بررسی کارآمدی نظریه طراحی هوشمند در چالش علم و دین

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی مشهد

2 استادیار دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی

چکیده

تعارض و نزاع میان علم و دین و بررسی آرا و دیدگاه‌های گوناگون این حوزه، چالش همیشگی فلسفه دین بوده است. یکی از مهم‌ترین مباحث این حوزه، تعارض میان نظریه فرگشت و اعتقاد به آفرینش موجودات بر مبنای ظاهر کتاب مقدس است. این چالش نظریه‌های گوناگونی را از انکار تام فرگشت تا پذیرش کامل آن در نظام فکری دینی در بر داشته است. یکی از این نظریه‌ها، « طراحی هوشمند»است که بیان می‌کند نظام پیچیده خلقت، حاصل طراحی مدبرانه طرّاح خردمندی است که به قلم صنع خود، نظام آفرینش را بر این اساس بنانهاده است. این نظریه با تمسک به مقدمات علمی چون «پیچیدگی کاهش ناپذیر» و «پیچیدگی معین‌شده» بی‌هدف بودن فرایند خلقت و نیز تصادفی بودن روند آفرینش را زیر سؤال برده و سعی دارد روش‌شناسی علمی رایج را به چالش کشانده و فرگشت را نظریه‌ای ناتمام و جهت‌دار در رواج اندیشه مادی‌گرایی معرفی نماید. این پژوهش درصدد بررسی جایگاه نظریه طراحی هوشمند در چالش علم و دین است و در پایان این نتیجه حاصل می‌شود که خود این نظریه با چالش‌هایی روبرو است و نمی‌توان آن را پاسخی مناسب در رابطه علم و دین تلقی کرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


۱. اسلامی، سید حسن، (۱۳۸۷)، «معرفی کتاب: درس‌نامه خدا و نظریه تکاملی»، هفت‌آسمان 10، صص: 277-308.
‫۲. باربور، ‏‫ایان جی.، (۱۳۹۲)، دین و علم، ترجمه‌ی پیروز فطورچی، تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه‌ی اسلامی.
‫۳. پامر، ‏‫مایکل‌ اف.، (۱۳۹۳)، درباره‌ی خدا، ترجمه‌ی نعیمه پورمحمدی، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
۴. پترسون، مایکل و ویلیام، هاسکر، (1377)، عقل و اعتقاد دینی: درآمدی بر فلسفه‌ی دین، ترجمه‌ی احمد نراقی و ابراهیم سلطانی، تهران: طرح نو.
۵. پیروجعفری، مرتضی و شهبازی، علی، (1395)، «خداناباوری جدید، پاسخی مسیحی»، پژوهش‌های ادیانی، (8) 4، صص 31-52.
۶. فتحی‌زاده، مرتضی، (۱۳۹۲)، «طبیعت‎گرایی علمی و فراطبیعت‎گرایی دینی»، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، ۴ (۸)، صص: ۱۱۱-1۲۸.
۷. گیسلر ‏‫نورمن‌ ال.؛ کوردوئن و.؛ آیت‌اللهی،‌ ح.، (۱۳۷۵)، فلسفه‌ی‌ دین‌، تهران‌: حکمت.
۸. مک‌گراث، آلیستر، (1392)، درس‌نامه‌ی الهیات مسیحی، ترجمه‌ی بهروز حدادی، ج 1، قم: نشر ادیان.
9. “Naturalism (Philosophy)”, Wikipedia, The Free Encyclopedia, December 16, 2014,http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Naturalism.
10. Behe، Michael J., (2001), "Molecular Machines: Experimental Support for the Design Inference"in Intelligent Design Creationism, MIT Press, Pp: 241-256.
11. Bonhoeffer, Dietrich, (1944), Letter to Eberhard Bethge, New York: Simon and Schuster.
12. Brauer MJ., Brumbaugh D., (2001), “Biology Remystified: The Scientific Claims of the New Creationists”, In: Intelligent Design Creationism, MIT Press, Pp: 289-334.
13. Collins, F. S., (2006), The Language of God: A Scientist Presents Evidence for Belief, Simon and Schuster.
14. Dawkins, Richard, (2004), A Devil’s Chaplain: Reflections on Hope, Lies, Science, and Love, Boston: Houghton Mifflin Co.
15. ______________, (2006), The Selfish Gene،30th Anniversary, Oxford ; New York: Oxford University Press.
16. ______________, (1996), The Blind Watchmaker, United States: W. W. Norton.
17. ______________, (2001), "The Information Challenge in Intelligent Design Creationism and Its Critics: Philosophical, Theological, and Scientific Perspectives", in: In Intelligent Design Creationism, London: MIT Press, Pp: 617-633.
18. Dembski, Wiliiam, (1998), "Intelligent science and design", First Things, No. 86, Pp: 21- 27.
19. ______________ , (1999), Intelligent Design: The Bridge Between Science & Theology, Downers Grove, IL: Inter Varsity Press.
20. ______________, (2001), “intelligent Design as a Theory of Information”,in: Intelligent Design Creationism and Its Critics: Philosophical, Theological, and Scientific Perspectives, Cambridge, Mass; London: MIT Press, pp: 553-577.
21. Dennett, Daniel and Plantinga, Alvin, (2010), Science and Religion: Are They Compatible?, New York: Oxford University Press.
22. Douglas, Kate, (2016), “Intelligent without design”, New Scientist, Vol. 229 (3066), Pp: 35-38..
23. “Explaining the Science of Intelligent Design”, (2017), Retrieved January 04, from http://www.intelligentdesign.org/index.php.
24. “Falsifiability of creationism”, RationalWiki. http://rationalwiki.org/wiki/Falsifiability_of_creationism.
25. Fodor, J.A. & Piattelli-Palmarini, M., (2010), What Darwin Got Wrong, New York: Farrar, Straus and Giroux.
26. Forrest B، Gross P.R., (2004), Creationism’s Trojan Horse: the Wedge of Intelligent Design, Oxford; New York: Oxford University Press.
27. Forrest, Barbara, (2001), “The Wedge at Work: How Intelligent Design Creationism Is Wedging Its Way into the Cultural and Academic Mainstream”, In: Intelligent Design Creationism and Its Critics, London: MIT Press, Pp: 5-55.
29. Gould, S. J., McGarr, P. & Rose, S. P. R., (2007), The Richness of Life: the Essential Stephen Jay Gould, New York, N.Y: Norton.
30. “Intelligent Design Theory, and the Relationship between Science and Religion”, ttp://www.ideacenter.org/contentmgr/showdetails.php/id/1130.
31. J.Gold, Stephen, (2001), Nonoverlapping Magisteria in Intelligent Design Creationism, London: MIT Press, Pp: 737-751.
32. Johnson Phillip E., (2001), “Evolution as Dogma: The Establishment of Naturalism”, In: Intelligent Design Creationism and Its Critics, London: MIT Press.
33. --------------, (1993), What is Darwinism?: http://www. arn.org/docs/ johnson/ wid.htm‎.
34. ______________, (1997), Defeating Darwinism by Opening Minds, Downers Grove, Illinois: Intervarsity Press.
35. Martin, Michael, (2007), The Cambridge Companion to Atheism, Cambridge University Press.
36. McGrath, Alister, (1999), Science and Religion: An Introduction, Oxford: Blackwell.
37. Pennock, R.T., (2001), Intelligent Design Creationism and Its Critics: Philosophical, Theological, and Scientific Perspectives, London: MIT Press.
38. Pigliucci, Massimo, (2010), “Science in the Courtroom: The Case against Intelligent Design”, In: Nonsense on Stilts: How to Tell Science from Bunk, Chicago, IL: University of Chicago Press.
39. Plantinga, Alvin, (2014), “Religion and Science”، The Stanford Encyclopedia of Philosophy، Edward N. Zalta، http://plato.stanford.edu/archives/spr2014/entries/religion-science.
40. _____________, (2001), “Methodological Naturalism?”,In: Intelligent Design Creationism and Its Critics: Philosophical, Theological, and Scientific Perspectives, London:  MIT Press, Pp: 339-363.
41. Scott, E. C., (2009), Evolution vs. Creationism: an Introduction, 2nd ed., Westport, Conn Greenwood.