رابطه‌ی وجود، موجود و ذات با تصور خداوند در نظام فلسفی- الهیاتی توماس آکویینی

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری فلسفه و کلام اسلامی، واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی تهران

2 استاد گروه فلسفه دانشگاه تربیت مدرس تهران

چکیده

 در این مقاله ابتدا مفاهیم متافیزیکی نظام فلسفی توماس آکویینی تبیین و تعریف و سپس ازطریق این مفاهیم، تصور خداوند ارائه می‌شود. از بین اصطلاحات متافیزیکی، بیشترین توجه به دو اصطلاح متداول ens، esse است، ولی سایر مفاهیم متافیزیکی را نیز نادیده نمی‌گیریم. توماس در نظام فلسفی خود ازیک‌طرف بر تعالی الهی تأکید می‌کند و خداوند را ورای همه‌ی موجودات می‌داند. خداوند وجودی در عرض سایر موجودات ندارد، بلکه وجود مطلقی است که ورای این جهان است، ازطرف‌دیگر، تحت‌تأثیر متون مقدس مسیحیت می‌کوشد حضور الهی را در همه‌ی مخلوقات اثبات کند. خلقت ازطریق کلمه‌ی الهی صورت می‌گیرد، بنابراین موجودات فقط در لحظه‌ی خلقت به خداوند وابسته نیستند، بلکه در تداوم لحظه‌به‌لحظه‌ی خویش نیز نیازمند خلقت الهی‌اند. در این تصویر، خداوند در عین تعالی از جهان، در باطن همه‌ی مخلوقات، نوعی حضور و فعالیت دارد.

کلیدواژه‌ها


۱. آکویینی، قدیس توماس، (1382)، درباب هستی و ذات، ترجمه‌ی فروزان راسخی، ویراسته مصطفی ملکیان، تهران: نشر نگاه معاصر.
۲. ایلخانی، محمد، (1382)، تاریخ فلسفه در قرون وسطی، تهران: سمت.
۳. __________ ، (1386)، «نظریه‌ی تشابه در آثار آلبرتوس کبیر و توماس آکوئیناس»، فلسفه، شماره‌ی 1، صص 5 تا 38.
۴. ژیلسون، اتین، (1389)، تاریخ فلسفه‌ی مسیحی در قرون وسطی، ترجمه‌ی رضا گندمی نصرآبادی، قم: دانشگاه ادیان و مذاهب.
۵. _________ ، (1384)، تومیسم، ترجمه‌ی سید ضیاءالدین دهشیری، تهران: مؤسسه انتشارات حکمت.
۶. کاکائی، قاسم، (1381)،وحدت وجود به روایت ابن عربی و مایستر اکهارت، تهران: انتشارات هرمس.
۷. کاکائی، قاسم و رحمانی، منصوره، (۱۳۹۰)، «بررسی تطبیقی نظریه‌ی تشکیک ملاصدرا و نظریه‌ی تمثیل آکوئیناس»، فصلنامه اندیشه دینی دانشگاه شیراز، شماره 41، صص 127 تا 156.
۸. کاپلستون، فردریک، (۱۳۸۷)، تاریخ فلسفه غرب، ترجمه‌ی ابراهیم دادجو،ج دوم، چاپ نخست، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
9.Aquinas, St. Thomas,)1988(, TheSumma Theologia, Trans: Fathers of the English Dominican, printing Chicago: University of Chicago.
10. _________________ )1975(, The Summa Contra Gentiles, Translated by A.C.Pegis, J.F.Anderson, V.J.Bourke, C.j. O Neil. 5 vols. Notre Dame, Ind: University of Notre Dame Press,.
11. _________________ )1995(, Commentary on Aristotle s Metaphysics, Translation and Introduction Rowan,j.p, Preface Ralph McInerny, Indiana: Henry Regnery Company.
12. Burrell, David B.,) 2004(, Faith and Freedom: an Interfaith Perspective, USA: Blackwell Publishing.
13._____________, )1986(, Knowing the Unknowable God: Ibn-Sina, Mainmonides, Aquinas, Indiana: University Of Nortre Dame press.
14. Davies, Brian, )2002(, Thomas Aquinas: Contemporary Philosophical Perspectives, Edited by, New York: Oxford University Press.
15. Kretzmann, Norman, & Eleonore, Stump, )1993(, The Camnbridge Companion To Aquinas, edit by Cambridge University Press.
16. Peterson, John, )2008(, Aquinas: A New Introduction, Maryland: University Press of America.
17. Stump, Eleonore, )2003(, Aquinas, New York: Routledge.
18. Velde, Rudi A.Te, )2006(, Aquinas on God: The ‘Divine Science’ of the SummaTheologiae, Netherlands: Ashgate Publishing.