ORIGINAL_ARTICLE
عقل مقدم است یا کشف؟
برتری کشف عرفانی بر عقل فلسفی ازجهت حضوریبودن علوم مکاشفات و لزوم سنجش و مستدلکردن کشف عرفانی با عقل، مسئلهای دوری در معرفتشناسی است که باید راهحلی برای آن یافت. عقل امری مشکک است، کشف نیز در مراتب مختلف سلوک دارای رتبههای معرفتی یکسانی نیست؛ لذا باید نسبت مراتب مختلف عقل با مراتب متفاوت کشف در داوری میان عقل و کشف در نظر گرفته شود. این مقاله ابتدا به بررسی نظر اهل منطق و فلاسفه و اهل عرفان دربارهی معانی عقل و مراتب کشف میپردازد، سپس با بررسی وجوه قوت و ضعف عقل، در برابر کشف، مشخص مینماید که چرا برخی مکاشفات عقلگریزند؟ و چه عقلی، میتواند داور دربارهی چه کشفی باشد؟ در انتها مواردی مشخص از جایگاه عقل در داوری درمورد کشف بیان میشود.
https://jrt.shirazu.ac.ir/article_4075_6b72e9af17ce2525fc8c2d6eadf495cb.pdf
2017-05-22
1
22
10.22099/jrt.2017.4075
۱- عقل فلسفی
۲- عقل قدسی
۳- کشف صوری
۴- کشف معنوی
مهدی
افتخار
em45sh@yahoo.com
1
دانشیار دانشگاه علوم پزشکی سمنان
LEAD_AUTHOR
1. قرآن کریم.
1
2. آشتیانی، سید جلالالدین، (1370)، شرح مقدمه قیصری بر فصوص الحکم، تهران: امیرکبیر.
2
3. آلیاسین، جعفر، (1364)، الفارابی فی حدوده و رسومه، بیروت: عالم الکتب.
3
4. ابنالترکه، صائنالدین، (۱۳۶۰)، تمهید القواعد، تصحیح سید جلالالدین آشتیانی، تهران: انتشارات وزارت فرهنگ و آموزش عالی.
4
5. ابنسینا، حسینبنعبدالله، (1385)، الاشاراتوالتنبیهات (به همراه ترجمه و شرح دکتر حسن ملکشاهی)، تهران: سروش.
5
6. ــــــــــــــــــــــــــ ، (1408)، الشفا: الاهیات، تقدیم و تصحیح ابراهیم مدکور، قم: مکتبة آیتالله مرعشی نجفی.
6
7. ــــــــــــــــــــــــــ ، (بیتا)، رسائل ابنسینا، قم: بیدار.
7
8. ــــــــــــــــــــــــــ ، (1371)، المباحثات، قم: بیدار.
8
9-ابنعربی، محییالدینمحمدبنعلی، (بیتا)، الفتوحات المکیه(ج1، ج2، ج3، ج4)، بیروت: دارصادر.
9
10. ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ ، (1367)، رساله اسرار الخلوه، از مجموعهی رسائل ابنعربی، مقدمه و تصحیح نجیب مایل هروی، تهران: انتشارات مولی.
10
11. ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ ، (1425)، رساله ما لایعول علیه، از مجموعه رسائل ابنعربی، وضع حواشیه محمد عبدالکریم النمری، بیروت: دارالکتب الاسلامیه.
11
12. افتخار، مهدی، (1392)، اسماء الحسنی، شیراز: خورشید معرفت.
12
13. ــــــــــــــ ، (1391)، حقیقت مکاشفات، قم، انتشارات: آیت اشراق.
13
14. اکبریان، رضا و رادفر، نجمه سادات (1388)، «معانی عقل در فلسفهی فارابی»، پژوهشنامه علوم انسانی، شماره 1/60، بهار و تابستان 88.
14
16. جمعی از نویسندگان، (۱۳۹۴)، معرفتشناسی باورهای دینی، مجموعهمقالات نخستین کنگرهی بینالمللی علوم انسانی اسلامی، تهران: انتشارات آفتاب توسعه.
15
17. جوادی آملی، عبدالله ، (۱۳۸۱)، تسنیم، ج ۴، چاپ اول، قم: مرکز نشر اسراء.
16
18. ـــــــــــــــــــــ ، (۱۳۸۶)، منزلت عقل در هندسهی معرفت دینی، چاپ اول، قم: مرکز نشر اسراء.
17
19. ــــــــــــــــــــ (1390)، تحریر تمهید القواعد، قم: اسراء.
18
20. حلی، علامه حسنبنیوسف ابنالمطهر، (1407)، کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد، با مقدمه و تصحیح آیت الله حسن حسنزاده آملی، قم: مؤسسه نشر اسلامی.
19
21. حسنزاده، محمد و قمی، محسن، (1389)،«مکاشفه و تجربهی دینی»، ماهنامه معرفت، شمارهی 19، آذر 89.
20
22. سمنانی، علاءالدوله (احمدبنمحمد)، (1369)، مجموعه مصنفات فارسی، بهاهتمام نجیب مایل هروی تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
21
23. سنایی، مجدودبنآدم، (1381)، دیوان اشعار حکیم سنایی غزنوی، گردآوری بابایی و فروزانفر، تهران: نشر آزادمهر.
22
24. الشهرزوری، شمسالدین، (1385)، رسائل الشجره الالهیه فی علوم الحقایق الربانیه، تهران: مؤسسه حکمت و فلسفه ایران.
23
25. صدرالدین شیرازی، محمدبنابراهیم، (1419 ق)، الاسفار الاربعه فی الحکمه المتعالیه، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
24
26. صدوق، محمد بن علی بن الحسین بن بابویه القمی، (1375)، التوحید، قم: مؤسسة النشر الاسلامی.
25
27. طوسی، خواجه نصیرالدین، (۱۴۰۵ ق)، نقد المحصل، چاپ دوم، بیروت: دار الاضواء.
26
28. ــــــــــــــــــــــــــ ، (1361)، اساس الاقتباس، به تصحیح مدرس رضوی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
27
29. عجلونی، اسماعیلبنمحمد، (1408)، کشف الخفاء، بیروت: دار الکتب العلمیه.
28
30. فارابی، ابونصر، (1346)، السیاسات المدنیه، حیدرآباد دکن: دایرۀ المعارف العثمانیه.
29
31. ــــــــــــــ ، (1983)، رساله فی معانی العقل، تحقیق موریس بتریج، بیروت: دار المشرق.
30
32. قیصری، داودبنمحمود، (1375)،شرح فصوص الحکم، تصحیح سید جلالالدین آشتیانی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
31
33-کلینی، محمدبنیعقوب، (1380)، الکافی، با شرح علیاکبر غفاری. چاپ دوم، تهران: دار الکتب الاسلامیه.
32
34. لاهیجی، محمدبنیحیی، (1337)، شرح گلشن راز، بهاهتمام کیوان سمیعی، تهران: از انتشارات کتابخانه محمودی.
33
35. لیثی الواسطی، علیبنمحمد، (1376)، عیون الحکم و المواعظ، حسین حسینی بیرجندی، قم: دار الحدیث.
34
36. مجلسی، محمدباقر، (1403 ق)، بحار الأنوار الجامعه لدرر أخبار الأئمه الأطهار، بیروت: مؤسسة الوفاء.
35
37. محمدی ریشهری، محمد، (2000)، العقل و الجهل فی الکتاب و السنه، بیروت: دار الحدیث.
36
38. مولوی بلخی، جلالالدین محمد (1379)، مثنوی معنوی، به سعی رینولد الین نیکلسون، تهران: امیرکبیر.
37
39. نسخهی خطی استوانامه، واتیکان/ 34.
38
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی آموزههای بنیادین انسجامبخش در منظومهی فکری ارسطو
ارسطو به دانشهای متعددی پرداخته و آنها را طبقهبندی کرده است. اگرچه موضوع و روش این دانشها متفاوت است، بااینوجود، در سراسر آنها به تعدادی نظریات و آموزههای فراگیر برخورد میکنیم. برخی از محوریترین آموزههای ارسطویی عبارتاند از: ماهیت، حملپذیرها، مقولات، تعریف، استدلال، رئالیسم، طبعگرایی و... . این آموزههای بنیادین چونان یک شاکلهی ذهنی، همواره در هر پژوهش علمی حضور دارند و همین سبب شده تا خروجی این پژوهشها از هم بیگانه نباشند، بلکه ارتباطی شبکهمانند میان آنها برقرار شود و منظومهی فکری منسجمی حاصل شود. با گذشت زمان و مطرحشدن نظریات گوناگون در فلسفه و علوم که احیاناً در تقابل با نظریات محوری ارسطو قرار میگیرند، نظامهای فکری دیگری بهوجود میآیند که هر یک برساخته از شبکهی درهمتنیدهای از معارف هستند؛ بهگونهای که بهراحتی نمیتوان دانشی را از یک منظومهی فکری خارج نموده یا در منظومهی فکری دیگری داخل نمود. حذف ماهیت و تأثیرات آن بر فلسفه و منطق صدرایی، نمونهای از این تحولات است که مدّعای جهانشمولی برخی دانشها مانند منطق و متافیزیک ارسطویی را متزلزل میسازد.
https://jrt.shirazu.ac.ir/article_4076_a471ae99217627c84b5930358f8d12eb.pdf
2017-05-22
23
44
10.22099/jrt.2017.4076
1- ارسطو 2- منظومهی فکری 3- آموزههای محوری 4- ماهیت 5- مقولات دهگانه 6- حملپذیرها
محمدجواد
انصاری
javadansari110@gmail.com
1
کارشناس ارشد فلسفه دانشگاه شیراز
LEAD_AUTHOR
قاسم
کاکایی
ghkakaie@yahoo.com
2
استاد فلسفه و ریاست دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه شیراز
AUTHOR
محمد
بنیانی
m.bonyani@gmail.com
3
دانشیار دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه شیراز
AUTHOR
1. ارسطو، (1394)، متافیزیک، ترجمه بر پایهی متن یونانی از شرفالدین خراسانی، چاپ هفتم، تهران: حکمت.
1
2. ـــــــ، (1378)، سماع طبیعی (فیزیک)، ترجمهی محمدحسن لطفی تبریزی، تهران: طرح نو.
2
3. ـــــــ، (1378) ،منطق ارسطو (اُرگانون)، ترجمهی میر شمسالدین ادیب سلطانی، تهران: مؤسسهی انتشارات نگاه.
3
4. استیس، والتر ترنس، (1390)، دین و نگرش نوین، ترجمهی احمدرضا جلیلی، (ویرایش جدید)، تهران: حکمت.
4
5. امینی نژاد، علی، (1390)، تقریر دروس نهایه الحکمه، سال تحصیلی ۸۹-۹۰.
5
6. جوادی آملی، عبدالله، (1386)، سرچشمهی اندیشه، محقق: عباس رحیمیان، چاپ پنجم، قم: اسراء.
6
7.ـــــــــــــ، (1386)، رحیق مختوم: شرح حکمت متعالیه، به کوشش حمید پارسانیا، چاپ سوم، قم، اسراء.
7
8. شیرازی، محمد بن ابراهیم (ملاصدرا)، (1391)، التنقیح فی علم المنطق، به اشراف سید محمد خامنهای، تصحیح و تحقیق غلامرضا یاسی پور، با مقدمهی احد فرامرز قراملکی، چاپ دوم، تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
8
9. طوسی، محمد بن محمد (خواجهنصیرالدین)، (۱۳۶۱)، اساس الاقتباس، به تصحیح مدرس رضوی، چاپ سوم، تهران: دانشگاه تهران.
9
10. عظیمی، مهدی، (1393)، ماهیت منطق و منطق ماهیت: تحریر و تحلیل شروح فخرالدین رازی و نصیرالدین طوسی بر نهجهای یکم و دوم منطق اشارات ابنسینا، قم: حکمت اسلامی.
10
11. عظیمی، مهدی؛ فرامرز قراملکی، احد، (1391) «تاریخ تحوّل کلیات خمس: ارسطو، فرفوریوس، فارابی، ابنسینا»، مجلهی فلسفه و کلام اسلامی، شمارهی یکم، صص 87-121.
11
12. کاکایی، قاسم، (۱۳۸۴)، «عرض ذاتی بهعنوان معیار تمایز علوم»، مجله علوم انسانی دانشگاه سمنان، شماره ۱۰، صص 71-96.
12
13. مطهری، مرتضی، (1374)، مجموعهی آثار، تهران: صدرا.
13
14. مظفر، محمدرضا، (1384)، منطق، ترجمهی علی شیروانی، پاورقی: غلامرضا فیاضی و محسن غرویان، قم: دارالعلم.
14
15. Aristotle, )2014(, The Complete Works of Aristotle, The Revised Oxford Translation, One-Volume Digital Edition, Edited by Jonathan Barnes, USA: Princeton University Press.
15
16. Barnes, J., )2001), Aristotle (Very Short Introductions), USA: Oxford University Press.
16
17. Jaeger, W., (1968), Aristotle- Fundamentals of the Historyof his Development, second edition, London: Clarendon Press.
17
18. Ross, S. D., (2005), Aristotle, with an Introduction by John L. Ackrill, sixth edition, London and Newyork: Routledge.
18
ORIGINAL_ARTICLE
رابطهی وجود، موجود و ذات با تصور خداوند در نظام فلسفی- الهیاتی توماس آکویینی
در این مقاله ابتدا مفاهیم متافیزیکی نظام فلسفی توماس آکویینی تبیین و تعریف و سپس ازطریق این مفاهیم، تصور خداوند ارائه میشود. از بین اصطلاحات متافیزیکی، بیشترین توجه به دو اصطلاح متداول ens، esse است، ولی سایر مفاهیم متافیزیکی را نیز نادیده نمیگیریم. توماس در نظام فلسفی خود ازیکطرف بر تعالی الهی تأکید میکند و خداوند را ورای همهی موجودات میداند. خداوند وجودی در عرض سایر موجودات ندارد، بلکه وجود مطلقی است که ورای این جهان است، ازطرفدیگر، تحتتأثیر متون مقدس مسیحیت میکوشد حضور الهی را در همهی مخلوقات اثبات کند. خلقت ازطریق کلمهی الهی صورت میگیرد، بنابراین موجودات فقط در لحظهی خلقت به خداوند وابسته نیستند، بلکه در تداوم لحظهبهلحظهی خویش نیز نیازمند خلقت الهیاند. در این تصویر، خداوند در عین تعالی از جهان، در باطن همهی مخلوقات، نوعی حضور و فعالیت دارد.
https://jrt.shirazu.ac.ir/article_4077_3093c245d11c9fc6ce3cb9a0fa334eb0.pdf
2017-05-22
45
64
10.22099/jrt.2017.4077
. موجود
2. فعل وجودی
3. خلقت الهی
4. توماس آکویینی
امیر
جعفری
a58jafari@gmail.com
1
دانشجوی دکتری فلسفه و کلام اسلامی، واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی تهران
LEAD_AUTHOR
محمد
سعیدی مهر
saeedimehr@yahoo.com
2
استاد گروه فلسفه دانشگاه تربیت مدرس تهران
AUTHOR
۱. آکویینی، قدیس توماس، (1382)، درباب هستی و ذات، ترجمهی فروزان راسخی، ویراسته مصطفی ملکیان، تهران: نشر نگاه معاصر.
1
۲. ایلخانی، محمد، (1382)، تاریخ فلسفه در قرون وسطی، تهران: سمت.
2
۳. __________ ، (1386)، «نظریهی تشابه در آثار آلبرتوس کبیر و توماس آکوئیناس»، فلسفه، شمارهی 1، صص 5 تا 38.
3
۴. ژیلسون، اتین، (1389)، تاریخ فلسفهی مسیحی در قرون وسطی، ترجمهی رضا گندمی نصرآبادی، قم: دانشگاه ادیان و مذاهب.
4
۵. _________ ، (1384)، تومیسم، ترجمهی سید ضیاءالدین دهشیری، تهران: مؤسسه انتشارات حکمت.
5
۶. کاکائی، قاسم، (1381)،وحدت وجود به روایت ابن عربی و مایستر اکهارت، تهران: انتشارات هرمس.
6
۷. کاکائی، قاسم و رحمانی، منصوره، (۱۳۹۰)، «بررسی تطبیقی نظریهی تشکیک ملاصدرا و نظریهی تمثیل آکوئیناس»، فصلنامه اندیشه دینی دانشگاه شیراز، شماره 41، صص 127 تا 156.
7
۸. کاپلستون، فردریک، (۱۳۸۷)، تاریخ فلسفه غرب، ترجمهی ابراهیم دادجو،ج دوم، چاپ نخست، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
8
9.Aquinas, St. Thomas,)1988(, TheSumma Theologia, Trans: Fathers of the English Dominican, printing Chicago: University of Chicago.
9
10. _________________ )1975(, The Summa Contra Gentiles, Translated by A.C.Pegis, J.F.Anderson, V.J.Bourke, C.j. O Neil. 5 vols. Notre Dame, Ind: University of Notre Dame Press,.
10
11. _________________ )1995(, Commentary on Aristotle s Metaphysics, Translation and Introduction Rowan,j.p, Preface Ralph McInerny, Indiana: Henry Regnery Company.
11
12. Burrell, David B.,) 2004(, Faith and Freedom: an Interfaith Perspective, USA: Blackwell Publishing.
12
13._____________, )1986(, Knowing the Unknowable God: Ibn-Sina, Mainmonides, Aquinas, Indiana: University Of Nortre Dame press.
13
14. Davies, Brian, )2002(, Thomas Aquinas: Contemporary Philosophical Perspectives, Edited by, New York: Oxford University Press.
14
15. Kretzmann, Norman, & Eleonore, Stump, )1993(, The Camnbridge Companion To Aquinas, edit by Cambridge University Press.
15
16. Peterson, John, )2008(, Aquinas: A New Introduction, Maryland: University Press of America.
16
17. Stump, Eleonore, )2003(, Aquinas, New York: Routledge.
17
18. Velde, Rudi A.Te, )2006(, Aquinas on God: The ‘Divine Science’ of the SummaTheologiae, Netherlands: Ashgate Publishing.
18
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی و ارزیابی انتقادات غزالی بر ابنسینا در مسألهی حدوث و قدم عالم؛ با تکیه بر مبانی سینوی
غزالی که در بیشتر مباحث، رویکردی کلامی دارد، ابنسینا را بهدلیل سه مسأله، ازجمله اعتقاد به قدم زمانی عالم، تکفیر کرده است. اما این پرسش که انتقادات وی تا چه میزان درست بوده و آیا میتواند توجیهگر مناسبی برای تکفیر ابنسینا باشد، همواره موردعنایت اندیشمندان بوده است. بررسی و ارزیابی مبانی و دلایل ابنسینا و غزالی در مسألهی حدوث و قدم عالم، حاکی از این است که ادعای غزالی مبنیبر اینکه اعتقاد به قدم زمانی عالم، در تقابل با معلولیت عالم و اختیار خداوند است و متون دینی نیز حاکی از حدوث زمانی عالم میباشند، ادعای باطلی است؛ زیرا مشکلات و نتایج فاسدی مثل انقطاع فیض از فیاض مطلق، انفکاک معلول از علت تامه و ترجیح بلامرجّح را بهدنبال دارد که غزالی نیز از توجیه مناسب این اشکالات و ارائهی پاسخ قانعکننده به آنها ناتوان بوده است. ازطرفدیگر، بررسی مبانی و دلایل ابنسینا بر قدم زمانی عالم نیز نشان میدهد که این اعتقاد، هیچ منافاتی با معلولیت عالم و اختیار خداوند ندارد؛ زیرا درست است که عالم، قدیم زمانی است؛ اما همین عالم، به دلیل ممکنالوجود بالذّات و واجبالوجود بالغیر بودن و مسبوقبودن وجود غیریاش به نیستی ذاتی آن، حادث ذاتی میباشد، همچنین نظریهی حدوث ذاتی، از نتایج فاسدی که مترتب بر نظریهی حدوث زمانی عالم است مصون میباشد و علاوه بر این، با حدوثی که در متون دینی به آن اشاره شده نیز کاملاً سازگار است؛ بنابراین روشن میشود که انتقادات غزالی بر ابنسینا، نادرست و بهدور از اصول اخلاقی حاکم بر نقد منصفانه است.
https://jrt.shirazu.ac.ir/article_4078_031c7a589d03d6f17b120b06c61d9220.pdf
2017-05-22
65
86
10.22099/jrt.2017.4078
: 1. ابنسینا 2. غزالی 3. قدیم زمانی 4. قدیم ذاتی 5. حدوث زمانی 6. حدوث ذاتی 7. اراده
حامد
علیزاده
d.alizadeh63@gmail.com
1
دانشجوی دکتری حکمت متعالیه دانشگاه فردوسی مشهد
AUTHOR
طیبه
حیدری موصلو
h.tayebeh@gmail.com
2
دانشجوی دکتری فلسفه تطبیقی دانشگاه قم
AUTHOR
1. ابنرشد، محمدبناحمد، (1969)، تهافتالتهافت، تحقیق سلیماندنیا، قاهره: دارالمعارف مصر.
1
2. _____________، (بیتا)، تهافت التهافت، تحقیق سلیمان دنیا، قاهره: دارالمعارف بمصر.
2
3. ابنسینا، حسینبنعبدالله، (1339)، التنبیهات و الإشارات، بهاهتمام محمود شهابی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
3
4. _____________، (1430)، الشفاء (الهیات)، راجعه و قدّم له ابراهیم بیومی مدکور، تحقیق الاستاذین الأب قنواتی؛ سعید زاید، ج اول، قم: ذوی القربی.
4
5. _____________، (1364)، النجاة من الغرق فی البحر الضلالات، ویرایش محمدتقی دانشپژوه، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
5
6. ____________، (1364)، النجاة، چاپ دوم، تهران: نشر مرتضوی.
6
7. ایزوتسو، توشی هیکو، (1359)، بنیاد حکمت سبزواری یا تحلیلی تازه از فلسفهی حاج ملا هادی سبزواری، ترجمهی جلالالدین مجتبوی، تهران: مؤسسهی مطالعات اسلامی.
7
8. اسکندر اوغلو، معمر، (1385)، دیدگاه فخر رازی و آکوئیناس درباب قدم عالم، ترجمهی عذرا لوعلیان، تهران: نشر علم.
8
9. آشتیانی، سید جلالالدین، (1387)، نقدی بر تهافتالفلاسفهی غزالی، چاپ دوم، قم: بوستان کتاب.
9
10. بهشتی، احمد، (1385)، صنع و ابداع، چاپ دوم، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
10
11. غزالی، ابوحامد محمد، (1421)، احیاء علومالدین، تقدیم و مراجعه صدقی محمد جمیل العطّار، ج اول، بیروت: دارالفکر.
11
12. ____________، (1358 هـ. ق)، الاقتصاد فی الاعتقاد، شرکت مصطفی البابی.
12
13. ____________، (1361)، تهافتالفلاسفه، ترجمهی علی اصغر حلبی. تهران: مرکز نشر دانشگاهی، ستاد انقلاب فرهنگی.
13
14. ___________، (2008)، تهافتالفلاسفه، تحقیق أحمد شمسالدین، چاپ سوم، بیروت: دارالکتب العلمیه.
14
15. _______­____، (1362)، شک و شناخت (المنقذ من الضلال)، ترجمهی صادق آئینهوند، تهران: امیرکبیر.
15
16. مطهری، مرتضی، (1375)، مجموعه آثار (شرح مبسوط منظومه)، ج دهم، تهران: صدرا.
16
17. مظفر، محمدرضا، (1382)، منطق، ترجمهی علی شیروانی، ج اول، چاپ دوازدهم، قم: انتشارات دارالعلم.
17
18. نصر، سیدحسین، (1352)، سه حکیم مسلمان، ترجمهی احمد آرام. تهران: شرکت سهامی کتابهای جیبی با همکاری انتشارات فرانکلین.
18
19. یثربی، سیدیحیی، (1388)، تاریخ تحلیلی- انتقادی فلسفهی اسلامی، تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشهی اسلامی.
19
ORIGINAL_ARTICLE
دیدگاه تقوم و تفسیری مادیانگارانه از حیات پس از مرگ (دیدگاه لین رادر بیکر)
برخی فیلسوفان مسیحی ازجمله لین رادر بیکر حیات پس از مرگ را با رویکردی مادیانگارانه تفسیر میکنند. بیکر معتقد است دیدگاه تقوم وی دربارهی هویت شخصی بیشترین سازگاری را با حیات پس از مرگ مسیحی دارد. مطابق این دیدگاه، ملاک اینهمانی شخصی، داشتن ویژگی منظر اول شخص است؛ ازاینرو شخص پس از مرگ بدن، به دلیل بقای این ویژگی باقی میماند و به بدنی متناسب با آن جهان که با اعجاز خداوند خلق شده، دوباره تقوم مییابد. مقالهی حاضر پس از تحلیل دیدگاه بیکر دربارهی رابطهی تقوم و هویت شخصی و توجیه وی دربارهی سازگاری دیدگاهش با آموزهی مسیحیت، آنرا نقد میکند. وجود برخی ناسازگاریهای درونی و نیز ایراداتی فلسفی مانند خلاصهکردن انسان در یک ویژگی و همچنین ناسازگاری نظریهی بیکر با برخی آموزههای دینی، از آن جمله است. ایراداتی که درنهایت نشانگر ناکامی بیکر از ارائهی تفسیری مادیگرایانه از حیات پس از مرگ مسیحی است.
https://jrt.shirazu.ac.ir/article_4079_e9816dd0c882ac30de93dcdab49dfc7e.pdf
2017-05-22
87
104
10.22099/jrt.2017.4079
1. دیدگاه تقوم
2. حیات پس از مرگ
3. منظر اول شخص
4. مادی گرایانه
4. لین رادر بیکر
زهرا
خزاعی
z-khazaei@qom.ac.ir
1
استاد فلسفه دانشگاه قم
AUTHOR
فاطمه
نصیحت کن
f.adviser@gmail.com
2
کارشناس ارشد فلسفه از دانشگاه قم
AUTHOR
1. حسینی تهرانی، سید محمدحسین، (1362)، معادشناسی، ج 6، تهران: حکمت.
1
2. رازی، فخر، (1343)، البراهین فی علم الکلام، تهران: دانشگاه تهران.
2
3. صدرالدین شیرازی، محمدبنابراهیم، (1388)، الشواهد الربوببیه فی مناهج السلوکیه، تصحیح سیدجلالالدین آشتیانی، قم: بوستان کتاب.
3
4.____________________، (بیتا)، مفاتیح الغیب، تهران: مولی.
4
5. طباطبایی، محمدحسین، (1380)، ترجمه و شرح نهایه الحکمه، ترجمهی علی شیروانی، ج 1، تهران: انتشارات الزهرا.
5
6. مسلین، کیت، (1388)، درآمدی به فلسفه ذهن، ترجمهی مهدی ذاکری، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
6
7. Baker, Lynne Rudder, (2011) “Christian Materialism in a Scientific Age”, International Journal for Philosophy of Religion, 69(1), pp.1-12.
7
8. __________, (2005), »Death and the Afterlife«, The Oxford Handbook of the Philosophy of Religion, William J. Wainwright, ed., Oxford: oxford University Press, pp. 366-391.
8
9. __________, (2001), “Material Persons and the Doctrine of Resurrection”, Faith and Philosophy, 18, pp. 151-167.
9
10. _________, (2000), Persons and Bodies, Cambridge: Cambridge University Press.
10
11. Green, Jeff, (2016), “Resurrection”, Internet Encyclopedia of Philosophy, available at: http://www.iep.utm.edu/resurrec. (2016/1/15)
11
12. Olson, Eric T., (1997), The Human Animal:Personal Identity without Psychology, New York: Oxford University Press.
12
13. Peterson, Michael L., (2005), Contemporary Debates in the Philosophy of Religion, Oxford: Blackwell.
13
14. Plantinga, Alvin, (2007), “Materialism and the Christian Belief” Persons; Human and Divine, Oxford University Press,, pp. 99-141.
14
15. Snowdon, Paul F., (1990), Persons, Animals, Ourselves, New York: Oxford University Press.
15
16. Van Inwagen, (1998), “The Possibility of Resurrection”, The Possibility of Resurrection and Other Essays in Christian Apologetics, Boulder, Clorado: Westview Press, p.49.
16
17. Zimmerman, Dean, (2003), “Rejoinder to Lynne Rudder Baker,”, Contemporary Debates in the Philosophy of Religion, eds. Michael L. Peterson and Raymond J. Vanarragon, Oxford: Blackwell, pp. 295-343.
17
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی تطبیقی نظر امام خمینی(ره) راجع به اسامی خاص براساس نظریات ارجاع در فلسفهی زبان معاصر
در این مقاله، براساس دو پرسش اساسی در فلسفه زبان معاصر، یعنی پرسش در باب چیستی معنا و همچنین پرسش در باب چگونگی ارجاع الفاظ، سعی خواهیم کرد ارزیابی نقادانهای از آرای اصولیِ امام خمینی(ره) درباب اسمهای خاص ارائه کنیم. بدین منظور، ابتدا نظریهی آخوند خراسانی(ره) را در باب معنای اسامی خاص و همچنین انتقادات امام خمینی در این رابطه را مورد بررسی قرار خواهیم داد. سپس به بررسی آرای امام خمینی(ره) درباب چیستی معنا و همچنین مکانیزم ارجاع درباب اسامی خاص خواهیم پرداخت. ما بهطورخاص بر بازسازی نظریهی ایشان درمورد مکانیزم ارجاع در باب اسامی خاص متمرکز خواهیم شد؛ بدین منظور که استدلال کنیم این نظریه با نظریهای در فلسفهی زبان معاصر که به اصطلاح «نظریهی توصیفی ارجاع» نامیده میشود، مشابه است. در گام بعدی به تشریح انتقادات کریپکی، فیلسوف و منطقدان معاصر آمریکایی، علیه نظریهی توصیفی ارجاع خواهیم پرداخت. مقاله را با این نتیجهگیری به پایان خواهیم برد که اگر نظریهی ارجاع امام خمینی را بتوان به نحو معقولی با نظریهی توصیفی ارجاع مشابه دانست، آنگاه انتقادات کریپکی بر هر دو نظریه وارد است.
https://jrt.shirazu.ac.ir/article_4082_be1e7901df5a30d5e242010890d433c7.pdf
2017-05-22
105
128
10.22099/jrt.2017.4082
۱. اسم خاص
۲. زبان معاصر
۳. ارجاع
۴. امام خمینی(ره)
۵. کریپکی
سیدعلی
کلانتری
seyedali.kalantari@gmail.com
1
استادیار گروه فلسفه دانشگاه اصفهان
LEAD_AUTHOR
امیرحسین
امامی
amirhossein.ek@gmail.com
2
دانشجوی کارشناسی ارشد فلسفه علم دانشگاه اصفهان
AUTHOR
1. ابنسینا، حسینبنعبدالله، (1428)، الهیات شفاء، قم: انتشارات ذوی القربی.
1
2. اصفهانی، میرزا مهدی، (1385)، ابواب الهدی، به تحقیق حسن جمشیدی، چاپ دوم، قم: مؤسسه بوستان کتاب.
2
3. الاشتهاردی، حسین، (1418)، تنقیح الأصول، ج 1، قم: مؤسسه تنظیم و نشر آثار الامام الخمینی.
3
4. البهبهانی، علی، (1433)، مقالات حول مباحث الألفاظ، قم: انتشارات دلیل ما.
4
5. الخراسانی، محمد کاظم، (1422)، کفایه الأصول، چاپ ششم، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
5
6. الرشتی، حبیب الله، بدائع الافکار، قم: مؤسسه آلبیت لاحیاء التراث (افست).
6
7. الصدر، سید محمد باقر، (1432)، دروس فی علم الأصول، چاپ پنجم، حلقه دوم، قم: نشر شریعت.
7
8. المرتضوی لنگرودی، سید محمد حسین، (1418)، جواهر الأصول، ج 1، قم: مؤسسه تنظیم و نشر آثار الامام الخمینی.
8
9. المظفر، محمد رضا، (1422)، أصول الفقه، چاپ سیزدهم، قم: مؤسسه بوستان کتاب.
9
10. النجفی الاصفهانی، محمد تقی، (1429)، هدایه المسترشدین فی شرح أصول معالم الدین، چاپ دوم، ج 1، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
10
11. الموسوی الخمینی، روح الله، (1414)، مناهج الوصول إلی علم الاصول، ج 1، قم: مؤسسه العروج.
11
12. حائری اصفهانی، محمد حسین، الفصول الغرویه فی الأصول الفقهیه، قم: دار احیاء العلوم الاسلامیه (افست).
12
13. سبحانی، جعفر، (1405)، تهذیب الاصول، ج 1، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
13
14. شهرستانی، سید محمدحسین، غایه المسئول فی علم الأصول، قم: مؤسسه آلبیت لاحیاء التراث (افست).
14
15. لاریجانی، صادق، (1375)، فلسفهی تحلیلی 3 (دلالت و ضرورت)، قم: انتشارات مرصاد.
15
16. مروارید، محمود، (1384) «نظریات شیءانگارانه معنا در فلسفه تحلیلی و علم اصول»، در: نقد و نظر، سال دهم، شماره سوم و چهارم.
16
17. مطهری، مرتضی، (1368) مجموعه آثار، چاپ پانزدهم، ج 9، تهران: انتشارات صدرا.
17
18. Devitt M. & Sterelny K., (1999), Language and reality, Cambridge: MIT Press.
18
19. Evans G., (1973), »The causal theory of names«, Aristotelian Society Supplementary, Volume 47, 187–208.
19
20. ــــــــــــــــ, (1982), The Varieties of Reference, Oxford: Oxford University Press.
20
21. Frege G (1962), »On sense and reference«, In Black M & Geach P (eds.) Philosophical writings, Oxford: Blackwell, 56–78. (Original work published 1892).
21
22. Kripke S (1980), Naming and necessity, Cambridge, MA: Harvard University Press.
22
23. Lipton, Peter (2004), Inference to the Best Explanation, 2nd edn,
23
London: Routledge.
24
24. Mill J S (1843), A system of logic, London: Longman.
25
25. Miller A (1998), Philosophy of Language.London & New York: Routledge.
26
26. Psillos, Stathis (2007), Philosophy of Science A-Z, Edinburgh: Edinburgh University Press.
27
27. Reimer M (2006),» Proper Names: Philosophical Aspects«, In Concise Encyclopedia of Philosophy of Language and Linguistics, Oxford: Oxford University Press.
28
28. Russell B (1905), »On denoting«, Mind, 14, 479–493.
29
29. ---------- (1917), »Knowledge by acquaintance and knowledge by description«, In Mysticism and logic, London: Allen & Unwin, 152–167. (Original work published 1912).
30
30. Salmon N (1986), Frege’s puzzle, Cambridge: MIT Press.
31
31. Searle J (1958), »Proper names«, Mind, 67, 166–173.
32
32. --------- (1983), Intentionality: An Essay in the Philosophy of Mind, New York: Cambridge.
33
33. Soames S (1987), »Direct reference, propositional attitudes, and semantic content«,Philosophical Topics, 15, 47–87.
34
ORIGINAL_ARTICLE
عقلانیت ازنظر آگوستین و ملاصدرا
قدیس آگوستین(354-430 م) از بزرگان الهیات مسیحی در غرب و ملاصدرا(1571-1641 م) از متفکران فلسفهی اسلامی در شرق، گرچه در دو زمینهی فکری مختلف اندیشیده و به تعاریف مختلفی از عقلانیت دست یافتهاند، اما هر دو درمقام تعیین مصداق،عقلانیت را اصطلاحی جامع با کاربردی تشکیکی دانستهاند که در سطوح مختلفی از یقین، تأمینکنندهی اعتبار علوم کاربردی، نظری و مکاشفهای است. طی این مقاله به بررسی تعاریف مختلف آگوستین و ملاصدرا از عقلانیت پرداخته و ضمناً نشان خواهیم داد سه محور مشترک در تبیین این دو اندیشمند از عقلانیت بشری عبارتاند از: «دوسویهدانستن فرآیند ادراک»، «تبیین فرآیند ادراک بر مبنای مشاهده» و «تشکیکیبودن معنای تعقل». البته برخلاف آگوستین که نقشی بنیادین و جهتدهنده برای اراده و عشق در فرآیند تعقل قائل میشود، ملاصدرا اولاً حرفی از عشق بهمیان نمیآورد، ثانیاً اراده را نیز تابعی از تعقل و فرع بر آن میداند.
https://jrt.shirazu.ac.ir/article_4083_aacb2965e00031bb0d704a64633276d2.pdf
2017-05-22
129
152
10.22099/jrt.2017.4083
1. عقل 2. عقلانیت 3. تعقل 4. اراده 5. آگوستین 6. ملاصدرا
زهرا
محمود کلایه
z.kelayeh@yahoo.com
1
دانشآموخته دکتری فلسفه دانشگاه تربیت مدرس
LEAD_AUTHOR
رضا
اکبریان
dr.r.akbarian@gmail.com
2
استاد دانشگاه تربیت مدرس تهران
AUTHOR
محمد
سعیدی مهر
saeedimehr@yahoo.com
3
استاد فلسفه دانشگاه تربیت مدرس
AUTHOR
1. کتاب مقدس،(1895)، لندن: ترجمهی قدیم.
1
2. آگوستین قدیس، (1379)، اعترافات قدیس آگوستین، ترجمهی سایه میثمی، تهران: دفتر نشر و پژوهش سهروردی.
2
3. پورسینا، زهرا (میترا)، (1385)، تأثیر گناه بر معرفت با تکیه بر آرای آگوستین قدیس، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
3
4. شیرازی، صدرالدین محمد (1360)، اسرار الآیات،مقدمه و تصحیح: محمد خواجوی، تهران: انجمن حکمت و فلسفه.
4
5. ـــــــــــــــــــــــــ، (1366)، تفسیر القران الکریم، جلد 1-7، قم: انتشارات بیدار.
5
6. ــــــــــــــــــــــــــ، (1410)، الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه، جلد 1-9، چاپ چهارم، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
6
7. ـــــــــــــــــــــــــ، (1387)، سه رسالهی فلسفی، مقدمه، تصحیح و تعلیق: سید جلالالدین آشتیانی، قم: دفتر تبلیغات اسلام، چاپ سوم.
7
8. ـــــــــــــــــــــــــ، (۱۳۸۲)، الشواهد الربوبیه فی المناهج السلوکیه، تصحیح و مقدمهی مصطفی محقق داماد، تهران: انتشارات بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
8
9. ـــــــــــــــــــــــــ، (1420)، المبدأ و المعاد، بیروت: دارالهادی.
9
10. محمودکلایه، زهرا، (1393)، «تبیین نظریهی اشراق در آگوستین با تکیه بر دیدگاه ژیلسون»، مجلهی حکمت و فلسفه، شماره 40، صص 145-164.
10
11. Augustine, Saint, )1957(, Against the Academicians, Translated by Garvey, Mary Patricia., Marquette University Press.
11
12.ـــــــــــــــــــــــــ , (1952), "Confessions", Translated by Edward Bouverie Pusey, in Great Books of the Western World, Robert Maynard Hutchins(ed), William Benton, United States of America: Encyclopedia Britanica, INC., a.
12
13. _______________, (1948), "Divine Providence and the Problem of Evil", in The Fathers of the Church, v. 5, Translated by Robert P. Russell, O.S.A., New York, Cima Publishing Co., Inc.
13
14. _______________, (2002), "Eighty-Tree Different Questions", in The Fathers of the Church, v. 70, Translated by David L. Mosher, The Catholic University of America Press, Washington, D.C., a.
14
15. ______________, (1959), Of True Religion, Translated by J.H.S Burleigh, Introduction by Louis O. Mink, Chicago: Hemry Regnery Company
15
16. ______________, (1993), On Free Choice of the Will, Translated by Thomas Williams, Indianapolis, Cambridge: Hackett Publishing Company
16
17. ______________, (1984), "On the Spirit and the Letter", translated by P. Holmes, in Basic Writings of Saint Augustine, Edited by Whitny J. Oates, New York: Random House Publisher, v. 1.
17
18. ______________, (1910), Soliloquies, Translated by Rose Elizabet Cleveland, Boston.
18
19.______________, (1952), "The city of God", Translated by Marcus Dods, in Great Books of the Western World, Robert Maynard Hutchins(ed), William Benton, United States of America: Encyclopedia Britanica, INC., b.
19
20. ______________, (2002), On the Trinity, (Books 8-15), Edited by Gareth B. Mattews, Translated by Stephen Mc Kenna, Cambridge University Press, First Published, b.
20
21. Bourke, Vernon J., (1983), The Essential Augustine, Hackett Publishing Company, Fourth Printing
21
22. Copleston, Frederick, (1993), A History of Philosophy, v. II, Doubleday, New York, London, Toronto, Sydney, Auckland.
22
23. Dewey, J. Hoitenga, (1991), Faith and Reason from Plato to Plantinga: State University of New York Press.
23
24. Fitzgerald, Allan D., (ed.) (1999), Augustine through the Ages, An Encyclopedia, O.S.A.
24
25. Gilson, Ettiene, (1960), The Christian Philosophy of Saint Augustine, Translated by L. E. M. Lynch, New York: Random House.
25
26. Markus, R. A., (1967), The Encyclopedia of Philosophy, Paul Edwards(ed.)Macmillan Publishing Co., JNC. & The Free Press, New York: Collier Macmillan Publishers.
26
27. Nash, Ronald H., (1969), The Light of the Mind: St. Augustine’s Theory of Knowledge, The University Press of Kentucky.
27
28. Rist, John, (2001), Faith and Reason, in The Cambridge Companion to Augustine, Edited by Eleonor Stump and Norman Kretzmann, Cambridge, UK; New York: Cambridge University Press.
28