شخینا در ادبیات دینی یهودی

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسنده

استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز

چکیده

شخینا (همان سکینه) به معنای آرامش، رساننده­ی مفهوم حضور الاهی در ادبیات دینی یهودی است. در این مقاله، ابتدا تحولات معنایی شخینا از زمان نگارش تلمود توسط ربانیان یهودی تا فلاسفه­ی یهودی معاصر، بررسی شده است. در ادبیات تلمودی، شخینا گاه به معنای وجه خداوند است و گاه به جای خود خدا به کار رفته است. در حکمت الهی حسیدیزم، شخینا با مفهوم جلال الاهی یا کاود که واسطـه در آفرینش است، تطبیق معنـایی یافته است . در مکتب قبالا، شخینا همان ملکوت است، آخرین سفیرا در عالم سفیروت یا تجلیات الاهی، که دارای موقعیت و نقشی خاص است. شخینا مظهر وجه تأنیث در عالم الوهی است و نماینده­ی «من» الاهی و منزل­گه سکونت نفس انسانی است. سپس به اسطوره­ی فراق شخینا از اصل الوهی خویش در نتیجه­ی گناه آدم و هبوط او از بهشت پرداخته شده است. هم­چنین نمادهای مختلف شخینا در مکتب قبالا و آیین‌ها و مراسم قبالایی مربوط به آن بیان شده است.

کلیدواژه‌ها


 
1. قرآن کریم
2. اپستاین، ایزیدور، (1385)، یهودیت بررسی تاریخی، ترجمه‌ی بهزاد سالکی، تهران: مؤسسه‌ی پژوهشی حکمت و فلسفه ایران.
3. مجتبایی، سیدفتح‌ الله، (1367)، «آدم»، دایره المعارف بزرگ اسلامی، تهران: مرکز دایرة المعارف بزرگ اسلامی، ج: 1، صص: 172- 192.
4. ــــــــ، (1367). «آخر الزمان»، دایره المعارف بزرگ اسلامی، تهران: مرکز دایرة المعارف بزرگ اسلامی، ج: 1، صص: 134- 144.
5. ناس، جان بی.، (1354)، تاریخ جامع ادیان، ترجمه­ی علی اصغر حکمت، تهران: انتشارات پیروز.
6. یونگ، کارل گوستاو، (1370)، خاطرات، اندیشه‌ها و رؤیاها، ترجمه­ی پروین فرامرزی، مشهد: انتشارات قدس رضوی.
7. [A.U],[Y.D], (1974), "Shekhinah"Encyclopedia  Judaica, V.14 PP.1350-1354. Jersalem, MacMillan Company.
8. Mansky, Ellen, M., U., (1987)"Shekhina", Encyclopedia of Religion, V.13, pp.236- 239, London.
9. Price, Julius J., (1980), "Shekhina", Encyclopedia OF Religion and Ethics, V.6, pp.450-452 , Edenburg.
10. Gershom G. Scholem, (1961), Major Trends in Jewish Mysticism, New York: Schocken Book.
11. Gershom G. Scholem, (1974), On the Kabbalah and It's Symbolism, Translated by: Ralph Manhiem, New York: Schocken Book.