نقد و بررسی رویکرد معرفت‌شناسانه آلستون درباب تجربه‌ی دینی

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد فلسفه دین

2 دانشیار فلسفه دین دانشگاه تهران

چکیده

با مخدوش‌ شناخته‌شدن براهین اثبات وجود خداوند در عصر روشنگری، برخی از الهی­دانان مسیحی بر آن شدند تا برهانی از طریق تجربه‌ی دینی بر وجود خداوند اقامه کنند. ویلیام. پی. آلستون طرحی درباب اعتبار معرفت‌شناختی تجربه‌ی دینی پیشنهاد کرد که می‌توان دو رکن اساسی آن را چنین بیان کرد: اصل توجیه در بادی نظر و مشابهت ادراکات حسی و ادراکات عرفانی در کاستی­ها و قوت‌ها. هدف این نوشتار بررسی و نقد این رویکرد، ازطریق مطالعه‌ی مقالات و کتب آلستون و نیز مقالاتی است که درباره‌ی اندیشه‌های وی نوشته شده است. ادعای اصلی نگارنده این است که هرچند باور به محتوای تجربیات دینی برای صاحبان این تجارب توجیه‌پذیر است، به‌سختی می‌توان توجیهی بین‌الأذهانی برای این قبیل باورها تصور کرد. در پایان خواهم گفت رویکرد معرفت‌شناسانه به تجربه‌ی دینی تاکنون رویکرد موفقی نبوده است.

کلیدواژه‌ها


1. آلستون، ویلیام. پی. (1389 الف)، «تجربه‌ی دینی: ادراک خدا»، از کتاب درباره‌ی تجربه‌ی دینی، ترجمه‌ی مالک حسینی. تهران: هرمس.
2. آلستون، ویلیام. پی. (1389 ب)، «تجربه‌ی دینی»، از کتاب درباره‌ی دین، ترجمه‌ی مالک حسینی و دیگران. تهران: هرمس.
3. جیمز، ویلیام جیمز (1391)، تنوع تجربه‌ی دینی، ترجمه‌ی حسین کیانی، تهران: مؤسسه‌ی انتشارات حکمت.
4. پراودفود، وین (1383)، تجربه‌ی دینی، ترجمه‌ی عباس یزدانی، قم: کتاب طه.
 
5. Alston, William P., (1999), “Back to the Theory of Appearing, Noûs, Vol. 33, Supplement: Philosophical Perspectives, 13, Epistemology.
 
6. Alston, William P., (Sep., 1986), “Epistemic Circularity”, Philosophy and Phenomenological Research, Vol. 47, No. 1.
 
7. Alston, William P., (1993), Perceiving God, Ithaca and London: Cornell University Press.
 
8. Chisholm, Roderick M., (1968), Perceiving, Ithaca, New York: Cornell University Press.
 
9. Chisholm, Roderick M., (1989), Theory of Knowledge, Englewood Cliffs, New Jersey: Prentice-Hall, Inc.
 
10. Mackie, J. L. (1982), The Miracle of Theism, New York: Clarendon Press.
 
11. Martin, Michael, (1990), Atheism, Philadelphia: Temple University Press.
 
12. Rowe, William L., (1982), “Religious Experience and the Principle of Credulity”, International Journal for Philosophy of Religion, 13: 2.
 
13. Swinburne, Richard, (2004), The Existence of God, Oxford: Clarendon Press.