مثل از دیدگاه فارابی

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسنده

دانشجوی کارشناسی ارشد فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

در این مقاله، ابتدا بر اساس کتاب جمع بین رأی حکیمین، دیدگاه فارابی را در باب مثل به طور مختصر بیان می‌کنیم و سپس به نقد و بررسی آن در سه بخش می‌پردازیم. در بخش 2. 1 به وسیله‌ی تبیین مثل از دیدگاه افلاطون و نقادی‌های ارسطو بر آن، برداشت فارابی از مثل به عنوان صور در علم الهی را بر خلاف مقصود افلاطون می‌دانیم. در بخش 2. 2 بر اساس کتاب اثولوجیا مقصود فلوطین را بر خلاف برداشت فارابی می‌یابیم. در بخش 2. 3 به دلیل آن‌که مثل صور در علم الهی است، بحث را به بررسی علم خداوند می‌کشانیم و در بخش 3 نتیجه‌ی نهایی را به دست می‌دهیم.

این مقاله‌ را، هرچند کوچک و ناقص است، به روح بلند فارابی تقدیم می‌کنم.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1.  

    1. آشتیانی، سید جلال الدین، (1360)، شرح حال و آرای فلسفی ملاصدرا، (بی جا)، نهضت زنان مسلمان.
    2. ارسطو، (1366)، متافیزیک، ترجمه: شرف الدین خراسانی (شرف)، تهران: گفتار.
    3. اروین، ترنس، (1384)، تفکر در عهد باستان، ترجمه: محمد سعید حنایی کاشانی، تهران: قصیده سرا.
    4. استیس، والتر ترنس، (1385)، تاریخ انتقادی فلسفه‌یونان، ترجمه: یوسف شاقول، قم: دانشگاه مفید.
    5. افلاطون، (1386)، جمهور، ترجمه: فؤاد رحمانی، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
    6. ----- ، (بی‌تا)، دوره آثار افلاطون، ج 3، ترجمه: محمد حسن لطفی، تهران: شرکت سهامی انتشارات خوارزمی.
    7. الهی قمشه ای، محی الدین مهدی، (بی تا)، حکمت الهی خاص و عام، تهران: بی نا.
    8. بریه، امیل، (1380)، تاریخ فلسفه قرون وسطی و دوره تجدد، ترجمه و تلخیص: یحیی مهدوی، تهران: شرکت سهامی انتشارات خوارزمی.
    9. بریه، امیل، (1352)، تاریخ فلسفه در دوره یونان، ترجمه: علی مراد داودی، تهران: دانشگاه تهران.
    10. پورجوادی، نصرالله، (1364)، در آمدی بر فلسفه فلوطین، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
    11. توازیانی، زهره، (1386)، «ابن سینا در چالش با نظریه مثل افلاطون»، حکمت سینوی (مشکوه الانوار)، سال یازدهم، شماره 38 .
    12. جوادی آملی، جواد، (1372)، شرح حکمت متعالیه، بخش سوم از جلد ششم، (بی جا)، الزهرا.
    13. حسن زاده آملی، حسن، (1365)، نصوص الحکم بر فصوص الحکم، (بی جا)، مرکز نشر فرهنگی رجا.
    14. حنا الفاخوری، خلیل الجر، (1358)، تاریخ فلسفه در جهان اسلامی، جلد اول و دوم، تهران: (با همکاری) سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی.
    15. حسین زاده، محمد، (1386)، «معرفت حصولی (ویژگی‌ها، اقسام و تمایزها)»، معرفت فلسفی، سال پنجم، شماره دوم.
    16. دارایی، علی اصغر، (1371)، «ادراک حسی و میزان اهمیت آن در فلسفه‌ی اسلامی»، پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد، دانشکده‌ی علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس.
    17. داودی، علی مراد، (1349)، عقل در حکمت مشاء از ارسطو تا ابن سینا، تهران: دهخدا.
    18. داوری اردکانی، رضا، (1362)، فارابی مؤسس فلسفه‌ی اسلامی، تهران: مؤسسه‌ی مطالعات تحقیقات فرهنگی.
    19. راسل، برتراند، (1373)، تاریخ فلسفه غرب، جلد اول، ترجمه: نجف دریابندری، تهران: پرواز.
    20. رحیمی، علیرضا، (بی تا)، «اندیشه‌های فارابی در تربیت»، رشد آموزشی معارف اسلامی، نمایه 189، کد 11.
    21. رحیمیان، سعید، (1377)، «تبیین نظریه‌ی فاعلیت وجودی فلوطین و ارزیابی آن از دیدگاه صدرالمتألهین»، پایان‌نامه دکتری دانشکده‌ی علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس.
    22. شیخ، سعید، (1369)، مطالعات تطبیقی در فلسفه‌ی اسلامی، ترجمه: مصطفی محقق داماد، تهران: شرکت سهامی انتشارات خوارزمی.
    23. صدرالمتألهین، (1381)، اسفار، بخش سوم از جلد یکم، ترجمه: محمد خواجوی، تهران: مولی.
    24. ----------- ، (1382)، الشواهد الربوبیه، تصحیح، تحقیق و مقدمه: سید مصطفی محقق داماد، تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
    25. ----------- ، (1385)، الشواهد الربوبیه، ترجمه: جواد مصلح، تهران: سروش.
    26. طباطبایی، محمد حسین، (بی تا)، بدایه الحکمه، قم: مؤسسة النشر الاسلامی.
    27. ----------------- ، (1370) ، بدایه الحکمه، ترجمه: علی شیروانی، (بی جا)، الزهرا.
    28. عبودیت، عبدالرسول، (1385)، درآمدی به نظام حکمت صدرایی، جلد اول، تهران و قم: سمت و مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
    29. ------------- ، (1386)، درآمدی به نظام حکمت صدرایی، جلد دوم، تهران و قم: سمت و مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
    30. فارابی، ابونصر، (1960)، الجمع بین الرأی الحکیمین، قدم له و حققه البیر نصری نادر، بیروت: المطبعه الکاتولیکیه.
    31. ---------- ، (1412ق) ، التنبیه علی سبیل السعادة ـ التعلیقات ـ رسالتان فلسفیتان، تعلیق و تحقیق: جعفر آل یاسین، تهران: حکمت.
    32. --------- ، (1358)، سیاست مدنیه، ترجمه و تحشیه: سید جعفرسجادی، تهران: انجمن فلسفه‌‌ی ایران.
    33. -------- ، (1405)، فصوص الحکم، تحقیق: محمد حسن آل یاسین، قم: بیدار.
    34. -------- ، (1405)، فصول منتزعه، تحقیق: فوزی متری نجار، ایران،: المکتبة الزهرا.
    35. فتحی، حسن، (1386)، «آیا افلاطون مرتبه‌ی عالم محسوس را پایین آورده است؟»، مجله دانشکده‌ی ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان، دوره دوم، شماره 51.
    36. فلوطین، (1413)، اثولوجیا، محقق: عبدالرحمان بدوی، قم: بیدار.
    37. کاپلستون، فردریک، (1368)، تاریخ فلسفه، جلد اول (یونان و روم)، ترجمه: سید جلال الدین مجتبوی، تهران: شرکت انتشارت علمی و فرهنگی و سروش.
    38. کدیور، محسن و حسنی‌فر، عبدالرسول، (1386)، «نسبت نظریه‌ی مثل افلاطون با فلسفه‌ی سیاسی او»، مجله دانشکده‌ی ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان، دوره دوم، شماره 51.
    39. گنجی، محمد حسین، (1384)، کلیات فلسفه، تهران: سمت.
    40. گیل فاین، (1381)، «معرفت و باور در جمهوری»، ترجمه: یار علی کرد فیروز جایی، معرفت، سال یازدهم، شماره 10.
    41. لاهیجی، ملاعبدالرزاق، (1377ق)، گوهر مراد، تهران: چاپخانه اسلامی.
    42. یاسپرس، کارل، (1363)، فلوطین، ترجمه: محمد حسن لطفی، تهران: شرکت سهامی انتشارات خوارزمی.
فصلنامه اندیشه دینی دانشگاه شیراز
دوره 10، شماره 34 - شماره پیاپی 34
اردیبهشت 1389
صفحه 111-134

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار