سپنته آرمیتی: خرد سوفیایی در دین زردشت بررسی تطبیقی حکمت در سنت یهود و مسیحیت با خرد عبودی در زرتشت

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 گروه ادیان و عرفان تطبیقی، دانشکده الهیات دانشگاه تهران

2 ادیان و عرفان، دانشکده الهیات، دانشگاه تهران، تهران، ایران

10.22099/jrt.2024.50422.3062

چکیده

دین زرتشت به سنخی از معطی خرد متعالی اشاره دارد که در صفات و خصوصیات، منعکس کننده وجهی از الوهیت مشابه با حکمت یا اقنوم روح در ادیان یهود و مسیحیت است. این جلوه از الوهیت که سبب فیضان علم و تجلی الهی در متکثرات است ، در دو دین ابراهیمی مسمی به سوفیا / شخینه و روح القدس و در دین زرتشتی ، سپنته آرمیتی است . خویشکاری آرمیتی ، ابلاغ خرد وهومنه به مومن زرتشتی و برانگیزش مهر و همیاری او جهت گسترش اشه یا نظم و نسق الهی است. سپنته‌آرمیتی هم به لحاظ انتولوژیک و هم معرفت شناسی، میانجی الوهیت با نفوس زمینی است و وظیفه حمل و ابلاغ خرد عالی را برعهده دارد. اعتبار صورت زنانه برای او ، به دلیل مقام قبول خرد الهی و سریان آن بر قوابل است و شرط دستیابی به این حکمت شهودی ، نه تامل عقلانی بلکه ایمان و عشق عبودی فروتنانه و خالصانه است.

کلیدواژه‌ها