نگرشی عرفانی به کتاب مقدس و تحریف آن

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسنده

استاد مؤسسه‌ی پژوهشی حکمت و فلسفه ایران

چکیده

درباره‌ی کتاب مقدس و تحریف آن، در میان علمای مسلمان، بحث‌های زیادی مطرح و نظرهای مختلفی اظهار شده ‌است. موضوع اصلی بحث اولاً این است که آیا تورات و انجیل دو کتاب آسمانی مانند قرآن مجید هستند که نازل شده‌‌اند و بعدها علمای این دو دین در آن‌ها تحریف کرده‌اند؟ و ثانیاً، این‌که مراد از تحریف آن‌ها به اعتقاد مسلمانان چیست؛ آیا لفظی است یا معنوی؟ در این مقاله پس از ذکر این مقدمات، به شرح آرای برخی عارفان مسلمان در این باب پرداخته می‌شود و بیان می‌گردد که از منظر آنان مراد از تورات و انجیل چیست ضمن اینکه مقایسه‌ای با عقاید رسمی خود یهودیان و مسیحیان نیز می‌شود.

کلیدواژه‌ها


1. قرآن کریم.
2. آملی، سیّد حیدر، (1368)، جامع الأسرار و منبع الأنوار، تصحیح هنری کربن و عثمان اسماعیل یحیی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی انجمن ایران‌شناسی فرانسه.
3. ــــــــــــــــــــــــ،  (1385)، المحیط الاعظم و البحر الخِضم فی تأویل کتاب اللّه‏ العزیز المحکم، تصحیح سیّد محسن الموسوی التبریزی، چاپ چهارم، قم: انتشارات نور عالی نور.
4. سنایی، ابوالمجد مجدود بن آدم، (1387)، حدیقه الحقیقه، به‌تصحیح روشن، تهران: چاپ پگاه. 
5. صدرالدّین محمّد بن ابراهیم شیرازی ملاّصدرا، (1363)، مفاتیح الغیب، تصحیح محمّد خواجوی، تهران: مؤسّسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.   
6. عاملی، شیخ حر، (1390)، وسائل الشیعه، تهران: دارالحدیث.
7. فیض کاشانى، ملا محسن، (1389)، الأصول الأصیله، تهران: مدرسه عالی شهید مطهری.
8. کتاب مقدّس، (1999 م)، ترجمه‌ی فارسی، چ 2، انگلستان: انتشارات ایلام.
9. کیهان فرهنگی، «گفتگو با آیت‏اللّه‏ محمّدهادی معرفت»، سال دهم، شماره‌ی 12، اسفند 1372.
10. گنابادی، حاج سلطانحسین تابنده، (1387)، رهنمای سعادت، تهران: انتشارات حقیقت.
11. گنابادی، ملاّسلطان‏محمّد سلطان‏علیشاه، (1344)، بیان السّعاده فى مقامات العبادة، مجلّد اوّل، تهران: دانشگاه تهران.
12. معرفت، شیخ محمّدهادی، (1413)، صیانة القرآن من التحریف، قم: مؤسسة النشر الاسلامی.
13. ــــــــــــــــــــــــــــــــ، «کتاب از دیدگاه قرآن»، بیّنات، شماره‌ی 7، پاییز 74، صص 28 ـ 34.
14. مولوی، جلال‌الدین محمد، (بی‌تا)، مثنوی، تصحیح نیکلسون، تهران: علمی- فرهنگی.
15. میشل، توماس، (1377)، کلام مسیحی، ترجمه‌ی حسین توفیقی، قم: دانشگاه ادیان و مذاهب.
16. هوردون، ‌ویلیام، (‌1368)، راهنمای الهیات پروتستان، ‌ترجمه‌ی طاووس میکائیلیان، تهران: علمی- فرهنگی.
17. Encyclopedia Judica, vol. 15, Jeruslem, 1996.  
18. Guénon, René, (2004), "Concerning sacred languages", in Insights into Christian Esoterism, trans. by Henry D. Fohr, 2nd. Edition, N. Y.: Sophia Perennis.