گونه‌شناسی مغالطات منقول در قرآن

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث، گروه علوم قرآن و فقه، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

2 استادیار گروه علوم قرآن و فقه، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.

3 دانشیار گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.

چکیده

چکیده

اساسی‌ترین خطر در مسیر اندیشمندی، دام مغالطه و باطل را لباس حق پوشاندن است. مغالطه به عنوان یکی از طرق مهم اشتباه در تفکر و استدلال، موجب عدم رهایى از اسارت جهل مرکب است. غفلت از اشتباه در ماده و صورت استدلال و نیز مسایل خارج از استدلال، عقل بشر را از واقع‌بینى دور می‌کند. قرآن کریم که به باور قطعی مسلمانان هیچگونه کاستی و لغزشی در آن راه ندارد، مناسبترین متن برای بررسی شیوه‌های برخورد با مغالطات مخالفان خود است. در این کتاب وحیانی به اشکال گوناگونی از مغالطه ناشی از برخورد معاندین با دعوت انبیا اشاره شده است. شناسایی انواع مغالطات یاد شده در قرآن برای داشتن تفکر صحیح، ضروریست، و در این مسیر می‌توان از شیوه‌های برخورد پیامبران الهی و به ویژه پیامبر گرامی اسلام (ص) بهره گرفت. در این نوشتار با مراجعه به آخرین کتاب آسمانی به استقصای مهمترین مغالطات معاندان پرداخته و با روش توصیفی – تحلیلی به این نتیجه می‌رسد که انبیای الهی با الهام از ذات حق به ازای هر نوع مغالطه شیوه برخورد مناسبی در پیش گرفته‌اند که می‌تواند به عنوان الگویی کاربردی برای انسانها به ویژه مسلمانان در مواجهه با مغالطه‌گران تلقی شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات