بررسی و نقد برهان جهان‌شناختی سوین‌برن با تکیه بر اصل سادگی

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری فلسفه غرب دانشگاه اصفهان

2 دانشیار گروه فلسفه دانشگاه اصفهان

چکیده

در میان مسائل خداشناسی، اثبات وجود خدا از اهمیت خاصی برخوردار است. حاصل کوشش شمار زیادی از فیلسوفان و متکلمان، مجموعه متنوعی از براهین فلسفی در اثبات وجود خداوند است که یکی از قدیمی‌ترین آن‌‌ها، برهان جهان‌شناختی است. در این مقاله، تقریر سوین‌برن از این برهان موردبررسی قرار گرفته است. نقطه‌ی عزیمت او در اثبات وجود خدا، جهان پیچیده‌ی فیزیکی است. او تبیین‌های علمی از جهان را که بر مبنای قوانین ماده و انرژی عمل می‌کند و در تحلیل نهایی به تصادف می‌انجامد، ناکافی دانسته و پذیرش آن را به دور از عقل سلیم می‌داند. در برهانی که او ارائه می‌دهد، وجود جهان پیچیده، درمقام شاهدی بر وجود خداوند است که وجود خدا را محتمل‌تر از عدم او می‌سازد؛ از این جهت برهان خود را استدلالی استقرایی برمی شمارد و نه قیاسی. سوین‌برن با بهره‌گیری از اصل سادگی، فرضیه‌ی خداباوری را با اعتقاد به خدایی متشخص، واحد و با اوصاف متعالی، فرضیه‌ی بسیار ساده‌ای می‌انگارد که در مقایسه با نظریات بدیل ماتریالیستی، ساده‌ترین نظریه برای تبیین واقعیت جهان است. تبیین شخصی و اصل سادگی، نکات کلیدی برهان جهان‌شناختی سوین‌برن می‌باشند. تمسک به اصل سادگی و اینکه این اصل درنظر او به چه معناست، در چالش با اشکال‌هایی است که در این مقاله قصد داریم آن‌ها را مورد ارزیابی قرار دهیم.

کلیدواژه‌ها


1. پترسون، مایکل و دیگران، (۱۳۷۷)، عقل و اعتقاد دینی، ترجمه‌ی احمد نراقی و ابراهیم سلطانی، چاپ دوم، تهران: طرح نو.
2. سوین‌برن، ریچارد، (۱۳۸۱)، آیا خدایی هست، ترجمه‌ی محمد جاودان، قم: انتشارات دانشگاه مفید.
3. ــــــــــــــــــــــــ، (۱۳۸۷)، «اثبات وجود خدا»، ترجمه‌ی مرتضی فتحی‌زاده، کتاب ماه دین، ش ۱۳۵، صص ۴۷-۴۰.
4. Hume, David, (2007), Dialogues concerning Natural Religion, edited by Dorothy Coleman, Cambridge: Cambridge University Press.
 
5. Morris, Mary, (1934), The Philosophical Writings of Leibniz, “On the Ultimate Origination of Things”, Published by J. M. Dent and Sons.
 
6. Mackie, John, (1982), The Miracle of Theism, New York: Oxford University Press Inc.
 
7. Palmer, Michael, (2001), The Question of God, New York: Rutledge.
 
8. Peierls, Rudolf Ernst, (1956), The Laws of Nature, New York: Charles Scribner’s Sons.
9. Swinburne, Richard, (2010), "God as the Simplest Explanation of the Universe", in European Journal of Philosophy of Religion, 2 no1, PP. 1-24.
10. ــــــــــــــــــــــــــــــــ, (1983),”Mackie, Induction, and God”, Religious Studies, Volume 19, Issue 03, P. 385 - 391.
 
11. ــــــــــــــــــــــــــــــــ, (2004), The Existence of God, Oxford: Oxford University Press, Second Edition.