محبت از دیدگاه علامه طباطبایی و ابوحامد غزالی

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار الاهیات دانشگاه تهران

2 کارشناس ارشد فلسفه دانشگاه تهران

چکیده

در این نوشتار، به بررسی محبت از نگاه علامه طباطبایی و ابوحامد غزالی پرداخته شده است. سؤالات اصلی تحقیق عبارت‌اند از: علت و منشأ محبت از نگاه این دو اندیشمند چیست؟ محبت انسان نسبت به خدا بر چه اساسی است؟ آیا خداوند به انسان محبت دارد؟ این محبت را چگونه می‌توان تفسیر کرد؟ نگارنده پس از بررسی آرای دو دانشمند، به این نتیجه می‌رسد که علامه طباطبایی منشأ محبت را نیاز انسان می‌داند، ولی از نظر غزالی، منشأ محبت لذت است. هر دو محبت انسان به خدا را ممکن دانسته و خداوند را کامل‌ترین محبوب انسان می‌دانند. در نهایت، از نظر هر دو، خداوند نیز به انسان محبت دارد. غزالی آن را مجازی دانسته، تأویل می‌کند، اما علامه این محبت را به معنای حقیقی آن می‌داند.  

کلیدواژه‌ها


 
1. قرآن کریم
2. ابن عربی، محی الدین، (1384)، فتوحات مکیه، ترجمه‌ی محمد خواجوی، تهران: انتشارات موالی.
3. ابن منظور، [بی تا]، لسان العرب، بیروت: دار صادر
4. احمدی، بابک، (1383)، سارتر که می‌نوشت، تهران: نشر مرکز.
5. اصفهانی، راغب، ]بی تا[، المفردات فی غریب القرآن، قاهره: مکتبه التوفیقیه.
6. افلاطون، (1362)، پنج رساله، ترجمه‌ی محمود صناعی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
7. حلی، حسن بن یوسف (علامه حلی)، (1422ق)، کشف االمراد فی شرح تجرید الاعتقاد، قم: انتشارات جامعه‌ی مدرسین قم.
8. خوانساری، جمال‌الدین، (1384) ، شرح غررالحکم، تألیف آمدی، تهران: دانشگاه تهران.
9. زرین کوب، عبدالحسین، (1373)، از کوچه رندان درباره‌ی زندگی حافظ، تهران: نشر سخن.
10. طباطبایی، محمدحسین، (1380)، المیزان، ج 3،2،1، قم: انتشارات جامعه‌ی مدرسین قم.
11. طباطبایی، محمدحسین، (1379)، اصول فلسفه و روش رئالیسم، با مقدمه و پاورقی مرتضی مطهری، تهران: انتشارات صدرا.
12. عبادی، مظفربن اردشیر، (1362)، مناقب الصوفیه، تهران: انتشارات مولی.
13. غزالی، ابوحامد ]بی تا[، مجموعه رسائل، روضه الطالبین، ج 2، بیروت: دارالکتب العلمیه.
14. ------ ، (1377)، احیاء علوم الدین، ترجمه‌ی خوارزمی، به کوشش حسین خدیوجم، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
15. ------، (1345)، کیمیای سعادت، تهران: نشر مرکز.
16. ------، (1381)، کتاب الاربعین، ترجمه‌ی برهان الدین حمدی، تهران: اطلاعات.
17. فخر رازی، محمدبن عمر، (1429ق)، المباحث المشرقیه، قم: ذوی القربی.
18. کاپلستون، فردریک، (1375)، تاریخ فلسفه، ترجمه‌ی سید جلال الدین مجتبوی، تهران: سروش.
19. مولوی، جلاالدین محمد، (1378)، مثنوی معنوی، به کوشش ناهید فرشادمهر، تهران: نشر محمد.