بررسی انتقادی نسبت معرفت و رؤیابینی در اندیشه‌ی کارلوس کاستاندا

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسنده

پژوهشگر پسادکتری فلسفه دانشگاه قم. قم. ایران

چکیده

نسبت معرفت و رؤیابینی یکی از دیدگاه‌های مهم کارلوس کاستاندا به حساب می‌آید. او تحت این نظریه مدعی است که معرفت را می‌توان به دو گونه تصور کرد: نخست، معرفتی که متعلق آن، امور مادی و این‌جهانی است و دیگری، معرفتی اصیل که در حالت غیرطبیعی به دست آمده و ماهیت غیرتجربی دارد. در این میان، رؤیابینی حالتی برای تحصیل معرفت اصیل است و گیاهان روان‌گردان نیز ازجمله طریقی برای کسب این آگاهی به حساب می‌آیند. در مقام تحلیل انتقادی این دیدگاه به نظر می‌رسد که دیدگاه کاستاندا انسجام کافی ندارد؛ زیرا اگر معرفتِ متعالی با التفات به ساحت‌های دوگانه‌ی وجود آدمی فراهم شده و سعادت نیز در شکوفایى استعدادهای مادی‌ـ‌روحی و پاسخ مناسب به نیازهاى روحى و جسمى‌ قوام یابد، ناگزیر، کاستاندا تبیین دقیقی از چیستی معرفتِ سعادت‌بخش یا متعالی به دست نمی‌دهد. او تنها به همین ادعا بسنده می‌کند که معرفت غیرحسی یا معرفت برآمده از غیرمحسوسات، مؤید تعالی است. ازسوی‌دیگر، در اندیشه‌ی کاستاندا، معرفت اصیل نوعی آگاهیِ برآمده در حالت غیرطبیعی است. این معرفت که نحوه‌ای از شهود معنوی تلقی می‌شود، مبتنی بر تقویت قوای نفسانی لحاظ نشده است. درواقع، اهمیت استفاده‌ی از گیاهان روان‌گردان برای تحصیل این معرفت نیز مؤید این مدعاست.
 

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1.  

    1. قرآن مجید.
    2. دهقانی‌فیروزآبادی، وحید؛ بنیانی، محمد، (1393)، «بررسی تطبیقی سعادت از دیدگاه فارابی و علامه طباطبایی»، فصلنامه‌ی اخلاق، شماره‌ی 38، صص 68-102.

     

    1. طباطبایی سیدمحمدحسین، (1372)، تفسیر المیزان، سیدمحمدباقر موسوی‌همدانی، قم: دفتر انتشارات اسلامی.

     

    1. فارابی، ابونصر، (1413)، التعلیقات فی اعمال الفلسفیه، جعفر آل‌یاسین، بیروت: دارالمناهل.

     

    1. کاستاندا، کارلوس، (‌1382)، حقیقتی دیگر، ترجمه‌ی ابراهیم مکلا، تهران: انتشارات دیدار.

     

    1. کاستاندا، کارلوس، (1379)، جنبه‌ی فعال بی‌نهایت، ترجمه‌ی فرامرز علیزاده سقطی، تهران: انتشارات فردوس.

     

    1. کاستاندا، کارلوس، (‌1377 الف)، چرخ زمان، ترجمه‌ی مهران کندری، تهران: انتشارات میترا.

     

    1. کاستاندا، کارلوس، (1377 ب)، حرکات جادویی، ترجمه‌ی مهران کندری، تهران: انتشارات میترا.

     

    1. کاستاندا، کارلوس، (1377 پ)، قدرت سکوت، ترجمه‌ی مهران کندری، تهران: انتشارات میترا.

     

    1. کاستاندا، کارلوس، (1374)، آموزش‌های دون‌خوان، ترجمه‌ی مهران کندری، تهران: انتشارات فردوسی.

     

    1. کاستاندا، کارلوس، (1365)، هدیه‌ی عقاب، ترجمه‌ی مهران کندری و مسعود کاظمی، تهران: انتشارات فردوس.

     

    1. کاستاندا، کارلوس، (1362)، حلقه‌ی قدرت، ترجمه‌ی مهران کندری، تهران: انتشارات فردوس.

     

    1. کاستاندا، مارگارت رانیان، (1377)، سفر جادویی با کارلوس کاستاندا، ترجمه‌ی مهدی کندری،‌ تهران: انتشارات میترا.

     

    1. ملاصدرا، صدرالدین محمد، (1990)، الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه، بیروت: دار احیا التراث العربی.

     

    1. ملاصدرا، صدرالدین محمد، (1360)، اسرار الایات، تصحیح محمد جواجوی، تهران: انجمن حکمت و فلسفه.

     

    1. ملاصدرا، صدرالدین محمد، (1354)، المبدأ و المعاد، تصحیح سیدجلال‌الدین آشتیانی، تهران: انجمن حکمت و فلسفه.

     

    1. ملاصدرا، صدرالدین محمد، (1346)، الشواهد الربوبیه، تصحیح سیدجلال‌الدین آشتیانی، مشهد: انتشارات دانشگاه مشهد.

     

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار