ابهاماتی پیرامون نظریه ی معاد جسمانی صدرا

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسنده

دانشیار دانشگاه تهران

چکیده

نظریه‌ی معاد جسمانی یکی از مسائل مهم علم کلام است که فلاسفه‌ی اسلامی تلاش کرده­اند تا بر اساس نظریات فلسفی خویش، آن را اثبات و کیفیت آن را بیان کنند. صدرالمتألهین در تبیین این نظریه، بر اساس مبانی خاص حکمت متعالیه، مسیری را پیموده که مورد پذیرش فلاسفه‌ی متأخر قرار گرفته است. به نظر نگارنده، نظریه‌ی ملاصدرا با همه‌ی مزایایی که دارد، دارای ابهامات و نقایصی است که در این مقاله به آن‌ها اشاره می­شود. ابهام از جهت اصل نظریه، رابطه‌ی بدن برزخی با بدن دنیوی تکامل‌یافته و معاد جسمانی برای نفوس کمّلین از ابهامات اصلی این نظریه است.

کلیدواژه‌ها


1. ابن­سینا، حسین بن عبدالله، (بی‌تا)،  الشفاء ( الاهیات)، چاپ سنگی.
2. صدرالمتألهین، محمد بن ابراهیم، (1981 م)، الحکمةالمتعالیة فى الاسفار العقلیة الاربعة، چاپ سوم، بیروت: دار احیاء التراث العربى.
3. ـــــــــــــــــــــ ، (بی‌تا)، رسالة فی الحشر، (ضمن رسائل آخوند ملاصدرا)، افست از چاپ سنگی، قم: مصطفوی.
4. ــــــــــــــــــــ ، (1359)، زادالمسافر، (ضمن شرح بر زاد المسافر ملاصدرا، جلال‌الدین آشتیانی)، تهران: انجمن اسلامی حکمت و فلسفه ایران.
5. ــــــــــــــــــــ ، (1360)، الشواهد الربوبیه فى المناهج السلوکیه، تصحیح سید جلال‏الدین آشتیانى، چاپ دوم، مشهد: مرکز نشر دانشگاهى.
6. ــــــــــــــــــ ، (1341)، العرشیه، افست از نسخه دانشکده ادبیات اصفهان، اصفهان: انتشارات مهدوی.
7. ــــــــــــــــــ ، (1380)، المبدأ و المعاد، تصحیح سید جلال‌الدین آشتیانی، چاپ سوم، قم: مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی.
8. ـــــــــــــــــ ، (1363)، مفاتیح الغیب، تصحیح محمد خواجوى، تهران: مؤسسه‌ی مطالعات و تحقیقات فرهنگى.