بررسی تطبیقی نظر امام خمینی(ره) راجع به اسامی خاص براساس نظریات ارجاع در فلسفه‌ی زبان معاصر

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه فلسفه دانشگاه اصفهان

2 دانشجوی کارشناسی ارشد فلسفه علم دانشگاه اصفهان

چکیده

در این مقاله، براساس دو پرسش اساسی در فلسفه زبان معاصر، یعنی پرسش در باب چیستی معنا و همچنین پرسش در باب چگونگی ارجاع الفاظ، سعی خواهیم کرد ارزیابی نقادانه‌ای از آرای اصولیِ امام خمینی(ره) درباب اسم‌های خاص ارائه کنیم. بدین منظور، ابتدا نظریه‌ی آخوند خراسانی(ره) را در باب معنای اسامی خاص و همچنین انتقادات امام خمینی در این رابطه را مورد بررسی قرار خواهیم داد. سپس به بررسی آرای امام خمینی(ره) درباب چیستی معنا و همچنین مکانیزم ارجاع درباب اسامی خاص خواهیم پرداخت. ما به‌طورخاص بر بازسازی نظریه‌ی ایشان درمورد مکانیزم ارجاع در باب اسامی خاص متمرکز خواهیم شد؛ بدین منظور که استدلال کنیم این نظریه با نظریه‌ای در فلسفه‌ی زبان معاصر که به اصطلاح «نظریه‌ی توصیفی ارجاع» نامیده می‌شود، مشابه است. در گام بعدی به تشریح انتقادات کریپکی، فیلسوف و منطق‌دان معاصر آمریکایی، علیه نظریه‌ی توصیفی ارجاع خواهیم پرداخت. مقاله را با این نتیجه‌گیری به پایان خواهیم برد که اگر نظریه‌ی ارجاع امام خمینی را بتوان به نحو معقولی با نظریه‌ی توصیفی ارجاع مشابه دانست، آنگاه انتقادات کریپکی بر هر دو نظریه وارد است.

کلیدواژه‌ها


1. ابن‌سینا، حسین‌بن‌عبدالله، (1428)، الهیات شفاء، قم: انتشارات ذوی القربی.
 2. اصفهانی، میرزا مهدی، (1385)، ابواب الهدی، به تحقیق حسن جمشیدی، چاپ دوم، قم: مؤسسه بوستان کتاب.
 3. الاشتهاردی، حسین، (1418)، تنقیح الأصول، ج 1، قم: مؤسسه تنظیم و نشر آثار الامام الخمینی.
4. البهبهانی، علی، (1433)، مقالات حول مباحث الألفاظ، قم: انتشارات دلیل ما.
5. الخراسانی، محمد کاظم، (1422)، کفایه الأصول، چاپ ششم، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
6. الرشتی، حبیب الله، بدائع الافکار، قم: مؤسسه آل‌بیت لاحیاء التراث (افست).
7. الصدر، سید محمد باقر، (1432)، دروس فی علم الأصول، چاپ پنجم، حلقه دوم، قم: نشر شریعت.
8. المرتضوی لنگرودی، سید محمد حسین، (1418)، جواهر الأصول، ج 1، قم: مؤسسه تنظیم و نشر آثار الامام الخمینی.
9. المظفر، محمد رضا، (1422)، أصول الفقه، چاپ سیزدهم، قم: مؤسسه بوستان کتاب.
10. النجفی الاصفهانی، محمد تقی، (1429)، هدایه المسترشدین فی شرح أصول معالم الدین، چاپ دوم، ج 1، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
11. الموسوی الخمینی، روح الله، (1414)، مناهج الوصول إلی علم الاصول، ج 1، قم: مؤسسه العروج.
12. حائری اصفهانی، محمد حسین، الفصول الغرویه فی الأصول الفقهیه، قم: دار احیاء العلوم الاسلامیه (افست).
13. سبحانی، جعفر، (1405)، تهذیب الاصول، ج 1، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
14. شهرستانی، سید محمدحسین، غایه المسئول فی علم الأصول، قم: مؤسسه آل‌بیت لاحیاء التراث (افست).
15. لاریجانی، صادق، (1375)، فلسفه‌ی تحلیلی 3 (دلالت و ضرورت)، قم: انتشارات مرصاد.
16. مروارید، محمود، (1384) «نظریات شیء‌انگارانه معنا در فلسفه تحلیلی و علم اصول»، در: نقد و نظر، سال دهم، شماره سوم و چهارم.
17. مطهری، مرتضی، (1368) مجموعه آثار، چاپ پانزدهم، ج 9، تهران: انتشارات صدرا.
18. Devitt M. & Sterelny K., (1999), Language and reality, Cambridge: MIT Press.
19. Evans G., (1973), »The causal theory of names«, Aristotelian Society Supplementary, Volume 47, 187–208.
20. ــــــــــــــــ, (1982), The Varieties of Reference, Oxford: Oxford University Press.
21. Frege G (1962), »On sense and reference«, In Black M & Geach P (eds.) Philosophical writings, Oxford: Blackwell, 56–78. (Original work published 1892).
22. Kripke S (1980), Naming and necessity, Cambridge, MA: Harvard University Press.
23. Lipton, Peter (2004), Inference to the Best Explanation, 2nd edn,
London: Routledge.
24. Mill J S (1843), A system of logic, London: Longman.
25. Miller A (1998), Philosophy of Language.London & New York: Routledge.
26. Psillos, Stathis (2007), Philosophy of Science A-Z, Edinburgh: Edinburgh University Press.
27. Reimer M (2006),» Proper Names: Philosophical Aspects«, In Concise Encyclopedia of Philosophy of Language and Linguistics, Oxford: Oxford University Press.
28. Russell B (1905), »On denoting«, Mind, 14, 479–493.
29. ---------- (1917), »Knowledge by acquaintance and knowledge by description«, In Mysticism and logic, London: Allen & Unwin, 152–167. (Original work published 1912).
30. Salmon N (1986), Frege’s puzzle, Cambridge: MIT Press.
31. Searle J (1958), »Proper names«, Mind, 67, 166–173.
32. --------- (1983), Intentionality: An Essay in the Philosophy of Mind, New York: Cambridge.
33. Soames S (1987), »Direct reference, propositional attitudes, and semantic content«,Philosophical Topics, 15, 47–87.