بررسی نظریه‌ی «معرفت ناگرایی سیاسی» از منظر فیلسوفان غربی و متفکران

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسنده

دانشیار دانشگاه باقرالعلوم(ع)

چکیده

فضای فلسفه‌ی سیاسی نظیر دیگر شاخه‌های حکمت عملی، مشتمل بر قضایای ارزشی و هنجاری است. تحلیل­های شکاکانه نسبت به ماهیت قضایای هنجاری و ارزشی عدّه‌ای را به «معرفت‌ناگرایی» و روی‌کردی غیر شناخت‌گرایانه نسبت به حوزه‌ی فلسفه‌ی سیاسی کشانده است که بر اساس آن، گزاره‌های الزامی و ارزشی و اخلاقیِ مربوط به اندیشه‌ی سیاسی را از سنخ باور و تصدیق و معرفت ندانند. در مقاله‌ی حاضر، ضمن بررسی و نقد ادله‌ی مهم «معرفت‌ناگرایی سیاسی» به پی­آمدها و نتایج این معرفت‌ناگرایی در قلمرو فلسفه‌ی سیاسی اشاره شده است. همچنین مقاله کوشیده است در فضای تفکر سیاسی اسلامی نیز از احتمال گرایش به «معرفت‌ناگرایی» بر اساس تحلیل ادراکات اعتباری و عدم امکان اقامه‌ی استدلال در قضایای هنجاری و ارزشی بحث نماید.
از نتایج این تحقیق، اثبات این نکته است که وجود عدم توافق در پاره‌ای از داوری‌ها و گزاره‌های حوزه‌ی سیاست، هرگز دلیلی بر «معرفت­ناگرایی» نخواهد بود، همچنان که نشان خواهد داد که دست‌کم برخی از داوری‌های ارزشی ما راجع به موضوعات سیاسی به «معتبر» و «نامعتبر» و «درست» و «نادرست» تقسیم می‌شوند و بسیاری از گزاره‌های حوزه‌ی سیاست استدلال‌پذیر است.

کلیدواژه‌ها


1. آملی لاریجانی، صادق، ()، «استدلال در اعتباریات»، مجله‌ی پژوهش­های فلسفی ـ کلامی، شماره‌ی 24.
2. پزشکی، محمد، (1386)، «روش و سیاست در فلسفه‌ی اسلامی»، چاپ شده در روش‌شناسی در مطالعات سیاسی اسلام، علی‌اکبر علیخانی و همکاران، دانشگاه امام صادق(ع).
3. رورتی، ریچارد، (1382)، اولویّت دموکراسی بر فلسفه، ترجمه‌ی خشایار دیهیمی، تهران: طرح نو.
4ـ طباطبایی، محمدحسین، (بی‌تا)، اصول فلسفه و روش رئالیسم، با مقدمه و تعلیقات مرتضی مطهری، تهران: دفتر انتشارات اسلامی.
5. مطهری، مرتضی، (1378)، مجموعه آثار، جلد 7، چاپ پنجم، تهران: انتشارات صدرا.
6. واعظی، احمد، (1388)، نقد و بررسی نظریه‌های عدالت، قم: مؤسسه‌ی آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره).
7. Ackerman Bruce, (1980), Social Justice and the Liberal State, New Haven: Yale University Press.
8. Armstrong, W.S and Timmons, Mark(ed), (1996), Moral Knowledge”, Oxford University Press.
9. Audi, Robert,(1998), Epistemology, New York: Routledge.
10. Berlin, Isaiah, (1969), Four Essays on Liberty, Oxford: Oxford University Press.
11. Gensler. H, (2004), Ethics: A contemporary Introduction, New York: Routledge.
12. Habermas, Jurgen, (1995), The Journal of Philosophy, No 92.
13. Harrison, Geoffry, (1979), “Relativism and Tolerance” in Philosophy, Politics and Society, Edited by Peter Lasslett and James Fishkin, New Haven: Yale University Press.
14. Hayek, Friderich,(1973), Law, Legislation and Libertry, Volume I University of Chicago.
15. Kelson, Hans, (1945), General Theory of Law and Staten, Harvard: Harvard University Press.
16. Lamore, Charles, (1996), The Morals of Modernity, Cambridge University Press.
17. Lemos, Noah, (2002), “Epistemology ang Ethics”, in The oxford hand book of Epistemology, Edited by Paul Moser, Oxford University Prees.
18 – Maccord, Geoffrysayre(ed), (1988), Essays in Moral Realism, Cornell University Press.
19. Mackie J. L., (1977), Ethics: Inventing Right and Wrong, Penguin Books.
20. Malachowski, Alan, (1990), Reading Rorty, Basil Blackwell.
21. Miller .M, (2003), An Introduction to Contemporary Metaethics, Cambridge Polity Press.
22. Newey, Glen, (1969), Virtue, Reason and Toleration, Edinburgh University Press.
23. Perry, Michael, (1988), Morality, Politics and Law, Oxford University Press.
24. Pland, Raymond, (2003), Politics, Theology and History, Cambridge University Press.
25. Ross, Alf, (1959), On Law and Justice, University of California Press.
26. Roos. W.D, (1930), The Right and the Good, Oxford University Press.
27. Shafer, Landua. R.,(2005), Moral Realism, Oxford University Press.
28. Walzer, Michael, (1987), Teaching Morality, New Republic, June 12.
29. Williams, Bernard, (1972), Morality: an Introduction to Ethics, New York: Harper and Row.
30. Zimmerman, Aaron, (2010), Moral Epistemology, Routledge.