Logical Analysis of Triadic Propositions

Document Type : Research Paper

Authors

Abstract

The present article intends to show a reasonable and documentary analysis of two important logical classifications: classification of quantified proposition into factual and external and classification of positive predicative proposition into factual, external and mental. The overlap of these two classifications which was happened because of the participation of the term, created many problems and ambiguities in understanding of the predecessors’ knowledge of sciences. The present article is an attempt to study these two classifications with a logical and epistemological approach. Our attitude in this article is a historical one. We first, analyze the bipartite classification then explain two reports of the triadic classification. In the shade of logical analysis and historical explanation the weaknesses and strengths of these classifications would become clear. Also we survey the opposing viewpoint in this problem.

Keywords


1. ابراهیمی دینانی، غلامحسین، (1362)، وجود رابط و مستقل در فلسفه‌ی اسلامی، تهران: شرکت سهامی انتشار.
2. ابن سینا، ابوعلی، (1383)، الإشارات و التنبیهات، در: شرح الإشارات، ج1، قم: نشرالبلاغه.
3. ـــــــــــــــــ، (1405ق)، الشفاء، المنطق، (4)القیاس و (3)العباره، به کوشش طه حسین باشا، قم: منشورات مکتبه آیه الله العظمی المرعشی النجفی.
4. ابن الترکه، صائن الدین علی بن محمد خجندی، (1376)، المناهج فی المنطق، به کوشش ابراهیم دیباجی، تهران: مؤسسه‌ی مطالعات اسلامی دانشگاه تهران.
5. ابهری،اثیرالدین،(1353)، تنزیل الأفکار،در:منطق و مباحث الفاظ،به کوشش مهدی محقق وتوشی‌ هیکو ایزوتسو، تهران: مؤسسه‌ی مطالعات اسلامی دانشگاه مک­گیل کانادا با همکاری دانشگاه ‌تهران.
6. ـــــــــــــــ، کشف­الحقائق فی تحریرالدقائق، (بی­تا)، تصویر نسخه‌ی خطی دارالکتب المصریّه، ش162، میکروفیلم دانشگاه تهران، ش­ف 1345.
7. اخضری،عبدالرحمن،(1380)، السلّم المنورق، به تصحیح اسماعیل زرونی، پایان­نامه‌ی کارشناسی­ارشد،به راهنمایی غلامرضا اعوانی،تهران: دانشکده‌ی الاهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران.
8. ارموی، سراج الدین، (بی­تا)، (الف)، بیان­الحق و لسان­الصدق، تصویر نسخه‌ی خطی، میکروفیلم کتابخانه‌ی ملک، ش 2843.
9. ـــــــــــــ، (بی­تا)، (ب)، مطالع­الأنوار، در ضمن شرح المطالع، قم: انتشارات کتبی نجفی.
10. آشتیانی، میرزامهدی، (1404ق)، تعلیقه­رشیقه علی شرح منظومه السبزواری، الجزء الأول فی المنطق، قم: مرکز النشر لمکتب الإعلام الإسلامی.
11. انصاری، محمد بن جابر، (1386)، تحفه­السلاطین، مقدمه و تصحیح احد فرامرز قراملکی، تهران: مرکز پژوهشی میراث مکتوب.
12. تفتازانی، سعدالدین، (1412ق)، تهذیب­المنطق، در: الحاشیه علی تهذیب­المنطق، قم: موسسه النشر الإسلامی التابعه لجامعه المدرسین.
13. تهرانی، محمد بن یوسف بن حسین، (1376)، نقدالأصول و تلخیص الفصول، به تصحیح محسن جاهد، پایان­نامه‌ی کارشناسی­ارشد، به راهنمایی احد فرامرز قراملکی، تهران: دانشکده‌ی الاهیات دانشگاه تهران.
14. جرجانی، میرسید شریف، (بی تا)، حاشیه علی تحریر القواعدالمنطقیه، دار احیاء الکتب العربیه، قم: افست انتشارات زاهدی.
15. جیلانی، شیخ عبدالله، (1353)، الرساله المحیطه بتشکیکاتٍ فی القواعد المنطقیه، در: منطق و مباحث الفاظ، به تصحیح مهدی محقق و توشی هیکو ایزوتسو، تهران: مؤسسه‌ی مطالعات اسلامی دانشگاه مک­گیل کانادا با همکاری دانشگاه تهران.
16. حسینی اعرج، محمدرضا، (1353)، الأرجوزه فی المنطق، در: منطق و مباحث الفاظ، به تصحیح مهدی محقق و توشی هیکو ایزوتسو، تهران: مؤسسه‌ی مطالعات اسلامی دانشگاه مک­گیل کانادا با همکاری دانشگاه تهران.
17. حلّی، حسن بن مطهر، (1379)، الأسرارالخفیّه فی العلوم العقلیّه، تحقیق مرکز الأبحاث و الدراسات الإسلامیه، قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه‌ی علمیه‌ی قم.
18. ــــــــ، (1381)، الجوهر النضید فی شرح منطق التجرید، به تصحیح محسن بیدارفر، قم: انتشارات بیدار.
19. ــــــــــ، (1412ق)، القواعد الجلیّه فی شرح الرساله الشمسیّه، به کوشش فارس حسون تبریزیان، قم: مؤسسه‌ی نشر اسلامی.
20. ـــــــــ، (1425ق)، کشف المراد فی شرح تجرید الإعتقاد، به تصحیح حسن حسن­زاده آملی، قم: مؤسسه النشر الإسلامی.
21. ـــــــ، (1382)، مراصدالتدقیق و مقاصدالتحقیق، به تصحیح محمد غفوری­فرد، پایان­نامه‌ی کارشناسی­ارشد،به راهنمایی عبدالله نورانی،تهران:دانشکده‌ی الاهیات ومعارف اسلامی دانشگاه تهران.
22. خونجی، افضل­الدین محمد بن نام­آور، (بی­تا)، کشف­الأسرار عن غوامض الأفکار، نسخه‌ی خطی دارالکتب المصریّه، ش 162.
23. دشتکی شیرازی، غیاث الدین منصور، (1374)، معیار­العرفان، به کوشش وجیهه حسینی­فر، پایان­نامه‌ی کارشناسی­ارشد، به راهنمایی مقصود محمدی، کرج: دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج.
24. دوانی، جلال الدین، (1381)، الحاشیه علی تهذیب­المنطق، به کوشش محمد وحیدیان اردکان، پایان­نامه‌ی کارشناسی­ارشد، به راهنمایی عبدالله نورانی، تهران: دانشکده‌ی اله‌یات و معارف اسلامی دانشگاه تهران.
25. ـــــــــــ، (بی­تا)، الحاشیه علی حاشیه الشریف الجرجانی علی تحریر القواعدالمنطقیه، ضمیمه‌ی شروح­الشمسیه، مجموعه حواشٍ و تعلیقات، بیروت: شرکه شمس­الشروق.
26. رازی، فخرالدین بن خطیب، (1400ق)، شرح عیون الحکمه، به کوشش احمد حجازی احمدالسقا، مصر: مکتبه الأنجلو المصریّه.
27.ــــــــ، (1381)، منطق الملخّص، مقدمه، تصحیح و تعلیق احد فرامرز قراملکی و آدینه اصغری­نژاد، تهران: دانشگاه امام­صادق(ع).
28. رازی، قطب­الدین، (بی­تا)، (الف)، شرح المطالع= لوامع­الأسرار فی شرح مطالع­الأنوار، چاپ سنگی، قم: انتشارات کتبی نجفی، قم.
29. ــــــــ،(بی­تا)،(ب)،تحریر القواعدالمنطقیه، داراحیاء الکتب العربیه، قم: افست انتشارات زاهدی.
30. راسل، برتراند، (1373)، تاریخ فلسفۀ غرب، ترجمه‌ی نجف دریابندری، ج1، تهران: کتاب پرواز.
31.سبزواری، ملاهادی، (1369)، شرح­المنظومه، الجزء الأول قسم المنطق المسمیٰ بـ‌«اللئالی المنتظمه» و شرحها، به تصحیح حسن حسن­زاده آملی، تهران: نشر ناب.
32. ـــــــــ، (1369)، شرح غرر الفرائد، به اهتمام مهدی محقق و توشی ه‌یکو ایزوتسو، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
33. سهروردی، شهاب­الدین یحیی بن حبش، (1334)، منطق­التلویحات، به تصحیح علی اکبر فیاض، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
34. شهابی، محمود، (1361)، رهبر خرد، قسمت منطقیات، تهران: خیام.
35. شهرزوری، شمس­الدین محمد، (1381)، رسائل الشجره­الإلهیه فی علوم الحقائق­الربانیه، به کوشش نجفقلی حبیبی، تهران: مؤسسه‌ی پژوهشی حکمت و فلسفه‌ی ایران.
36. شیخ زاده کلنبوی، اسمعیل بن مصطفی، (1347ق)، البرهان، به تصحیح فرج­الله زکی الکردی، مصر: مطبعه السعاده.
37. شیرازی، صدرالدین محمد بن ابراهیم، (1378ق)، التنقیح، مقدمه‌ی احد فرامرز قراملکی، تهران: بنیاد حکمت صدرا.
38.ــــــ، (1981م)،الحکمه المتعالیه فی الأسفار العقلیه الأربعه،ج1، بیروت: داراحیاء التراث العربی.
39. شیرازی، قطب الدین محمود بن مسعود، (1369)، دره­التاج لغره­الدیباج، به کوشش سید محمد
مشکوه، تهران: حکمت.
40. طوسی، خواجه نصیر الدین، تجرید­الإعتقاد، (1425ق)، در: کشف­المراد فی شرح تجریدالإعتقاد، به تصحیح حسن حسن­زاده آملی، قم: مؤسسه النشر الإسلامی.
41. ـــــــــــ، (1353)، تعدیل­المعیار فی نقد تنزیل­الأفکار، در: منطق و مباحث الفاظ، به تصحیح مهدی محقق و توشی هیکو ایزوتسو، تهران: مؤسسه‌ی مطالعات اسلامی دانشگاه مک­گیل کانادا با همکاری دانشگاه تهران.
42. ــــــــــ، (1383)، شرح الإشارات= حل معضلات الإشارات، قم: نشرالبلاغه.
43. عسکر الحسینی، علی عسکر بن ابی القاسم، (1382)، الکفایه­المنطقیه فی شرح الإشراقات­الصدریه، به تصحیح شهناز شایان­فر، پایان­نامه‌ی کارشناسی­ارشد، به راهنمایی عبدالله نورانی، تهران: دانشکده‌ی الاهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران.
44. فاضل هندی، بهاء­الدین محمد ابن تاج­الدین حسن اصفهانی، (1377)، حکمت خاقانیه، مقدمه‌ی غلامحسین ابراهیمی دینانی، تهران: دفتر نشر میراث مکتوب.
45. فرامرز قراملکی، احد، (1385)، اصول و فنون پژوهش، قم: انتشارات مرکز مدیریت حوزه‌ی علمیه‌ی قم.
46. ـــــــــــ، (1373)، (الف)، الإشارات و التنبیهات؛ سرآغاز منطق‌نگاری دوبخشی، آینه پژوهش، ش24.
47. ـــــــــــ، (1373)، (ب)، تحلیل قضایا، پایان­نامه‌ی دکتری، به راهنمایی ضیاء موحد، تهران: دانشکده‌ی الاهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران.
48. ـــــــــ و احمد عبادی، (1389)، تطوّر تاریخی قضایای ثلاث، فلسفه و کلام اسلامی (مقالات و بررسی­ها)، ش1، سال 43، صص69- 89.
49. ـــــــــــ، (1385)، روش­شناسی مطالعات دینی، مشهد: دانشگاه علوم اسلامی رضوی.
50. ـــــــــــ، (1381)، منطق، ج1، تهران: دانشگاه پیام­نور.
51. فرصت حسینی شیرازی، محمد نصر، (1322ق)، اشکال­المیزان، بمبئی: مطبع ناصری.
52. کاتبی قزوینی، نجم­الدین دبیران، (بی تا)، (الف)، جامع­الدقائق فی کشف الحقائق، تصویر نسخه‌ی خطی، مجموعه‌ی میکروفیلم دانشگاه تهران، ش1345.
53. ـــــــــــ، (بی تا)، (ب)، الرساله الشمسیه، ضمیمه‌ی شروح الشمسیه، مجموعه حواشٍ وشروح، بیروت: شرکه شمس­الشروق.
54. کاشف­الغطاء، علی، (1411ق)، نقد الآراء المنطقیه، 2ج، بیروت: مؤسسه النعمان.
55. گیلانی، ملاشمساء،(1374)،رسالهٌ فی اقسام القضایا، به کوشش علیرضا مباشرامینی، پایان‌نامه‌ی کارشناسی­ارشد، به‌راهنمایی عبدالله‌نورانی، تهران:دانشکده‌ی الاهیات ومعارف اسلامی دانشگاه تهران.
56. مظفر، محمد رضا، (1383)، المنطق، قم: انتشارات اسماعیلیان.
87. یزدی، ملا عبدالله بن شهاب­الدین الحسین، (1412ق)، الحاشیه علی تهذیب­المنطق، قم: مؤسسه النشر الإسلامی التابعه لجامعه المدرسین.
58. Resher, Nicholas, (1964), The Development of Arabic logic, Pittsburgh: University of Pittsburgh Press.