تبیین چیستی و چگونگی تجربه های نزدیک به مرگ در پرتو فلسفه صدرایی

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری موسسه امام خمینی

2 استادیار گروه معارف اسلامی دانشگاه اراک

چکیده

تجربه نزدیک به مرگ(NDE) از مسائلی است که اخیراً جذابیت عمومی پیدا نموده و از طرفی دغدغه‌هایی را در جامعه علمی ایجاد کرده است. تاکنون با مبانی مختلف، تبیین‌های گوناگونی از آن صورت گرفته است. مقاله حاضر با تکیه‌بر فلسفه اسلامی و با استفاده از روش توصیفی–تحلیلی در تلاش برای ارائۀ تبیینی فلسفی از چیستی و چگونگی این تجربه‌ها می‌باشد. نتیجه تحقیق با توجه به برخوردار بودن انسان از ساحت مثالی تجردی در کنار ساحت جسمانی این است که افراد تجربه‌گر، با قطع یا کاهش علقه یا توجه کمتر به بدن مادی، بر مرتبه مثالی و خیالی متصل خود متمرکز شده‌اند و اموری را ادراک کرده‌اند. این افراد در صورت رهایی از ویژگی‌های خیال و مثال متصل همانند الف) مخزن و ارائه‌دهنده صور حسی بودن، ب)صورت‌ساز بودن، ج)محل جولان شیطان بودن، به عالم مثال منفصل، منتقل می‌شوند و اموری از آن عالم را درک می‌کنند. با توجه به نادر بودن افراد توانمند جهت رهایی از قوۀ خیال، آنچه عموم مشاهده‌گران تجربیات نزدیک به مرگ درک کرده‌اند در مرتبۀ خیال و مثال متصل آن‌ها بوده است. آنچه تجربه‌گران در مثال متصل یا منفصل از امور نامتعارف دیده، شنیده، لمس کرده، چشیده یا بوییده‌اند، همگی با کمک حواس باطنی ایشان بوده است. بر اساس نقش مستقیم نفس در ادراک، کسی که به تجرد مثالی برسد، دنیای مادی را هم می‌تواند ببیند، بلکه بهتر ببیند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات