بررسی کتاب اندیشه‌ی اسلامی 1 از دید تحلیل گفتمان انتقادی

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زبان‌شناسی دانشگاه اصفهان

2 استاد زبان‌شناسی دانشگاه شیراز

چکیده

این مقاله در صدد است به تحلیل انتقادی متن کتاب اندیشه­ی اسلامی 1 پرداخته، مشخّص کند که آیا نویسندگان اصل بی‌طرفی را در ارائه‌ی مطالب رعایت کرده‌اند یا خیر. بدین منظور، چارچوب ون دایک (2003) مورد استفاده قرار گرفته است. از آن‌جا که امکان بررسی کل محتوای کتاب میسّر نمی‌­باشد، دو بخش از آن (بخش 2، تحت عنوان وجود خدا و بخش 4 مسأله­ی شَر) جهت انجام پژوهش انتخاب شده‌اند. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که مشکلاتی از قبیل ارائه‌ی استدلال ناقص، استفاده از روش‌های ناصحیح استدلال، بهره‌جویی از مثال‌های نامربوط، تلاش در راستای برتر نشان دادن ایده‌های موافق در مقایسه با ایده‌های مخالف، عدم معرفی نظرهای ناهمسو، بهره گرفتن از کلمات و یا عبارات دارای بار منفی جهت کوچک جلوه دادن منتقدان و استفاده از اغراق، در متن کتاب به چشم می‌‌­خورد و بایسته است که نویسندگان در ویرایش‌های بعد، نسبت به برطرف نمودن این ایرادها اقدام نمایند.

کلیدواژه‌ها

مراجع

1. آقا گل­زاده، فردوس. (1385)، تحلیل گفتمان انتقادی، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
2. حجتی، سیدرضا. (1390)، گفتمان مناظره‌ای: بررسی ساز و کارها و ساختار گفتمانی مناظره‌های تلویزیونی دهمین انتخابات ریاست جمهور ایران- خرداد 1388، تهران: نشر ساقی.
3. سبحانی، جعفر. و محمدرضایی، محمد. (1389)، اندیشه­ی اسلامی 1، قم: دفتر نشر معارف.
4. فتاحی، س. (۱۳۸۹)، تحلیل گفتمان نامزدهای جریان‌های اصلاح طلب و اصولگرا در انتخابات ریاست جمهوری دور دهم، پایان نامه‌ی کار‌شناسی ارشد، دانشگاه شیراز.
5. فیاض، ایراندخت. (۱۳۸۶)، بررسی فراتحلیلی محتوای کتاب‌های درسی در رابطه با ارزش‌های اسلامی - ایرانی، گرفته شده از: http://www.noormags.com.
6. منصوری، علی. و فریدونی، آذیتا. (۱۳۸۸)، تبلور هویت ملی در کتب درسی: بررسی محتوایی کتاب فارسی دوره‌ی ابتدایی، گرفته شده از: http://www.noormags.com.
7. موسی‌پور، نعمت اله. (۱۳۷۰)، ارزشیابی شیوه‌ی ارائه‌ی محتوای کتاب‌های فرهنگ اسلامی و تعلیمات دینی مقطع ابتدایی، گرفته شده از: http://www.noormags.com.
8. مهریزی، مهدی. (1386)، نقد یک کتاب درسی، گرفته شده از: http://www.noormags.com/View/GetFile.ashx?ArticleId=77341&Type=PDF&LID=1.
9. وحیدیان کامیار، تقی. (۱۳۸۷)، دستور زبان فارسی دوره‌ی راهنمایی: همچنان در بند سنت، گرفته شده از:  http://www.noormags.com.
10. یارمحمدی، لطف ا.... (1383)، گفتمان‌شناسی رایج و انتقادی، تهران: هرمس.
11. Bloor, M. & Bloor, T., (2007), The Practice of Critical Discourse Analysis, London: Hodder Education.
12. Deghat, S., (2009), The CDA of the USA 2008 Presidential Campaign Speeches of Democratic Candidates with Respect to their Gender and Race. Unpublished MA thesis, Shiraz, Iran.
13. Fairclough, N. L., (1995a), Critical Discourse Analysis: The Critical Study of Language, Longman: Harlow, UK.
 
14. Hodge, R.I.V., & Kress, G.R., (1979), Language as Ideology, London: Rutledge and Kegan Paul.
 
15. Makki, M., (2011), The Representation of Other Countries in the Iranian TV News Programs: ACDA Perspective, M.A. Disseration, Shiraz University, Shiraz, Iran.
 
16. Rahimi, A., & Sahragard, R., (2007), Critical Discourse Analysis, Tehran: Jungle.
 
17. Thomas Tymoczko, Jim Henle, James M. Henle,(2000), Sweet Reason: A Field Guide to Modern Logic, Birkhäuser.
18. Van Dijk, T.A., (1984), Prejudice in Disocurse, Amsterdam: Benjamins.
19. Van Dijk, T. A., (2003), Ideology and Discourse Analysis, Retrieved from: www.discourses.org.
20. Van Dijk, T.A., (1995), “Ideological Discourse Analysis”, In E. Ventola & A. Solin (Eds.), New Courant [Special issue], Interdisciplinary Approaches to Discourse Analysis, 4, pp.135–161.
 
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار