ORIGINAL_ARTICLE
دیدگاه ملاصدرا درباره ی عصمت انبیا از گناه
عصمت انبیا از گناه از جمله مسایلی است که ملاصدرا به آن توجه نموده است. او بیشتر مطالب خود را دربارهی عصمت در تفسیری که بر آیات قرآن دارد آورده است. ملاصدرا در تعریف عصمت، بیانات متفاوتی دارد که به رغم اختلافات ظاهری، می­توان همهی آنها را به یک تعریف ارجاع داد. غالباً او تعاریف خود را نه به صورت کاملاً مستقل، بلکه در لابهلای بیان ادلهی عصمت و هنگام تأویل آیات مربوط آورده است. ملاصدرا در مورد حیطهی زمانی عصمت، معتقد به عصمت انبیا قبل و بعد از نبوت است.او انبیا را از کفر و شرک و از گناهانی که منافی تبلیغ و رسالت است مطلقاً ـ چه سهواً و چه عمداً ـ معصوم می­داند. ملاصدرا دلایل موجود بر نفی کبیرهی سهوی قبل از بعثت و صغیرهی عمدی غیر نفرتآور و عدم جواز نسیان را کافی نمی­داندو وجه ناکافی بودن برخی از این ادله را نیز بیان می­کند. او برای اثبات ضرورت عصمت انبیا، ده دلیل اقامه میکند. این استدلالها مبتنی بر مقدمهای شرعی بوده و ملاصدرا در بیان آنها از فخرالدین رازی متأثر است. در مورد چگونگی حصول عصمت، او عصمت را یک عطیهی الاهی و مقام خدادادی می­داند که نوع بشر به نفسه نمیتواند به این مقام برسد، مگر با نصرت و تأیید الاهی. روش ملاصدرا در تفسیر آیات مورد تمسک مخالفان عصمت،حمل این آیات بر ترک اولی است.
https://jrt.shirazu.ac.ir/article_1206_2e42751e057a0f0ad4a84c8097686517.pdf
2013-03-17
1
20
10.22099/jrt.2013.1206
1- عصمت 2- گناه 3- انبیا 4- ترک اولی 5- ملاصدرا
رضا
اکبری
1
دانشیار دانشگاه امام صادق
AUTHOR
عباسعلی
منصوری
2
کارشناس ارشد فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه امام صادق
AUTHOR
۱. قرآن کریم
1
۲. الرازى، فخرالدین ابوعبدالله محمد بن عمر، (1406 ق)، عصمه الانبیا، مطبعة الشهید، قم: منشورات النجفی.
2
۳. ـــــــــــــــــــــــ، (1420ق)، مفاتیح الغیب، بیروت: دار احیاء التراث العربى.
3
۴. صدرالمتألهین، محمد بن ابراهیم، (1354)، المبدأ و المعاد، تهران: انجمن حکمت و فلسفه ایران.
4
۵. ـــــــــــــــــــــــ، (1366)، تفسیر القرآن الکریم، قم: انتشارات بیدار.
5
۶. ــــــــــــــــــــــــ، (1381)، کسر الاصنام الجاهلیه، تهران: بنیاد حکمت صدرا.
6
۷. ــــــــــــــــــــــــ، (1422 ق)، شرح الهدایه الاثیریه، بیروت: مؤسسة التاریخ العربی.
7
۸. ــــــــــــــــــــــــ، (1981م)، الحکمه المتعالیه فى الاسفار العقلیه الاربعه، بیروت: دار احیاء التراث.
8
۹. ــــــــــــــــــــــــ، (1302)، «اکسیر العارفین»، در مجموعه الرسائل التسعه، تهران(بینا).
9
۱۰. طباطبایی، محمد حسین، (1417ق)، المیزان فی تفسیر القرآن، تهران: دفتر انتشارات اسلامى جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
10
۱۱. علم الهدی، الشریف المرتضى، (1409 ق)، تنزیه الأنبیاء، بیروت: دار الأضواء.
11
۱۲. هوشنگی، حسین، احمدی دارانی، احمد رضا، (1389)، «دین و حسن و قبح در اندیشهی ملاصدرا»، نامهی حکمت، بهار و تابستان 1389.
12
ORIGINAL_ARTICLE
واقع گرایی علمی و گریزناپذیری نظریه های علمی (با تکیه بر آرای هکینگ و سنکی)
هاوارد سنکی اخیراً استدلال کرده است که واقعگرایی علمی با امکانی بودن نظریههای علمی سازگار است و بنابراین مستلزم گریزناپذیری نظریههای علمی نیست. وی اضافه میکند اگر واقعگرایی علمی با نظریهی اعتمادگرایانهی روش همراه شود، نوعی گریزناپذیرگرایی را به بار میآورد. در این مقاله، ابتدا صورت بندی سنکی از واقعگرایی علمی و دفاع وی از آن مورد بحث قرار میگیرد. سپس به بررسی ارتباط واقعگرایی علمی و گریزناپذیری از نگاه سنکی خواهیم پرداخت. استدلال خواهد شد که اولاً ملاک سنکی برای تمایز گریزناپذیری از امکانی بودن با ملاک پیشنهادی هکینگ، که سنکی قصد توسعهی آن را داشته، متفاوت است. ثانیاً واقعگرایی علمی، خود، مستلزم نظریهی اعتمادگرایانهی روش است. بنابراین واقعگرایی علمی متعهد به نوعی گریزناپذیری است. در قسمت آخر، ابتدا خطوط کلی چارچوبی جامع که از سوی نویسندگان برای بحث گریزناپذیر- امکانی بودن پیشنهاد شده ارائه خواهد شد. آنگاه رابطهی واقعگرایی علمی با گریزناپذیری در قالب این چارچوب بررسی میگردد. نتیجهی نهایی آن است که نسخهی گریزناپذیرگرایی مورد نظر، بسته به آنکه واقعگرای علمی متعهد به تکثرگرایی روش علمی باشد یا خیر، متفاوت خواهد بود.
https://jrt.shirazu.ac.ir/article_1207_9d35e024ba710dc802f8e455618d5426.pdf
2013-03-17
21
34
10.22099/jrt.2013.1207
1. گریزناپذیرگرایی علمی 2. امکانی گرایی علمی 3. واقع گرایی علمی 4. نظریه ی اعتمادگرایانه ی روش 5. هکینگ 6. سنکی
حسین
شیخ رضایی
1
استادیار پژوهشکده ی حکمت و فلسف هی ایران
AUTHOR
ابوتراب
یغمایی
2
دانشجوی دکترای پژوهشکده ی حکمت و فلسف هی ایران
AUTHOR
1. Cushing, J. T., (1994), Quantum Mechanics: Historical Contingency and the Copenhagen Hegemony, Chicago: University of Chicago Press.
1
2. Hacking, I., (1998), The Social Construction of What? Cambridge, MA: Harvard University Press.
2
3. -----------------, (2000), "How Inevitable Are the Results of Successful Sciences?", Philosophy of Science, 67 (proceeding): S58-S71.
3
4. Laudan, L., (1996), Beyond Positivism and Relativism, Boulder, CO: Westview Press.
4
5. Psillos, S., (1999), Scientific Realism: How Science Tracks Truth, London: Routledge.
5
6. Putnam, H., (1975), Philosophical Papers, Vol. 1: Mathematics, Matter and Method, Cambridge: Cambridge University Press.
6
7. Sankey, H., (2008a), Scientific Realism and the Rationality of Science, Burlington: Ashgate Pulishing.
7
8. ----------------------, (2008b), "Scientific Realism and the Inevitability of Science", Studies in History and Philosophy of Science, 39: 259-64.
8
9. Trizio, E., (2008), "How Many Sciences for One World? Contingency and the Success of Science", Studies in History and Philosophy of Science, 39: 253-58.
9
10. شیخرضایی، حسین و یغمایی، ابوتراب، (در دست انتشار). «امکانی بودن یا گریزناپذیری دستآوردهای علمی: به سوی یک چارچوب جامع»، نامهی مفید.
10
ORIGINAL_ARTICLE
روی کردهای مختلف به مسأله ی شر و حل این مسأله به کمک عشق الاهی در جهان بینی مولانا
کی از مهمترین مسایل فلسفی و کلامی مسألهی شرور است. در گذشته این مسأله در مقابل صفت عدالت خدا مطرح میشد و سعی میکردند که به آن پاسخ دهند. اما در سدههای اخیر برخی از متفکران وجود خداوند را به دلیل مشکل شرور انکارکردهاند. از گذشته تاکنون پاسخهای گوناگونی برای آن ارائه شده است، برای مثال نسبی بودن شرور، عدمی بودن شرور و ... اما تمام این پاسخها در اقناع بشر ناتوان بودهاند. مولانا به کمک عشق الاهی و رابطهی عاشقانه دوسویه میان خداوند و بشر این مسأله را به خوبی حل کرده است. زیرا در رابطهی عاشقانه، عاشق تمام افعال و آثار معشوق را زیبا میبیند هر چند ظاهراً این چنین نباشد؛ از سوی دیگر خداوند که عاشق بشر است او را گرفتار شر میکند، زیرا برای تکامل او ضروری است.
https://jrt.shirazu.ac.ir/article_1208_74e6f71c36a82cbaf0a22c4df77d2116.pdf
2013-03-17
35
60
10.22099/jrt.2013.1208
1- مسأله ی شرور 2- مولانا 3- عشق الاهی
صدیقه
بحرانی
1
مدرس دانشگاه آزاد اسلامی واحد گچساران
AUTHOR
قاسم
کاکایی
gkakaie@rose.shirazu.ac.ir
2
استاد دانشگاه شیراز
AUTHOR
منابع
1
1. قرآن کریم
2
2. ابن سینا، حسین ابن عبدالله، (1363)، الشفاء (الاهیات)، با مقدمه و تحقیق ابراهیم مذکور، ج 1، تهران: ناصر خسرو.
3
3. ــــــــــــــــــــــــــ ، (1385)، الاهیات نجات، ترجمه و شرح سید یحیی یثربی، قم: بوستان کتاب.
4
4. اسلامی، حسن، (1385)، «مثنوی و مسألهی رنج انسانی»، ماهنامهی معارف، ش 38.
5
5. اکبر زاده، حوران، (1383)، «مسألهی شر از نظر جی. ال. مکی و فلاسفهی اسلامی»، مشکوه النور، ش 34 و 35.
6
6. ایمان پور، منصور، (1385)، «کاملیت جهان موجود و مسألهی شر در اندیشهی ابن سینا و ملاصدرا»، تبریز، دانشکدهی ادبیات و علوم انسانی، ش 199.
7
7. بهشتی، احمد، (1386)، تجرید (شرح نمط هفتم از کتاب الاشارات و التنبیهات)، قم: بوستان کتاب.
8
8. پترسون، مایکل و دیگران، (1376)، عقل و اعتقاد دینی، ترجمهی احمد نراقی و ابراهیم سلطانی، ج 1، تهران: طرح نو.
9
9. پلانیتنجا، الوین، (1376)، فلسفه دین (خدا اختیار و شر)،ترجمهی محمد سعیدیمهر، قم: مؤسسهی فرهنگی طه.
10
10. تبار صفر، صفدر، (1384)، «مسألهی شر»، معرفت، ش 88.
11
11. جان نثاری، محبوبه، (29 دی 1387)، «مسألهی شر از نظر جان هیک، خلأ خیر مطلق در جهان اضداد»، تهران: روزنامهی جام جم.
12
12. جعفری، محمدتقی، (1366)، تفسیر و نقد و تحلیل مثنوی جلال الدین محمد بلخی، ج 8 و 12، تهران: انتشارات اسلامی.
13
13. جوادی آملی، عبدالله، (1375)، رحیق مختوم، ج 1، قم: مرکز نشر اسراء.
14
14. جی. وین رایت، ویلیام، (1373)، «مسألهی شر»، ترجمهی ابراهیم سلطانی،کیان، ش 17.
15
15. حلی، جمال الدین، (1388)، کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد، ترجمهی علی شیروانی. ج 1، تهران: انتشارات دارالعلم.
16
16. راغب اصفهانی، حسین ابن محمد، (1384)،مفردات الفاظ القرآن، قم: انتشارات ذوی القربی.
17
17. رضایی، عبدالکریم، (1383)، «بازکاوی نظریه نیستی انگاری شر»، مشهد: الاهیات و حقوق، ش 7 و 8.
18
18. سبحانی تبریزی، جعفر، (1411ه. ق)، المحاضرات فی الالاهیات، قم: المرکز العالمی للدراسات الاسلامیه.
19
19. سعیدی مهر، محمد، (1376)، «دادورزی و تقریری نو از مسالاهی شر»، نقد و نظر، ش 10.
20
20. سنایی، محمود ابن احمد، (1387)، حدیقه الحقیقه و شریعه الطریقه، تصحیح محمدتقی مدرس رضوی، تهران: مؤسسهی انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
21
21. سهروردی، شیخ شهاب الدین یحیی، (1383)، حکمه الاشراق، ترجمهی دکتر سید جعفر سجادی، تهران: دانشگاه تهران.
22
22. شهیدی، جعفر، (1373)، شرح مثنوی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
23
23. صادقی، هادی، (1374)، «شر ستیزی»، کیان، ش 26.
24
24. صدرالمتألهین شیرازی، ملاصدرا، (1383)، ترجمهی اسفار، ج 1 و 7، ترجمهی محمد خواجوی، تهران: انتشارات مولی.
25
25. ــــــــــــــــــــــــــــــــ ، (1383)، ترجمهی شرح اصول کافی، کتاب عقل و جهل، ترجمهی محمد خواجوی، تهران: نشر پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
26
26. طباطبایی، محمدحسین، (1350)، اصول فلسفه و روش رئالیسم، ج: 5، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
27
27. طوسی، خواجه نصیرالدین، (1386)، شرح الاشارات و التنبیهات، ج 3، قم: مؤسسهی بوستان کتاب.
28
28. عابدی شاهرودی، علی، (1372)، «نظریه نیستی انگارانه شر»، کیهان اندیشه، ش 49.
29
29. قدردان قراملکی، محمد حسن، (1377)، خدا و مسأله شر، قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزهی علمیهی قم.
30
30. ـــــــــــــــــــــــــ،(1376)، «مسألهی شر از دیدگاه متکلمان»، نامهی مفید، ش11.
31
31. ـــــــــــــــــــــــــــ ، (1376)، «مسألهی شر ادراکی در حکمت متعالیه»، نامهی مفید، ش 9.
32
32. قراگزلو، محمد، (1377)، «خیر و شر در حکمت متعالیه»، خرد نامه صدرا، ش 12.
33
33. کاپلستون، فردریک چارلز، (1386)، تاریخ فلسفه، ترجمهی غلامرضا اعوانی، ج 4، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
34
34. کالین، ابراهیم، (1385)، «چرا حیوانات یکدیگر را میخورند؟ نظر ملاصدرا دربارهی بهترین جهان ممکن»، مکتب ملاصدرا و فلسفههای غربی، تهران: انتشارات بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
35
35. کریمی، سودابه، (1384)، بانگ آب(دریچهای به جهاننگری مولانا)، تهران: نشر شور.
36
36. مصباح یزدی، محمد تقی، (1379)، آموزش فلسفه، ج 2، تهران: شرکت چاپ و نشر بین الملل سازمان تبلیغات اسلامی.
37
37. مطهری، مرتضی، (1384)، عدل الاهی، تهران: انتشارات صدرا.
38
38. مک کورد آدامز، ماریلین، (1380)، «مشکل شر»، ترجمهی ناهید حجازی، نامهی فلسفه، ش 11.
39
39. مولوی، جلال الدین محمد ابن محمد، (1378)، مثنوی معنوی، تصحیح رینولد نیکلسون، تهران: ققنوس.
40
40. ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ، (1375)، کلیات شمس، تصحیح بدیع الزمان فروزانفر، تهران: نشر راد.
41
41. ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ، (1358)، فیه ما فیه، تصحیح بدیع الزمان فروزانفر، تهران: امیرکبیر.
42
42. ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ، (1372)، فیه ما فیه، ویرایش جعفر مدرس صادقی، تهران: مرکز نشر.
43
43. نصری، عبدالله، (1386)، فلسفهی آفرینش، قم: دفتر نشر معارف.
44
44. هیک، جان، (1372)، فلسفه دین، ترجمهی بهرام راد، تهران: انتشارات بین المللی الهدی.
45
45. Brummer, Vincent, (1991), The Model of Love, United States:
46
Cambridge University Perss.
47
46. Routledge, John Kekes, (1998), Encyclopedia of Philosophy, United States: Oxford University Press.
48
47. Plotinus, Enneads, (1962), Essential Plotinus: tr, Stephen Mackenna, London: Faber and Faber.
49
ORIGINAL_ARTICLE
نقدی بر نظریه ی اصالت وجود و عینیت ماهیت
«اصالت وجود» یکی از بنیادیترین و اساسیترین ابتکارات صدرالمتألهین است که بسیاری از مباحث فلسفی تحت تأثیر آن رنگ دیگری به خود گرفته است.
با همهی وضوح این مسأله در نزد ارباب حکمت متعالیه، گاه تقریرهایی نامشهور از اصالت وجود ارائه میشود. آنچه این تفاسیر در باب «ماهیت» میگویند، طیفی است از «سراب محض» بودن تا «عینیت».
براساس تقریر نامشهور از اصالت وجود، همچنانکه وجود اصالت و تحقق دارد، ماهیت نیز عینیت دارد، ولی ماهیت به نفس وجود، عینیت پیدا کرده و به یک مصداق واحد موجودند. قائل این قول1 معتقد است که این تفسیر، مراد و مرضی صدرالمتألهین است.
در این مقاله بر آنیم تا با بیان تفصیلی محل نزاع، مراد صدرالمتألهین را روشن کرده و ادله و براهین مختلف تقریر مشهور را نقد و بررسی کنیم.
https://jrt.shirazu.ac.ir/article_1209_00dee1252dc1c4b77c983bf659128d41.pdf
2013-03-17
61
84
10.22099/jrt.2013.1209
1- اصالت 2- اعتباریت 3- وجود 4- ماهیت 5- عینیت
6 واسطه در عروض و واسطه در ثبوت
احمد
شه گلی
1
کارشناس ارشد فلسفه ی دانشگاه تربیت مدرس
AUTHOR
۱. آشتیانی، سید جلال الدین، (۱۳۸۲)، هستی از نظر فلسفه و عرفان، قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، چ ۴.
1
۲. ___________ ، (۱۳۷۸)، منتخباتی از آثار حکمای الهی ایران، قم: انتشارات دفتر تبلیغات ۴ جلد، چ ۲.
2
۳. بهمنیار، (۱۳۷۵)، التحصیل، تصحیح و تعلیق استاد مرتضی مطهری، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، چ ۲.
3
۴. جوادی آملی، عبدالله، (۱۳۷۵)، رحیق مختوم، قم: نشر اسراء، ۱۰ جلدی.
4
۵. سبزواری، ملاهادی، (۱۳۶۹)، شرح منظومه حکمت، قسمت امور عامه، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
5
۶. ـــــــــــــــــــ ، (۱۳۸۰)،شرح منظومه حکمت، صححه و علق علیه آیة الله حسنزاده الآملی، چ: ۲، تهران: نشر ناب.
6
۷. صدرالدین، محمد بن ابراهیم، (۱۳۶۸)، الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه، قم: انتشارات مصطفوی، ۹ ج، چ: دوم.
7
۸. ــــــــــــــــــــــــــــ ، تعلیقه بر حکمة الاشراق، چاپ سنگی.
8
۹. ــــــــــــــــــــــــــــ ، الرسائل، قم: مکتبه المصطفوی، چاپ بنیاد سنگی.
9
۱۰. ـــــــــــــــــــــــــــ ، (۱۳۸۳)، تعلیقه بر الهیات شفاء، تصحیح نجفقلی حبیبی، تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا، ۲ ج.
10
۱۱. ـــــــــــــــــــــــــ ، (۱۳۶۰)، الشواهد الربوبیه، مشهد: مرکز نشر دانشگاهی، چ ۲.
11
۱۲. ـــــــــــــــــــــــــ ، (۱۳۶۳)، المشاعر، قم: انتشارات طهوری، چ دوم.
12
۱۳. ـــــــــــــــــــــــــ ، (۱۳۷۵)، مجموعه رسائل فلسفی صدرالمتألهین، تصحیح حامد ناجی، تهران: انتشارات حکمت.
13
۱۴. طباطبایی، محمدحسین، (۱۳۸۰)، نهایه الحکمه، تصحیح و تعلیق غلامرضا الفیاضی، قم: انتشارات مؤسسهی آموزش و پژوهشی امام خمینی (ره)، ۴ ج.
14
۱۵. ــــــــــــــــــــــــ ، (۱۴۲۴)، نهایه الحکمه، تحقیق و تعلیق عباسعلی الزارعی، قم: مؤسسه النشر الاسلامی، البطعة ۱۸.
15
۱۶. ـــــــــــــــــــــــ ، (بیتا)، اصول فلسفه و روش رئالیسم، پاورقی استاد شهید مرتضی مطهری، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
16
۱۷. عبودیت، عبدالرسول، (۱۳۸۵)، درآمدی به نظام حکمت صدرایی، تهران: انتشارات سمت.
17
۱۸. کرجی، علی، (بیتا)، اصطلاحات فلسفی و تفاوت آن با یکدیگر، قم: انتشارات دفتر تبلیغات، چ دوم.
18
۱۹. مدرس طهرانی، آقاعلی حکیم، (۱۳۷۸)، مجموعه مصنفات آقاعلی مدرس، تهران: انتشارات اطلاعات.
19
۲۰. مصباح یزدی، محمدتقی، (۱۳۸۳)، آموزش فلسفه، ج ۲، تهران: انتشارات امیرکبیر، چ ۶.
20
۲۱. ــــــــــــــــــــــــ ، (۱۴۰۵ﻫ)، تعلیقه علی نهایه الحکمه، البطعة الاولی، قم: مؤسسه فی طریق الحق.
21
۲۲. مطهری، مرتضی، (۱۳۸۰)، مجموعه آثار استاد مرتضی مطهری، شرح مبسوط منظومه، بینا، ج ۹.
22
۲۳. موسوی بجنوردی، محمدکاظم، (۱۳۷۶)، دائره المعارف بزرگ اسلامی، ج اول، تهران: مرکز دائرة المعارف اسلامی، چ ۶.
23
۲۴. میرداماد، (۱۳۸۱)، مصنفات میرداماد، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
24
۲۵. هیکو ایزوستو، توشی، (۱۳۶۸)، بنیاد حکمت سبزواری، ترجمهی سید جلال الدین مینوی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، چ ۲.
25
مقالات
26
۲۶. فیاضی غلامرضا، «گفت و گویی در باب حکمت متعالیه»، معرفت فلسفی، شمارهی ۳۹.
27
۲۷. ـــــــــــــــ ، «اصالت وجود و عینیت ماهیت»، پژوهش و حوزه، شمارهی اول.
28
۲۸. ـــــــــــــــ ، «آشنایی با پژوهشگران حوزه (استاد فیاضی)» مجلهی معرفت، شمارهی ۹.
29
۲۹. معلمی، حسن، «اعتباریت ماهیت از عرش عینیت تا فرش سرابیت»، معرفت فلسفی، شمارهی ۳.
30
ORIGINAL_ARTICLE
رابطه ی قوه ی عاقله و مغز در آرای فلسفی و طبی ابن سینا
ابن سینا عاقله را قوهای مجرد میداند که برای فعل خاص خود، نیازمند عضو خاصی در بدن نیست و دلایل متعدد اثبات تجرد نفس ناطقه را پشتوانهی این ادعا قرار میدهد. در همین حال، در آثار فلسفی خود، به نیاز و مراجعهی عاقله به حس و متخیله و مفکره ـ که از نظر او، با کمک عضو جسمانی کار میکند ـ اشاره مینماید و در مواردی، اختلال در تعقل را که ناشی از ضعف و خستگی و اختلال در مغز است میپذیرد. علاوه بر این، به عنوان طبیب، از بیماریهای جسمانی عارض بر سر و مغز، که تعقل و تفکر را مختل یا متوقف مینمایند، سخن میگوید و راههای معالجه و داروهای مربوطه را شرح میدهد.
مقالهی حاضر با ملاحظهی آرای فلسفی و آثار طبی ابن سینا، به شناخت رابطهی عقل با مغز و بررسی و تحلیل نقشهای مثبت یا منفی اعضای بدن ـ به ویژه مغز ـ در عمل تعقل میپردازد و وجه جمع نظریههای ظاهراً متفاوت شیخ در این مورد را بیان میکند.
https://jrt.shirazu.ac.ir/article_1210_24aa99e46d3e14f6be0d909c249aeb10.pdf
2013-03-17
85
102
10.22099/jrt.2013.1210
1- قوه ی عاقله (عقل) 2- مغز 3- آرای فلسفی 4- ابن سینا
فروغ السادات
رحیم پور
f.rahim@yahoo.com
1
دانشیار دانشگاه اصفهان
AUTHOR
1. ابن سینا، ابوعلی حسین بن عبدالله، (1403ق)، الاشارات و التنبیهات، قم: دفتر نشر کتاب.
1
2. ــــــــــــــ، (1404 ه. ق)، التعلیقات، تصحیح عبدالرحمن بدوی، قم: مرکز نشر.
2
3. ــــــــــــــ، (1978م)، التعلیقات علی حواشی کتاب النفس لارسطو، عبدالرحمن بدوی، مندرج در ارسطو عندالعرب، الکویت: وکاله المطبوعات.
3
4. ــــــــــــــ، (1952م)، رساله احوال النفس، حققه و قدم الیه احمد فواد الاهوانی، قاهره: داراحیاء الکتب العربیه.
4
5. ــــــــــــــ، (1952م)، رساله فی معرفة النفس الناطقه و احوالها، ضمیمه احوال النفس، احمد فواد الاهوانی، قاهره: داراحیاء الکتب العربیه.
5
6. ـــــــــــــــ، (1952م)، رساله فی الکلام علی النفس الناطقه، ضمیمه احوال النفس، احمد فواد الاهوانی، قاهره: داراحیاء الکتب العربیه.
6
7. ـــــــــــــــ، (1400ق)، مبحث عن القوی النفسانیه، مندرج در رسایل فلسفی، قم: انتشارات بیدار.
7
8. ـــــــــــــــ، (1368)، القانون فی الطب، ترجمه عبدالرحمن شرفکندی (هه ژار)، تهران: سروش.
8
9. ـــــــــــــــ، (1371)، المباحثات، تصحیح و تعلیق محسن بیدارفر، قم: بیدار.
9
10. ــــــــــــــ، (1365)، معراج نامه، تصحیح نجیب مایل هروی، مشهد: بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی.
10
11. ــــــــــــــ، (1363)، المبدا و المعاد، تحقیق عبدالله نورانی، تهران: مؤسسهی مطالعات اسلامی دانشگاه مک گیل.
11
12. ــــــــــــــ، (1375)، النفس من کتاب الشفا، تحقیق حسن زاده آملی، قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
12
13. بهشتی، احمد، (1385)، تجرید، قم: بوستان کتاب.
13
14. داوودی، علیمراد، (1387)، عقل در حکمت مشاء، تهران: حکمت.
14
15. طوسی، نصیرالدین، (1403ق)، شرح الاشارات و التنبیهات، قم: دفتر نشر کتاب.
15
ORIGINAL_ARTICLE
هرمنوتیک و فهم معرفت تاریخی
ماهیت و اهمیت تفسیر در تاریخ، امری که پژوهش­های مختلف تاریخی را از هم متمایز کرده و جنبه­های نسبی و سیّال بودن دانش تاریخ را نشان می­دهد، مبحث مهمی است که مورخان را در فهم بیشتر موضوعات تاریخی و مهم­تر از آن، در فهم بستر فرآیندی آن یا همانا ساختار متداوم جوامع انسانی، کمک شایان توجه می­کند، به شرط اینکه فرایند درک و ضبط داده­های تاریخی و به اصطلاح مقوله­ی «فاکتولوژی» در پژوهش­های تاریخی، با رعایت شروط علمی، برای تمامی پژوهش­گران عرصه­ی تاریخ یک معنا داشته باشد و بتوان حدود و ثغوری منطقی در جمع­آوری داده­های موثق تاریخی قایل شد؛ بحث مهمی که تاریخ را از ماهیت آنتولوژیک (نظری) و داده­های محض مربوط به یک افق گفتمانی خاص خارج می­کند و برخورداری آن را از دانشی در خدمت انسان و جامعه، ممکن می­سازد، تفسیر و چگونگی این تفسیر در قالب گفتمانیِ بوم – زیست محقق است. بدون تردید، همچنان که گردآوری و تنقیذ داده­های تاریخی، راه­کار و رهیافت­های خاص خود را دارد، فرایند فهم و چگونگی درک و تفسیر داده­های قابل وثوق نیز رهیافت­های خاصی می­طلبد. اگر فرایند فهم و تفسیر داده­های تاریخی را با دانشی دیرپا و علم نوظهوری که با عنوان «هرمنوتیک» از آن یاد می­شود یکی بگیریم، این مقاله در پی آن است که با بررسی لفظ و معنا و سیر تاریخی دانش هرمنوتیک، ارتباط متقابل هرمنوتیک و علم تاریخ و چگونگی رهیافت­های هرمنوتیکی در تاریخ را با تکیه بر آرای مشهورترین اندیشمندان هرمنوتیک مورد بحث قرار دهد و تأثیر آن را در معرفت تاریخی به عنوان علم شناخت و تحلیل کنش­های جمعی انسان، بررسی کند.
https://jrt.shirazu.ac.ir/article_1211_5910db0bea3e7728035bd53f884c455e.pdf
2013-03-17
103
146
10.22099/jrt.2013.1211
1- هرمنوتیک 2- علم تاریخ 3- تاریخگرایی
سید ابوالفضل
رضوی
1
استادیار دانشگاه لرستان
AUTHOR
1. احمدی ، بابک، (1377)، آفرینش و آزادی، تهران: نشر مرکز.
1
2. ـــــــــــــــ ، (1383)، ساختار و هرمنوتیک، تهران: گام نو، چاپ سوم.
2
3. ـــــــــــــــ ، (1381)، ساختار و تأویل متن، تهران: نشر مرکز، چاپ پنجم.
3
4. ـــــــــــــــ ، (1386)، هایدگر و پرسش بنیادین، تهران: نشر مرکز، چاپ چهارم.
4
5. ادواردز، پل، (1375)، فلسفه­ی تاریخ، ترجمه­ی بهزاد سالکی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
5
6. استنفورد، مایکل، (1384)، درآمدی بر تاریخ­پژوهشی، ترجمه­ی مسعود صادقی، تهران: سمت و دانشگاه امام صادق(ع)،
6
7. بلایشر، جوزف، (1380)، گزیده­ی هرمنوتیک معاصر، ترجمه­ی سعید جهانگیری، آبادان، نشر پرسش.
7
8. پالمر، ریچارد.ا.، (1387)، علم هرمنوتیک، ترجمه­ی محمدسعید حنایی کاشانی، تهران: هرمس، چاپ چهارم.
8
9. پین، مایکل (ویراسته)، (1386)، فرهنگ اندیشه­ی انتقادی از روشن­گری تا پسامدرنیته، ترجمه­ی پیام یزدانجو، تهران: نشر مرکز، چاپ سوم.
9
10. دیلتای، ویلهلم، (1388)، مقدمه بر علوم انسانی، ترجمه­ی منوچهر صانعی دره­بیدی، تهران: ققنوس.
10
11. ریخته­گران، محمدرضا، (1378)، منطق و مبحث علم هرمنوتیک، تهران: نشر کنگره.
11
12. ریکور، پل، (1378)، زندگی در دنیای متن، ترجمه­ی بابک احمدی، چ2، تهران: نشر مرکز.
12
13. ــــــــ ، (1385)، رسالت هرمنوتیک در حلقه­ی انتقادی، هرمنوتیک تاریخ، ادبیات و فلسفه، ترجمه­ی مراد فرهادپور، تهران: انتشارات روشن­گران و مطالعات زنان، چاپ سوم.
13
14. زعفرانچی، ناصر، (1387)، درباره­ی هرمنوتیک معاصر در رهیافت­های فکری – فلسفی معاصر در غرب (جلد چهارم)، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
14
15. سروش، عبدالکریم، (1376)، درس­هایی در فلسفه­ی علم الاجتماع (روش تفسیر در علوم اجتماعی)، تهران: نشرنی، چاپ دوم.
15
16. شرت، ایون (1387)، فلسفه­ی علوم اجتماعی قاره­ای، ترجمه­ی هادی جلیلی، تهران: نشرنی.
16
17. صادقی، علی (1386)، آزادی و تاریخ، تأملاتی در دیالکتیک هگل، چ2، آبادان: نشر پرسش.
17
18. عرب صالحی، خداخواست، (1387)، «گادامر و تاریخ­مندی فهم»، قبسات، سال سیزدهم، شماره 49.
18
19. فروند، ژولین، (1372)، نظریه­های مربوط به علوم انسانی، ترجمه­ی علی­محمد کاردان، تهران: نشر دانشگاهی، چاپ دوم.
19
20. فی، برایان، (1383)، پارادایم­شناسی علوم انسانی، ترجمه­ی مرتضی مردیها، تهران: پژوهشکده­ی مطالعات راهبردی.
20
21. کار، ادوارد هالت، (1378)، تاریخ چیست؟، ترجمه­ی حسن کامشاد، تهران: خوارزمی، چاپ پنجم.
21
22. کاسیرر، ارنست، (1382)، فلسفه­ی روشنگری، ترجمه­ی یدالله موقن، تهران: نیلوفر، چاپ دوم.
22
23. کالینگوود، آر. جی.، (1385)، مفهوم کلی تاریخ، ترجمه­ی علی­اکبر مهدیان، تهران: اختران.
23
24. گاردر، یوستین، (1375)، دنیای سوفی، داستانی درباره­ی تاریخ فلسفه، ترجمه­ی حسن کامشاد، تهران: نیلوفر.
24
25. لتیل ، دانیل، (1373)، تبیین در علوم اجتماعی، ترجمه­ی عبدالکریم سروش، تهران: صراط.
25
26. واعظی، احمد، (1386)، درآمدی بر هرمنوتیک، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه­ی اسلامی، چاپ چهارم.
26
27. هوی، دیوید کورنز، (1385)، حلقه­ی انتقادی، هرمنوتیک تاریخ، ادبیات و فلسفه، ترجمه­ی مراد فرهادپور، تهران: انتشارات روشنگران و مطالعات زنان، چاپ سوم.
27
28. یاسمی، رشید، (1316)، آیین نگارش در تاریخ، تهران: مؤسسه­ی وعظ و خطابه.
28
29. Bleicher, Josef, (1980), Contemporary Hermeneutics, Hermeneutics, as Method, Philosophy and Critique, London and New York: Routledge and Kegan Paul.
29
30. Bruns Gerald L., (1992), Hermeneutics Ancient and Modern, New Haven And London: Yale University Press.
30
31. Bryman, Alan, (2008), Social Research Methods, Third edition, Oxford: Oxford University Press.
31
32. Bubner, Rudiger, (1988), Essays in Hermeneutics and Critical Theory, translated by Eric Mathews, New York: Columbia University Press.
32
33. Chladenius, Johann Martin, (2006), "Reason and Understanding: Rationalist Hermeneutics", In: The Hermeneutics Reader, Edited by Kurt Mueller. Vollmer, New York: Continuum Publishing Company.
33
34. Gadamer, Hans. Georg, (1994), Truth and Method, translation revised by Joel weinsheimer and Donald G marshah, New York: Continuum Publishing Company.
34
35.__________________, (1977), Philosophical Hermeneutics, translated by David E. ling, California: University of California Press.
35
36. Margolis, Josph and Tom Rock More, (1999), The Philosophy of Interpretation, Oxford: Oxford University Press.
36
37. Mclean, George. F., Hermeneutics, Faith and Relations between Cultures, The Concil of Research in values and Philosophy.
37
38. Sapiro, Gary and Alan Sica, (1988), Hermeneutics, Questions and Prospects, United States of America: the University of Massachusetts Press.
38
39. Silverman, Hugh J., (1991), Gadamer and Hermeneutics, New York and London: Routledge.
39
40. Uggla, Bengt Kristensson, (2010), Ricoeur, Hermeneutics and Globalization, New York: Continuum International Publishing Group.
40
ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل انتقادی نظریه درونگرایانه چیزُم و توجیه ذهنی- عینی باورها
باور موجه دارای چه شرایطی است؟ چگونه ما می­توانیم در باورهایمان در باره جهان خارج موجه باشیم؟ برخلاف نظریه برون­گرایانه، مبناگروی درون­گرایانه بر این باور است که ما انسانها در رابطه با باورهایمان، الزامات و وظایف معرفتی یا عقلانی داریم که قبل از آنکه به باورهای گزاره­ای موجه اعتقاد پیدا کنیم باید آنها را انجام دهیم. هدف این مقاله نقد نظریه درون­گروی چیزُم در مورد توجیه باورها است. هرچند دیدگاه درون­گروی معقول­تر از دیدگاه رقیب می­باشد، اما به­تنهایی برای توجیه باورها کافی نیست، بلکه به یک بیان تکمیلی نیاز دارد تا برای توجیه باورها کافی باشد. در این مقاله نشان داده خواهد شد که رهیافت چیزُم در مورد توجیه باورها با اشکالاتی مواجه است. از آن­جایی­که غالب معرفت­های ما معرفت­های حصولی است بنابر این به یک پل ارتباطی میان ذهن و عین نیاز خواهیم داشت. با استفاده از فلسفهی ملاصدرا و از طریق صورت­های ذهنی می­توان چنین پل ارتباطی میان ذهن و اعیان خارجی را ایجاد نمود. براساس علم حضوری، می­توان یک بیان ساده و روشن از توجیه باورها در مورد جهان مادی، به ویژه در مورد تجربه­های حسی ارائه نمود.
https://jrt.shirazu.ac.ir/article_1212_4e1a7fcac07d608317bdb1b6b4b827fc.pdf
2013-03-17
147
162
10.22099/jrt.2013.1212
درونگروی
برونگروی
چیزُم
توجیه ذهنی- عینی
صدرا
عباس
یزدانی
1
استادیار گروه فلسفه دانشگاه زنجان
AUTHOR
1. Chisholm, Roderick. M., (1956), "“Appear,” “Take,” and “Evident”", The Journal of Philosophy, Vol. 53, No. 23, p. 722-731.
1
2. ____________________, (1957), Perceiving: A Philosophical Study. Ithaca, N. Y.: Cornell University Press.
2
3. ____________________, (1961), "Evidence as Justification", The Journal of Philosophy, Vol. 58, No. 23, p. 739-748.
3
4. _____________________ ,(1966), Theory of Knowledge, 1st. ed., Englewood Cliffs: Prentice Hall.
4
5. _________________, (1974), “Practical Reason and the Logic of Requirement”, in Practical Reason, ed. Stephen Korner, Oxford: Basil Blackwell.
5
6. ___________________, (1977), Theory of Knowledge, 2nd edition, Englewood Cliffs, New Jersey: Prentice-Hall, Inc.
6
7. ___________________, (1982), The Foundations of Knowing, Sussex: The Harvester Press.
7
8. ___________________, (1987), "A Version of Foundationalism in Moser", P. K. and Vander, A. (eds.), Human Knowledge, Classical& Contemporary Approaches, New York. Oxford: Oxford University Press.
8
9. ________________ , (1989), Theory of Knowledge, 3rd. ed., Englewood Cliffs: Prentice Hall.
9
10. Descartes, Rene, (1596-1650), The Philosophical Works of Descartes/ rendered into English by Elizabeths. Haldane and G. R. T. Ross (1911). Cambridge: Cambridge University Press.
10
11. Fraser, A. C., John Locke, (1959), An Essay Concerning Human Understanding, New York: Dover Publications, INC.
11
12. Gettier, Edmund L., (1963), “Is Justified True Belief Knowledge?” Analysis, 23, 121-123
12
13. Heidelberger, H. The Self-presenting, in Sosa, E. (ed.), (1979), Essays on the Philosophy of Roderick M. Chisholm, Amsterdam: Rodopi N. V.
13
14. Hume, D., (1972), Enquiries Concerning Human Understanding and Concerning the Principles of Morals, edited by L. A. Selby-Bigge. 2nd ed. Oxford: Oxford University Press.
14
15. _________,(1888), A Treatise of Human Nature, London: Clarendon Press.
15
16. Locke, J., (1894), An Essay Concerning Human Understanding, collated and annotated, with prolegomena, biographical, critical, and historical by Alexander Campbell Fraser. 2 Vol. Oxford: at the Clarendon Press.
16
17. Lovejoy, A.O., (1930), The Revolt Against Dualism: An Inquiry Concerning the Existence of Ideas, Chicago: Open. Court Publishing Co.
17
18. Lehrer, K. The Quest for the Evident, in Hahn, L. E. ed., (1997), The Philosophy of Roderick M. Chisholm, Chicago and La Salle, Illinois: Open Court Publishing Company.
18
19. Plantinga, A., (1983), “Reason and Belief in God”, in Plantinga and Wolterstorff, Faith and Rationality, Notre Dame and London: University of Notre Dame Press.
19
20. ____________, (1990), "Justification in the 20th Century", Philosophy and Phenomenological Research, Vol. 50, Supplement, Autumn, P. 45-71.
20
21. Reid, T., (1940), Essays on the Intellectual Powers of Man, edited and abridged by a. D. Woozley. Edinburgh: R. & R. Clark, Limited.
21
22. _______, (1970), Inquiry into the Human Mind, Chicago and London: The University of Chicago Press.
22
23. Russell, B., (1948), Human Knowledge: Its Scope and Limits, London: Routledge.
23
24. Sadr al-Din Shirazi (Mulla Sadra), (1981), Al-Hikmat al-Mutaaliyyah fi-al-Asfar al-Aqliyyah al-Arbaah, Beirut: Dar Ihya al-Arabi.
24
25. ______________, (1982), Al-Shawaheda Al-Rubobiyah, ed. S. Jalal al-Din Ashtiyani, Mashhad: Mashhad University Press.
25