%0 Journal Article %T اصالت ماهیت و اعتباریت وجود از نگاه خیام (با تأکید بر قرائت سمنانی) %J فصلنامه اندیشه دینی دانشگاه شیراز %I دانشگاه شیراز %Z 2251-6123 %A خسروی فارسانی, محمد %A امام جمعه, مهدی %A ارشد ریاحی, علی %D 2018 %\ 05/22/2018 %V 18 %N 66 %P 45-64 %! اصالت ماهیت و اعتباریت وجود از نگاه خیام (با تأکید بر قرائت سمنانی) %K : ۱. خیام %K ۲. سمنانی %K ۳. ماهیت %K ۴. وجود %K ۵. اعتباریت %K ۶. عروض خارجی %R 10.22099/jrt.2018.4859 %X حکیم عمر خیام با وجود آن که مشایی است، به دفاع از اصالت ماهیت و اعتباریت وجود پرداخته است .او اتصاف ماهیت به وصف وجود را به‌واسطه‌ی تعلق جعل به ماهیت می‌داند. این رأی شائبه‌ی نادیده‌گرفتن بخشی از تاریخ فلسفه را توسط تدوین‌کنندگان آن ایجاد می‌کند. سمنانی به دنبال نقد آرای ملاصدرا، سبزواری و آقا علی مدرس (دربرابر قرائت صدرایی) ضمن این که آغاز بحث اصالت وجود یا ماهیت را عصر خیام می­داند، آرای او را در تأیید اصالت ماهیت و اعتباریت وجود، به همان معنای صدرایی بازخوانی نموده و استدلال‌های او را در اعتباریت وجود و اصالت ماهیت محکم دانسته است. این مقاله ضمن تبویب و تبیین نظر خیام بر مبنای قرائت سمنانی، قضاوت او را از این منظر، مطابق با نظر خیام بررسی و ارزیابی کرده است. این پژوهش، بنیادی و روش آن، ترکیبی از توصیف، تحلیل و تطبیق است. از نتایج این پژوهش آن است که روشن می‌سازد اولاً، شیخ اشراق در رأی اعتباریت وجود تحت‌تأثیر خیام بوده است. ثانیاً، برخلاف نظر سمنانی، خاستگاه مدعای اعتباریت وجود خیام، زیادت خارجی وجود بوده، نه آن‌که مقابل با اصالت وجود باشد و این اساس تمایز رأی خیام با میرداماد و ملاصدرا در این مسأله است.   %U https://jrt.shirazu.ac.ir/article_4859_ee84f1e3663d552927fc66f27418b8bc.pdf