از قضیۀ بیز تا ردّ طبیعت‌گراییِ خداناباورانه

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه معارف اهل البیت(ع)، دانشکده الهیات و معارف اهل البیت(ع)، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

2 دانشجوی دکتری فلسفه معاصر، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی(ره)، قزوین، ایران.

چکیده

بر مبنای طبیعت‌گرایی در بحث تکامل، قوای شناختیِ انسان از طریق انتخاب طبیعی، جهش ژنتیکی و دیگر مراحل کورِ جهش تصادفیِ ژن‌ها تولید شده‌اند و هدف نهایی این قوا، بقا و تولید مثل (سازگاری) است. از این‌رو، این قوا به‌دنبال تولید باورهای صادق و درست نیست، بلکه کار اصلیِ آنها تطبیق اندام جاندار با محیط پیرامون و در نتیجه زنده ماندن است. یکی از مهم‌ترین نقدها به طبیعت‌گرایی، استدلال تکاملیِ بیزمحور است. این استدلال برای ردّ دیدگاه تکامل طبیعت‌گرایانه، استدلالی مبتنی بر قابلیت اطمینان‌بخشیِ قوای شناختی ارائه می‌دهد و از طریق این استدلال، خودشکنیِ دیدگاه طبیعت‌گرایی را اثبات می‌کند. به‌رغم برخی نقاط قوتِ استدلال تکاملیِ بیزمحور در نقد طبیعت‌گرایی، این استدلال آنجا که به برخی الزاماتِ قضیۀ بیز توجه ندارد از چند جهت قابل تأمل و نیازمند تکمیل است: ۱. در این استدلال به تخصیص ارزشی مشخص توجه نشده است. ۲. قابلیت اطمینانِ قوایِ شناختی، گاه نیازمند تعلیق است. ۳. اعتبارپذیریِ باورها در انواع مختلفی طبقه‌بندی می‌شوند. ۴. استدلال بیزی، دیگر شواهد مرتبط با اطمینان‌پذیریِ قوای شناختی را نادیده می‌گیرد. ۵. نتیجۀ «احتمال قابلیت اطمینان قوای شناختی، ۱ است»، بنابر نظریۀ تأیید بیز، نتیجه‌ای نادرست است. ۶. شاید شواهد مستقل، طبیعت‌گرایی و تکامل را موقتاً از اِشکال خودشکن‌بودن نجات دهد، اما خودشکنیِ طبیعت‌گرایی از طریق دیگر استدلال‌ها قابل اثبات است و لذا اِشکال خودشکنی همچنان به قوت خود باقی است. این مقاله دو هدف را دنبال می‌کند: نخست، تحلیل استدلال تکاملیِ بیزمحور در رد طبیعت‌گرایی و دوم، ارائۀ افزوده‌ها و پیشنهادهایی برای تکمیل آن.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. Bellhouse, D. R., (2004), “The Reverend Thomas Bayes, FRS: A Biography to Celebrate the Tercentenary of His Birth”, Statistical Science, Vol. 19, No. 1, pp. 3–43.
  2. Bayes, Thomas, (1763). “An Essay Towards Solving a Problem in the Doctrine of Chances”, Philosophical Transactions, 53: pp. 370–418.
  3. Churchland, P., (1987), “Epistemology in the Age of Neuroscience”, Journal of Philosophy LXXXIV, pp. 544–53.
  4. Crick, F., (1995), The Astonishing Hypothesis: The Scientific Search for the Soul, New York: Scribner.
  5. Darwin, Ch., (1881), “Letter to William Graham”, Down, July 3rd, 1881. In The Life and Letters of Charles Darwin Including an Autobiographical Chapter, edited by Francis Darwin, London: John Murray, Albermarle Street, vol. 1, pp. 315–16.
  6. Fitelson, B. and Sober, E., (1998), “Plantinga's Probability Arguments Against Evolutionary”, Pacific Philosophical Quarterly 79, pp. 115-129.
  7. Fodor, J., (1997), “Is Science Biologically Possible?”, unpublished manuscript of the 1998 Benjamin Lecture at the University of Missouri.
  8. Hacking, Ian, (2009), The Emergence of Probability: A Philosophical Study of Early Ideas about Probability, Induction and Statistical Inference, Cambridge University Press.
  9. Hume, David, (1999), An Enquiry Concerning Human Understanding, edited by Tom L. Beauchamp, Oxford: Oxford University Press.
  10. Kahnemann, D., P. Slovic and A. Tversky (eds.), (2020), Judgment Under Uncertainty: Heuristics and Biases, Cambridge: Cambridge University Press.
  11. Kyburg, H., (2021), Probability and the Logic of Rational Belief, Wesleyan University Press.
  12. Lewis, C. S., (1996), Miracles, New York: Touchstone.
  13. McGrayne, Sharon Bertsch, (2012), The Theory That Would Not Die: How Bayes' Rule Cracked the Enigma Code, Hunted Down Russian Submarines, and Emerged Triumphant from Two Centuries of Controversy, Yale University Press.
  14. Novotný, Daniel, D., (2007), “How to Save Naturalism From Planting?”, Organon, No. 14, 1, pp. 32-48.
  15. O'Connor, Timothy, (2002), “A House Divided Against Itself Cannot Stand: Plantinga on the Self-Defeat of Evolutionary Naturalism”, in James Beilby, ed., Naturalism Defeated? Essays on Plantinga's Evolutionary Argument Against Naturalism, Ithaca: Cornell University Press, pp. 129-134.
  16. Otte, R., (2002), “Conditional Probabilities in Plantiga’s Argument”, in Naturalism Defeated, edited by James Beilby, New York: Cornel University Press. pp. 135-149.
  17. Pearl, Judea and Mackenzie, Dana, (2018), The Book of Why: The New Science of Cause and Effect, Basic Books.
  18. Plantinga, A., (2011). Where the Conflict Really Lies, Oxford: Oxford University Press.
  19. Plantinga, A., (2002), “The Evolutionary Argument Against Naturalism”, in Naturalism Defeated, edited by James Beilby, New York: Cornel University Press. pp. 1-12.
  20. Plantinga, A., (1993), Warrant and Proper Function, Oxford: Oxford University Press.
  21. Plantinga, A. (1994), “Naturalism Defeated,” unpublished manuscript in Sober, E. Philosophy of Biology, Westview Press.
  22. Price, Richard, (1767), Four Dissertations, London: Printed for A. Millar and T. Cadell.
  23. Sober, E., (1994), From a Biological Point of View, Cambridge: Cambridge University Press.
  24. Stigler, Stephen M., (2018), “Richard Price, the First Bayesian”, Statistical Science, Vol. 33, No. 1, pp. 117–125.
  25. Swinburne, Richard, (2004), The Existence of God, 2nd ed., Oxford: Oxford University Press.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار