ORIGINAL_ARTICLE
فضیلتگرایی اخلاقی در تفسیر متن مقدس
در این مقاله طی یک روش تحلیلی- مقایسهای، پس از تشریح معنا، دامنه و مصداق متون مقدس، ابتدا روششناسی تفسیر و در ادامه رویکرد اخلاقی مطلوب در فرایند تفسیر این متون را معرفی میکنیم.نتیجهی بحث این است که: الف) متن مقدس واجد سه وصف رازآمیزی، قدرتمندی و هیبت است؛ ب) بانظربه موفقیت تاریخی و تأثیر ایمانی متن مقدس، تعیین و تحدید مصداق برای آن امکانپذیر خواهد بود؛ ج) تفسیر متن مقدس از پیشفرض مؤمنانهی خوانندگان خود آغاز شده و با طی دو مرحلهی نشانهی ساختاری و بطون معنایی، تا لایههای پایانناپذیری از معانی پیدا و پنهان اثر امتداد مییابد؛ د) اگر خوانندهی مؤمن به متن، بر مدار موازین اخلاق فضیلت سلوک کند، ضمن عبور از مرحلهی تبعیت محض از قواعد و سنتها، بیواهمه از آثار همنشینی خود با متن، نفس متعالی زیستن در جهان اثر مقدس را تجربه میکند که این تعالی با تعالیم عارفان، مشخصاً آموزههای ابنعربی درباب سلوک انسان، مقارن است.
https://jrt.shirazu.ac.ir/article_4905_28745a0a8485d12bf25f2ca5fc9fa879.pdf
2018-08-23
1
28
10.22099/jrt.2018.4905
۱. اخلاق فضیلت
۲. اخلاق عرفانی
۳. امر قدسی
۴. متن مقدس
5. روششناسی فهم
علیرضا
آرام
a.r.aram1359@gmail.com
1
دانشجوی دکتری فلسفه اخلاق دانشگاه قم
AUTHOR
سید احمد
فاضلی
ahmad.fazeli@gmail.com
2
استادیار و مدیر گروه فلسفه اخلاق دانشکده الهیات دانشگاه قم
AUTHOR
۱. ابنعربی، محیالدین، (۱۳۸۹)، نقش الفصوص، ترجمه نجیب مایل هروی، چ۳، تهران: مولی.
1
۲. ابوزید، نصرحامد، (۱۳۹۱)، چنین گفت ابنعربی، ترجمه سید محمد راستگو، چ۳، تهران: نی.
2
۳. اتو، رودلف، (۱۳۸۰)، مفهوم امر قدسی، ترجمهی همایون همّتی، تهران: نقش جهان.
3
۴. آخوند خراسانی، (۱۴۲۷)؛ کفایه الاصول، تحقیق و تعلیق عباس علی الزارعی السبزواری؛ الطبعه الثانیه، قم؛ موسسه النشر الاسلامی.
4
۵. آشتیانی، سید جلال، (‍۱۳۸۰)، شرح مقدمهی قیصری بر فصوص الحکم، چ۵، قم: بوستان کتاب.
5
۶. الیاده، میرچا، (۱۳۹۰)، مقدس و نامقدس، ترجمهی بهزاد سالکی، چ۳، تهران: علمی فرهنگی.
6
۷. تیلیش، پل، (۱۳۷۴)، «ایمان چیست»، ترجمهی علی مرتضویان، مجلهی ارغنون، شماره ۵ و ۶، صص: ۲۲۱، ۲۳۶.
7
۸. جامی، عبدالرحمن، (۲۰۰۵)، نقد النصوص فی شرح نقش الفصوص، تصحیح عاصم ابراهیم کیالی، بیروت: دارالکتب العلمیه.
8
۹. جوادی آملی، عبدالله، (۱۳۸۸)، تفسیر موضوعی قرآن، جلد۱۱، مراحل اخلاق در قرآن، چ۹، قم: مرکز نشر اسراء.
9
۱۰. سبحانی، جعفر، (۱۴۲۶)، اصول الحدیث واحکامه، الطبعه الرابعه، قم؛ موسسة الامام الصادق.
10
۱۱. علامه طباطبایی، سید محمدحسین، (۱۳۹۳)، قرآن در اسلام، به کوشش سید هادی خسروشاهی، چ۷، قم: بوستان کتاب.
11
۱۲. فرضعلی، فاطمه و حسینی شاهرودی، سید مرتضی، (۱۳۹۰)، «رویکرد پدیدارشناسانهی سید حیدر آملی و رودلف اتو به امر قدسی»، اندیشه دینی، شمارهی ۴۱، صص: ۴۹- ۸۰.
12
۱۳. قائمینیا، علیرضا، (۱۳۸۹)، بیولوژی نص، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
13
۱۴. کاپلستون، فردریک، (۱۳۸۸)، تاریخ فلسفه، ج۷، ترجمهی داریوش آشوری، چ۸، تهران: علمی فرهنگی.
14
۱۵. کالر، جاناتان، (۱۳۸۹)، بارت (درآمدی بسیار کوتاه)، ترجمهی تینا امرالهی، تهران: علم.
15
۱۶. کربن، هانری، (۱۳۸۴)، تخیل خلاق در عرفان ابنعربی، ترجمهی انشاءالله رحمتی، تهران: جامی.
16
۱۷. ملکیان، مصطفی، (۱۳۸۹)، حدیث آرزومندی (جستارهایی در عقلانیت و معنویت)، چ۲، تهران: نگاه معاصر.
17
18. Barton, Stephen (2003), Holiness: Past and Present, Continuum International Publishing Group.
18
19. Carden, Stephen D. (2006), Virtue Ethics: Dewey and Macintyre, Continuum, International Publishing Group.
19
20. DePaul, Michael and Zagzebski, Linda (Ed.) (2007), Intellectual Virtue, New York: Oxford University Press.
20
21. Kant, Immanuel (2010), The Critique of Practical Reason, translated by Thomas Kingsmill Abbott, Pennsylvania State University.
21
22. _____________ (2006), Critique of the Power of Judgment, Edited by Paul Guyer, Translated by Paul Guyer & Eric Matthew, Cambridge University Press.
22
23. _____________ (2002), Groundwork of the Metaphysics of Morals, Edited & Translated by Allen Wood, Yale University Press.
23
24. Schleiermacher, Friedrich (1976), The Christian Faith, ed. H. R. Mackintosh and J. S. Stewart، Philadelphia: Fortress Press.
24
25. Swanton, Christine (2003), Virtue Ethics (A Pluralistic View), New York: Oxford University Press.
25
26. Otto, Rudolf (1958), The Idea of the Holy, trans. John W. Harvey, New York: Oxford University Press.
26
27. Zagzebski, Linda Trinkaus (1996), Virtues of the Mind, Cambridge University Press.
27
ORIGINAL_ARTICLE
تأملی بر نظریهی انسجام صدق یانگ
امروزه نظریه­های بدیل مختلفی برای نظریه­ی دقیق حداقلگرایی و نیز نظریهی مطابقت صدق مطرحاند که یکی از آنها، نظریهی انسجام صدق است. تقریر یانگ از نظریهی انسجام صدق، مهمترین تقریری است که در سالهای اخیر از این نظریه ارائه و از آن دفاع شده است. وی با استدلالی جدید، به دفاع تمام­قد از این نظریه برخاسته­ است و برای اشکال تعیین که از اصلی­ترین نقدهای صورتگرفته بر نظریهی انسجام صدق است، راهحل بدیعی مطرح کرده است. این مقاله به تبیین، تحلیل و ارزیابی استدلال و دفاع او از این نظریه می­پردازد. در این نوشتار پس از تبیین استدلال وی بر نظریهی انسجام صدق، نشان داده­ایم که این تقریر از این نظریه نیز ناتمام است. پس از تحلیل اشکال تعیین نیز خواهیم دید که پاسخ او به این اشکال، نمی­تواند مقبول واقع شود.درنهایت به این نتیجه میرسیم که تقریر یانگ از نظریه­ی انسجام صدق، با تمام بصیرتهایش، نیز نمیتواند تمام باشد.
https://jrt.shirazu.ac.ir/article_4906_290dce1ccbc3369f01ed9a9cbaf0690b.pdf
2018-08-23
29
52
10.22099/jrt.2018.4906
۱. انسجام
۲. صدق
۳. یانگ
۴. اشکال تعیین
محمد علی
پودینه
ma.poudineh@yahoo.com
1
دانشجوی دکتری فلسفه دانشگاه تهران و طلبه درس خارج حوزه علمیه قم
AUTHOR
مهرداد
اطمینان
etminanmehrdad@gmail.com
2
فلسفه اخلاق،دانشکده الهیات و معارف اسلامی،دانشگاه قم
AUTHOR
1. Blackburn, Simon, (1992), Spreading the Word: Groundings in the Philosophy of Language, Oxford: Clarendon Press.
1
2. Deane, Warren, (2011), “Does Socrates Vindicate the Coherence Theory of Truth?”, Emergent Australasian Philosophers, 4: 1-14.
2
3. Fumerton, Richard, (1995), Metaepistemology and Skepticism, U.S.A.: Rowman & Litilefield, Inc.
3
4. ______________, (2002), Realism and the Correspondence Theory of Truth, U.S.A.: Rowman & Litilefield , Inc.
4
5. Horwich, Paul, (2001), “A Defense of Minimalism “.In Michael P. Lynch (ed). The Nature of Truth: Classic and Contemporary Perspectives, Cambridge: The MIT Press.
5
6. Russell, Bertrand, (1907), “On the Nature of Truth”, Proceedings of the Aristotelian Society, 7: 28-49.
6
7. Smith, Norman K., (1992), A Commentary to Kant’s " Critique of Pure Reason”, U.S.A: Humanities Press International, Inc.
7
8. Walker, Ralph C., (2001), "The Coherence Theory”, In: Michael P. Lynch (ed.), The Nature of Truth :Classic and Contemporary Perspectives, Cambridge: The MIT Press.
8
9. _____________, (1985), " Spinoza and the Coherence Theory of Truth”, Mind, 94: 1-18.
9
10. White, Alen R., (1972), “Coherence Theory of Truth” In: P Edwards (ed.), The Encyclopedia of Philosophy, New York: Macmillan.
10
11. Young, James O., (2013), “The Coherence Theory of Truth”, The Stanford Encyclopedia of Philosophy, Edward N. Zalta (ed.), From http://plato.stanford.edu/entries/truth-coherence/.
11
12. _______________, (2001), “A Defence of the Coherence Theory of Truth”, The Journal of Philosophical Research, 26: 89-101.
12
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی حقیقت وجود و مواجهه با آن در آثار عزیز نسفی (با تأکید بر آرای رودلف اتّو)
رودلف اتّومتکلم و دین­پژوه آلمانی قرن بیستم، در اثر مشهور خود موسوم به مفهوم امر قدسی، با رویکردی پدیدارشناسانه به بحث دربارهی امر مقدس و مواجههی با آن، بهعنوان نومینوس پرداخته است. او نومینوس را امری فراتراز عقل، متمایز، مقدس و ناشناختی تلقی کرده است. ازایننظر نومینوس نوعی با حقیقت وجود شباهت دارد که موضوع اصلی عرفان اسلامی است. عزیز نسفی عارف نامی قرن هفتم، از حقیقت وجود بهعنوان اولین مرتبهی ذات حق یاد کرده است. این پژوهش به تحلیل و تبیین اندیشه­های نسفی دربارهی حقیقت وجود، بر مبنای نظریات اتّو دربارهی امر قدسی و مواجهه با آن پرداخته و شباهت­ها و تفاوت­های موجود در آنها را موردبررسی قرار داده است. درمجموع اگرچه در ظاهر امر، نومینوس و حقیقت وجود مشابه بهنظر می­رسند، اما تفاوت در جایگاه و مبانی فکری نسفی و اتو سبب شده تا در جزئیات اندیشهی این دو دربارهی امر قدسی و مواجههی با آن، تفاوت­هایی باقی بماند.
https://jrt.shirazu.ac.ir/article_4907_9fc6a704f498e4b52f1e2d55ef824cfd.pdf
2018-08-23
53
70
10.22099/jrt.2018.4907
۱. عرفان
۲. حقیقت وجود
۳. امر قدسی
۴. عزیز نسفی
۵. رودلف اتّو1
عظیم
حمزئیان
ahamzeian@semnan.ac.ir
1
استادیار گروه ادیان و عرفان دانشگاه سمنان
AUTHOR
طناز
رشیدی نسب
t.rashidnasab@semnan.ac.ir
2
دانشجوی دکتری دانشگاه سمنان
AUTHOR
۱. قرآن کریم.
1
۲. کتاب مقدس.
2
۳. آشتیانی، سیدجلال­الدین، (1380)، شرح مقدمهی قیصری، مقدمه: هانری کربن، قم: بوستان کتاب.
3
۴. اِلیاده، میرچا، (1390)، مقدس و نامقدس، ترجمهی بهزاد سالکی، چ3، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
4
۵. اُتّو، رودلف، (1380)، مفهوم امر قدسی، ترجمهی همایون همتی، تهران: نقش جهان.
5
۶. باربور، ایان، (1374)، علم و دین، ترجمهی بهاءالدین خرمشاهی، چ2، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
6
۷. چیتیک، ویلیام، (1387)، میراث مولوی (مولوی و وحدت وجود)، ترجمهی مریم مشرف، چ ۳، تهران: سخن.
7
۸. ریجون، لوید، (1378)، عزیز نسفی، ترجمهی مجدالدین کیوانی، تهران: نشر مرکز.
8
۹. ریچاردز، گلین، (1380)، به سوی الهیات ناظر به همهی ادیان، ترجمهی رضا گندمی­نصرآبادی؛ احمدرضا مفتاح، قم: مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب.
9
۱۰. علمی، قربان، (1377)، «مدخلی بر نظریهی دینی رودلف اتّو براساس کتاب مفهوم امر قدسی»، مقالات و بررسی­ها، دفتر64، صص: 89-101.
10
۱۱. گراوند، سعید، (1384)، «تجربه دینی براساس نظریهی رودلف اتّو و ریچارد سوئین برن»، مجلهی پژوهش­های اجتماعی اسلامی، شماره 51 و52، صص: 235-264.
11
۱۲. ملاصدرا، محمدبن ابراهیم، (1363)، مفاتیح الغیب، محقق و مصحح: محمد خواجوی، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
12
۱۳. نسفی، عزیز بن محمد، (1386)، الانسان الکامل، تصحیح و تحقیق: ماریژان موله، تهران: طهوری.
13
۱۴. ______________، (1379)، بیان­ التنزیل، شرح احوال و تحلیل آثار و تصحیح و تحشیهی علیاصغر میرباقریفرد، تهران: سلسله انتشارات انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
14
۱۵. ______________، (1381)، زبده الحقایق، تصحیح و مقدمه و تعلیقات: حق­وردی ناصری، چ۲، تهران: طهوری.
15
۱۶. ______________، (1359)، کشف الحقایق، مقدمه، تصحیح و تعلیق احمد مهدوی دامغانی، چ۲، تهران: نشر کتاب.
16
۱۷. ______________، (1352)، مقصد اقصی، محقق و مصحح: حامد ربانی، تهران: گنجینه.
17
۱۸. یثربی، یحیی، (1392)، عرفان نظری، چ8، قم: بوستان کتاب.
18
ORIGINAL_ARTICLE
هویت استعاری الهیات از دیدگاه ونسان برومر
ونسان برومر معتقد است سخنگفتن از امر الوهی تنها در قالب بهرهگیری از تماثیل، استعارات و الگوهای ذهنی صورت میپذیرد. هرکدام از این استعارات، زوایایی از امرِ بیصورتِ الوهی را منعکس میکنند و باید در کنار هم و در پرتو یکدیگر تفسیر و تعبیر شوند. هریک از این استعارات، دامنهای از استلزامات معنایی دارند که بهرغم بازتاباندن جلوههایی از حقیقت امر الوهی، پوشانندهی سایر وجوه این حقیقت هستند. کارویژهی اصلیِ دینشناسی و الهیاتِ نظاممند، برجستهسازیِ یکی از این استعارات بهمثابهی کلان-الگوی الهیاتی و بازتفسیر دیگر استعارات در ذیل آن است. برومر برای یافتن آن کلان-الگو، ملاکهای چهارگانهای معرفی میکند که عبارتاند از: «سازگاری با سنت»، «انسجام فراگیر»، «کفایت برای اقتضائات عصر» و «اعتبار برای شخص». الهیدان بعد از کشف کلان-الگوی مزبور، آن را محور نظریهپردازی و تصویرسازی دربارهی خداوند قرارمیدهد. بهباور برومر، استفاده از کلان-الگوی «خدای شخصوار» نسبت به سایر الگوهای ذهنی، سازگاری بیشتری با متن مقدس دارد.
https://jrt.shirazu.ac.ir/article_4908_f9a500240fe77f997fed569a077fa7fe.pdf
2018-08-23
71
92
10.22099/jrt.2018.4908
۱.برومر
۲.الهیات نظاممند
۳.خدای شخصوار
۴.امر الوهی
۵. استعاره
مسعود
رهبری
msd_rahbari@yahoo.com
1
دانشجوی دکتری دانشگاه اصفهان
AUTHOR
فروغ السادات
رحیم پور
fr.rahimpoor@gmail.com
2
دانشیار دانشگاه اصفهان
AUTHOR
قاسم
کاکایی
gkakaie@rose.shirazu.ac.ir
3
استاد دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه شیراز
AUTHOR
۱. برومر، ونسان، (1392)، هنگام نیایش چه میکنیم؟ (درباب نیایش و سرشت ایمان)، ترجمهی اشکان بحرانی و مسعود رهبری، با مقدم و تعلیقات قاسم کاکایی، تهران: انتشارات هرمس.
1
۲. مطهری، مرتضی، (۱۳۸۹)، مجموعهی آثار، ج 6، تهران: انتشارات صدرا.
2
3. Bethune-Baker, J. F., (1958), An Introduction to the Early History of Christian Doctrine, London.
3
4. Braithwaite, R. B., (1964), "An empiricist's view of the nature of religious belief ", in J. Hick, The Existence of God, New York.
4
5. Brummer, Vincent, (1981), Theology and Philosophical Inquiry: An Introduction, London: Maclillan.
5
6. Brummer, Vincent, (1992), Speaking of a Personal God: An Essay in Philosophical Theology, London: Cambridge University Press.
6
7. Brummer, Vincent, (1993), The Model of Love: A Study in Philosophical Theology, London: Cambridge University Press.
7
8. McFague, Sallie, (1987), Models of God, London.
8
9. McFague, Sallie, (1982), Metaphorical Theology, London: Macmillan.
9
10. Owen, H. P ,(1971), Concepts of Diety, London: Macmillan.
10
ORIGINAL_ARTICLE
«انسانِدینی» و «دینِانسانی»
مفهوم «انسان دینی» در گذر تاریخ دچار تحول معنایی شده و به تبع آن، مختصات و شاخصههای آن نیز تغییر کرده است. معنای کلمهی دینی یا دیندار بهعنوان یک صفت برای انسان و وسعت دامنهی مفهومی آن، به تعریفِ خودِ دین بستگی دارد. در دورهی پیشامدرن اعتقاد بر این بود که دین، امری آسمانی، قدسی، جزمی، واقع­گرا و بی­بدیل است و مصداق آن، ادیانِ نهادین و رسمیِ حاکم بر جامعه بود. اما در دورهی مدرن، مفهوم دین وسیع­تر شده و همهی دستگاههای فکری را که بهنوعی کارکرد دارند و به کار معنابخشی جهان میآیند، شامل می­شود. از این نوع دین به «دین انسانی» تعبیر میشود. بهدلیل وسیعترشدن دایرهی مفهومی کلمهی دین، هم مفهوم «انسان دینی» وسیع­تر شده است و هم شاخصههای آن تغییر کرده است. شاخصه­های «انسان دینی» از دوره­ای به دورهی دیگر و از دینی تا دین دیگر، با یکدیگر تفاوت دارند. اما درعینحال می­توان برخی از شاخصه­های مشترک مانند التزام و تعهد، انتخابگری، انگیزه­مندی و شعف، انتخابگری و هدفمندی را برای آن نام برد. دین انسانی که عمدتاً محصول دورهی مدرن است، به دینی گفته میشود که معلولِ انسان و نیازمندیهای مختلف اوست و در آن، بر ارزشها، خواست­ها و نقاط قوت انسان تأکید فراوان میشود. برخی از شاخصه­های دین انسانی عبارتاند از: منشأ بشری داشتن، کارکردداشتن، غیرقدسیبودن، اینجهانیبودن، محوریت انسان، تغییرپذیری، فردی و خصوصی بودن، بدیلپذیری و ....
https://jrt.shirazu.ac.ir/article_4909_2100d9af5a00895ee5bb291de2b42222.pdf
2018-08-23
93
112
10.22099/jrt.2018.4909
۱. انسان
۲. دین
۳. دینداری
۴. دینِ انسانی
۵. انسانِ دینی
محمدحسین
زارعی محمودآبادی
h.zaree@gmail.com
1
دکترای دین پژوهی و استادیار دانشگاه فرهنگیان یزد
AUTHOR
شهاب الدین
وحیدی مهرجردی
vahidishahab@gmail.com
2
استادیار دانشگاه میبد یزد
AUTHOR
1. قرآن کریم.
1
2. نهجالبلاغه.
2
3. ابن أبی­الحدید، عبدالحمید بن هبهالله، (1404)، شرح نهج البلاغه، قم: مکتبة آیت الله مرعشی نجفی.
3
4. ابنمنظور، جمالالدین محمدبنمکرم، (2010)، لسان العرب، بیروت: دار صادر.
4
5 . اسپیلکا، برنارد، رالف دبلیوهود، بروس هونسبرگر و ریچارد گرساج، (1390)، روانشناسی دین، ترجمهی محمد دهقانی، تهران: انتشارات رشد.
5
6. استیس، والتر، (1381)، دین و نگرش نوین، ترجمهی احمدرضا جلیلی، تهران: انتشارات حکمت.
6
7. الیاده، میرچا، (1374)، فرهنگ و دین، ترجمهی بهاءالدین خرمشاهی، تهران: انتشارات طرح نو.
7
8. برگر، پیتر لودویگ، (1393)، اجبار به بدعت، ترجمهی فرهام فربد والا، قم: نشر ادیان.
8
9. پترسون، مایکل، ویلیام هاسکر، و... ، (1376)، عقل واعتقاد دینی، ترجمهی ا حمد نراقی و ابراهیم سلطانی، تهران: انتشارات طرح نو.
9
10. تمیمى آمدى، عبدالواحدبنمحمد، (1410)، غرر الحکم و درر الکلم، قم: دار الکتاب الإسلامی.
10
11. توفیقی، حسین، (1385)، آشنایی با ادیان بزرگ، تهران: انتشارات سمت.
11
12. تیلور، چارلز، (1388) ، تنوع دین در روزگار ما، ترجمهی مصطفی ملکیان، تهران: نشر شور.
12
13. جوادی آملی، عبدالله، (1387)، تفسیر انسان به انسان، قم: مرکز نشر اسراء.
13
14. جوادی آملی، عبدالله، (1392)، دینشناسی، قم: مرکز نشر اسراء.
14
15. دان کیوپیت، (1376)، دریای ایمان، ترجمهی حسن کامشاد، تهران: انتشارات طرح نو.
15
16. دورکیم، امیل، (1393)، صور بنیانی حیات دینی، ترجمهی باقر پرهام، تهران: انتشارات مرکز.
16
17. راسل، برتراند، (1389)، چرا مسیحی نیستم، ترجمهی س. طاهری، بیجا.
17
18. صانعپور، مریم، (1389)، نقدی بر مبانی معرفتشناسی اومانیستی، تهران: انتشارات کانون اندیشه جوان.
18
19. فروید، زیگموند، (1368)، مفهوم سادهی روانکاوی، ترجمهی فرید جواهرکلام، تهران: انتشارات مروارید.
19
20. فرامرز قراملکی، احد، (1373)، موضوع علم و دین در خلقت انسان، قم: مؤسسه فرهنگی آرایه.
20
21. فونتانا، دیوید، (1385)، دین و معنویت، ترجمهی الف. ساوار، قم: نشر ادیان.
21
22. فیروزآبادی، مجدالدین محمدبنیعقوب، (2005)، القاموس المحیط، لبنان: مؤسسة الرسالة.
22
23. ملکیان، مصطفی، (1394)، در رهگذر باد و نگهبان لاله، تهران: نشر نگاه معاصر.
23
24. ـــــــــــــ، (1385)، مشتاقی و مهجوری، تهران: نشر نگاه معاصر.
24
25. مجتهد شبستری، محمد، (1383)، تأملاتی در قرائت انسانی از دین، تهران: انتشارات طرح نو.
25
26. همیلتون، ملکم بی، (1392)، جامعهشناسی دین، ترجمهی محسن ثلاثی، تهران: نشر ثالث.
26
27. Horton, John, (2005), The Shorter Routledge Encyclopedia of Philosophy, (edited by edward craig), the Taylor & Francis e-Library.
27
28. Hornby, A. S.M., (1998), Oxford Advanced Learners Dictionary, Oxford University Press.
28
29. Becker, Lawrence C. and Charlotte B, Becker, (2001), Encyclopedia of Ethics, "Toleration" by Susan Mendus.
29
ORIGINAL_ARTICLE
کارکردهای قاعدهی «تحقق مفاهیم گوناگون به وجود واحد» در فلسفهی ملاصدرا
از مبانی تأثیرگذار در حکمت صدرایی، «تحقق مفاهیم گوناگون به وجود واحد» است که با وجود پژوهشهای فراوان ازسوی صدراپژوهان، به نقش و جایگاه آن پرداخته نشده است. پژوهش حاضر حاکی از آن است که بسیاری از نوآوریهای فلسفی ملاصدرا در گروی فهمِ دقیقِ جایگاه قاعدهی «تحقق مفاهیم گوناگون به وجود واحد» است. بهکارگیری این قاعده ازسوی ملاصدرا و ارائهی دیدگاه نوین و نقد آرای پیشنیان در مسائلی چون رابطه عاقل و معقول، ترکیب اتحادی، اصالت وجود و ماهیت، تبیین ملاکِ حمل شایع صناعی، رابطهی نفس و قوا و رابطهی اسما و صفات با ذات الهی، از یافتههای این پژوهش است که به تفصیل بدان اشاره می­شود. روش پژوهش در این مقاله، توصیفی-تحلیلی است که با مراجعه و استفاده از منابع اصلی صورت گرفته است.
https://jrt.shirazu.ac.ir/article_4910_17afc77e315f71852ab02ee6881ae098.pdf
2018-08-23
113
130
10.22099/jrt.2018.4910
1. واحد
2. فلسفه
3. ملاصدرا
4 قاعده
5. کارکرد
سید مصطفی
موسوی اعظم
mostafa.mousavi64@gmail.com
1
فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه یاسوج.
LEAD_AUTHOR
۱. ابراهیمی دینانی، غلامحسین، (1380)، قواعد کلّی فلسفی در فلسفه اسلامی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
1
۲. _________________، (1381)، اسما و صفات حق، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
2
۳. ابنسینا، حسینبنعبدالله، (1379)، التعلیقات، قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم.
3
۴. _______________، (1403)، الشفاء (المنطق)، قم: مکتبه آیت الله مرعشى نجفی.
4
۵. _______________، (1404)، الشفاء (الالهیات)، قم: مکتبه آیت الله مرعشى نجفی.
5
۶. اسماعیلی، مسعود، (1389)، معقول ثانی فلسفی در فلسفه اسلامی، قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
6
۷. آشتیانى، سید جلالالدین، (1381)، شرح بر زاد المسافر، قم: دفتر تبلیغات اسلامى.
7
۸. آل یاسین، جعفر، (1405)، الفارابى فى حدوده و رسومه، بیروت: عالم الکتب.
8
۹. جوادیآملی، عبدالله، (1382)، رحیق مختوم، قم: مرکز نشر اسراء.
9
۱۰. حلّی، حسن بن یوسف، (1427)، کشف المراد، تصحیح حسنزاده آملی، قم: مؤسسه نشر اسلامی.
10
۱۱. رازی، فخرالدین، (1976)، لوامع البینات شرح السماء الله تعالی و الصفات [اسما الله الحسنی للرازی]، مقدمه و تعلیق عبدالرئوف سعد، مصر: مکتب الکلیات الأزهریه.
11
۱۲. رازى، قطبالدین، (1375)، المحاکمات بین شرحى الاشارات، قم: نشر البلاغه.
12
۱۳. زنوزی، ملاعبدالله، (1381)، المعات الهیّه، تهران: مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران.
13
۱۴. سبزواری، ملاهادی، (1375)، شرح الاسماء، تصحیح نجفقلی حبیبی، تهران: دانشگاه تهران.
14
۱۵. ___________، (1388)، تعلیقه بر الشواهد الربوبیه فی المناهج السلوکیه، قم: بوستان کتاب.
15
۱۶. سهروردی، شهابالدین، (1375)، مجموعه مصنفات شیخ اشراق، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگى.
16
۱۷. شهرزورى، شمسالدین، (1372)، شرح حکمهی الاشراق، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگى.
17
۱۸. طباطبایی، سید محمدحسین، (1377)، بدایه الحکمه، قم: مؤسسه نشر اسلامی.
18
۱۹. _________________، (1386)، نهایه الحکمه، به همراه تعلیقات غلامرضا فیاضی، قم: انتشارات مؤسسه­ آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
19
۲۰. طوسى، نصیرالدین، (1375)، شرح الاشارات و التنبیهات مع المحاکمات، قم: نشر البلاغه.
20
۲۱. علیزاده، بیوک، (1387)، تصحیح، تحقیق و مقدمه بر رسالة فی اتحاد العاقل و المعقول، تهران: انتشارات بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
21
۲۲. فیاضی، غلامرضا، (1387)، هستی و چیستی در مکتب صدرایی، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
22
۲۳. _________، (1389)، علمالنفس فلسفی، قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
23
۲۴. مطهری، مرتضی، (1386)، مجموعه آثار شهید مرتضی مطهری، تهران: صدرا.
24
۲۵. ملاصدرا، محمدبنابراهیم، (1387)، سه رسائل فلسفى، قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
25
۲۶. _______________، (1388)، الشواهد الربوبیه فی المناهج السلوکیه، قم: بوستان کتاب.
26
۲۷. ______________، (1422)، شرح الهدایه الاثیریه، بیروت: مؤسسه التاریخ العربى.
27
۲۸. ______________، (1981)، الحکمه المتعالیه فى الاسفار العقلیه الاربعه، ج9، بیروت: دار احیاء التراث.
28
۲۹. نراقى، ملامهدى، (1369)، أنیس الموحدین، تهران: انتشارات الزهراء.
29
۳۰. یزدانپناه، یدالله، (1388)، مبانی و اصول عرفان نظری، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
30
۳۱. __________، (1389)، حکمت اشراق، تحقیق و نگارش مهدی علی­پور، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
31
32. Ryle, Gilbert, (1980), The Concept of Mind, England: Penguin Books.
32
ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل و توجیه اعمال فراوظیفه در فلسفهی اخلاق
یکی از مباحث اخلاقی که امروزه بسیار مورد توجه قرار گرفته و پرسشها و چالشهای جذابی در فلسفهی اخلاق بهوجود آورده، بحث اعمال فراوظیفه است. اعمالی که بهواسطهی ویژگیهای خاص خود، بهظاهر در هیچیک از تقسیمبندیهای سنتی فعل اخلاقی یعنی ضروری، جایز و ممنوع نمیگنجند. مفهوم فراوظیفه در اصل، ریشه در سنتهای دینی و اخلاقی و رویکردهای فضیلتمحور دارد که فرد را به تعالی معنوی ازطریق هدفگیری قلههای اخلاقی دعوت میکنند. این مقاله درصدد پاسخگویی به سه پرسش مهم در باب این اعمال است. در ابتدا، ضمن اشاره به پیشینه و زمینههای ظهور مفهوم اعمال فراوظیفه، ماهیت و چگونگی تعریف این اعمال را بررسی خواهیم کرد. سپس مهمترین دیدگاهها را دربارهی اینکه آیا اساساً چنین اعمالی وجود دارند یا خیر، مرور و ادلهی موافقان و مخالفان فراوظیفه را نقد میکنیم. سرانجام میکوشیم ضمن تبیین معضلی مشهور به پارادوکس فراوظیفه، راهکارهایی برای توجیه آن ارائه دهیم.
https://jrt.shirazu.ac.ir/article_4911_dc789a78ff2d4ae8ae093338fd073a7a.pdf
2018-08-23
131
155
10.22099/jrt.2018.4911
۱. اعمال فراوظیفه
۲. الزام اخلاقی
۳. قدیسان اخلاقی
۴. فداکاری
سید علی اصغر
هاشم زاده
ph.morality@gmail.com
1
دانشجوی دکتری فلسفه اخلاق دانشگاه قم
AUTHOR
محسن
جوادی
moh_javadi@yahoo.com
2
استاد تمام گروه فلسفه اخلاق دانشگاه قم
AUTHOR
۱. اترک، حسین، (1388)، «ﺗﺒﯿﯿﻦ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﻭﻇﯿﻔﻪ ﺩﺭ ﺍﺧﻼﻕ ﮐﺎنت»، ﻧﻘﺪ ﻭ ﻧﻈﺮ، ش۵۶، صص: ۳۶- ۶۱.
1
۲. حرّ العاملی، محمدبنالحسن، (1416)، وسائل الشیعه، ج4، قم: انتشارات آلالبیت لإحیاء التراث.
2
۳. دورانت، ویل، (۱۳۷۲)، تاریخ تمدن (قیصر و مسیح)، تهران: انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی.
3
۴. راغب اصفهانی، حسینبنمحمد، (1392)، المفردات فی غریب القرآن، به کوشش حسین خداپرست، قم: نشر نوید اسلام.
4
۵. سجادی، جعفر، (1373)، فرهنگ معارف اسلامی، ج۱، تهران: نشر کومش.
5
۶. قلانسى نسفى، عبداللهبنمحمد، (1385)، ارشاد در معرفت؛ وعظ و اخلاق، به تصحیح عارف نوشاهى، تهران: نشر مرکز پژوهشى میراث مکتوب.
6
۷. مشکینی اردبیلی، علی، (1379)، مصطلحات الفقه، چاپ دوم، مؤسسه الهادی.
7
۸. معلوف، لویس، (1380)، المنجد، ج2، ترجمه محمّد بندریگی، چاپ سوم، تهران: نشر هاتف.
8
۹. مقدس اردبیلی، احمدبنمحمد، (بیتا)، زبده البیان فی احکام القرآن، تحقیق محمدباقر بهبودی، تهران: مکتبة المرتضویة.
9
۱۰. موسوی خمینی، سید روحالله، (1369)، تحریرالوسیله، ترجمه سید محمدباقر موسوی همدانی، ج۱، قم: مؤسسه انتشارات دارالعلم.
10
۱۱. نجفی، شیخ محمدحسن، (1403)، جواهر الکلام، ج7، چاپ هفتم، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
11
12. Archer, A., (2015), “Saints, Heroes and Moral Necessity”, Royal Institute of Philosophy Supplementary Volume. Vol. 77, Pp.105 – 124.
12
13. ــــــــــــــــ and Ridge, Michael, (2015). “The Heroism Paradox: Another Paradox of Supererogation”, Philosophical Studies, vol. 172 (6), pp. 1575-1592.
13
14. Baron, M., (2016), “A Kantian Take on the Supererogatory”, Applied Philosophy, 33(4), Pp. 347-362.
14
15. Benn, Claire, (2017), “Supererogatory Spandrels”, Etica & Politica / Ethics & Politics, XIX, 2017, 1, Pp. 269-290.
15
16. Crisp, R., (2013), “Superoregation and Virtue”. In: Oxford Studies in Normative Ethics, Mark Timmos (ed.), Oxford University Press, Vol 3, Pp. 13-34.
16
17. Dorsey, D., (2013) “The Supererogatory and How to Accommodate It”, Utilitas 25 (3), Pp. 355-382.
17
18. Dreier, J., (2004) “Why Ethical Satisficing Makes Sense and Rational Satisficing Does Not”. In: Satisficing and Maximising, Michael Byron (Ed.) Cambridge University Press.
18
19. Ferry, M., (2013), “Does Morality Demand Our Very Best? Moral Prescriptions and the Line of Duty”, Philosophical Studies, 165 (2), Pp. 573-589.
19
20. Flescher, A. M., (2003), Heroes, Saints, and Ordinary Morality, Georgetown University Press.
20
21. Fruh, K., (2014), “Moral Heroism and the Requirement Claim”, Southwest Philosophy Review, 30(1), Pp. 93-104.
21
22. Hale, S., (1991), “Against Supererogation”. American Philosophical Quarterly 28 (4): Pp. 273-285.
22
23. Heyd, D., (1982), Supererogation: Its Status in Ethical Theory, Cambridge University Press.
23
24. ______, (2016), “Supererogation”. The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Spring 2016 Edition), Edward N. Zalta (ed.), URL = <https://plato.stanford.edu/archives/spr2016/entries/supererogation/>.
24
25. Hill, Thomas E., (1971), Kant on Imperfect Duty and Supererogation, Kant-Studien, 62 (1-4): 55-76.
25
26. Horgan, T. and Timmons, M., (2010), “Untying a Knot from the Inside Out: Reflections on the Paradox of Supererogation”, Social Philosophy and Policy 27, Pp. 29–63.
26
27. Ladd, J., (1957), The Structure of a Moral Code, Cambridge MA. Harvard University Press.
27
28. Massoud, A., (2016), “Moral Worth and Supererogation”, Ethics, 126 (3), Pp. 690-710
28
29. McNamara, P., (1996), “Making Room For Going Beyond The Call”, Mind, Vol. 105 (419), Pp. 415-450.
29
30. McNamara, P., (2011), “Supererogation, Inside and Out: Toward an Adequate Scheme for Commonsense Morality”. In Oxford Studies in Normative Ethics, Volume 1. Oxford University Press.
30
31. Mellema, G., (1991), Beyond the Call of Duty: Supererogation, Obligation and Offence, State University of New York Press.
31
32. Mill, J. S., (1861/ 2001), Utilitarianism, Indianapolis: Hackett Publishing.
32
33. Moghaddam, F.M., Novoa, C. and Warren, Z., (2012), “Duties and Rights”. In: Oxford Handbook of Culture and Psychology, J. Valsiner (Ed.), Oxford University Press, pp.796-816.
33
34. Montague, P., (1989), “Acts, Agents and Supererogation”, American Philosophical Quarterly, 26(2), Pp. 100-111.
34
35. Roth, John K., (2005), Ethics, Volume 3: Pasadena, California Salem Press.
35
36. Urmson, J. O., (1958), “Saints and Heroes”, Reprinted in: Moral Concepts, Joel Feinberg (ed.) (1969), Oxford University Press.
36
37. Williams, Bernard, (1993), "Moral incapacity", Proceedings of the Aristotelian Society, 93, Pp: 59- 70.
37
38. _______________, (1981), Moral Luck: Philosophical Papers 1973-1980, Cambridge: Cambridge University Press.
38
39. Zimmerman, M., (1996), The Concept of Moral Obligation. Cambridge University Press.
39